Menu
Patronat honorowy Patronage
  1. Główna
  2. >
  3. Rynek
  4. >
  5. Ceny energii
  6. >
  7. Rekord handlu prądem z sąsiadami

Rekord handlu prądem z sąsiadami

Wolumen obrotów handlowych energią elektryczną Polski z sąsiadami w grudniu 2023 roku był najwyższy w historii. Przekraczał średnio 3 GW w każdej godzinie. Na rekordowym poziomie zamknęliśmy też cały rok, ponownie odwracając bilans handlowy. Co ciekawe, coraz częściej jesteśmy hubem – kupując energię z tańszych rynków i sprzedając na droższe.
Import energii elektrycznej do Polski w 2023 roku i bilans handlu prądem z sąsiadami w latach 1946-2023
Import energii elektrycznej do Polski w 2023 roku i bilans handlu prądem z sąsiadami w latach 1946-2023

Jak wynika za wstępnych danych Polskich Sieci Elektroenergetycznych, przeanalizowanych przez WysokieNapiecie.pl, w całym 2023 roku obroty handlowe energią elektryczną Polski z sąsiadami osiągnęły najwyższy poziom w historii, przekraczając 23,3 TWh.

Odbyło się to przy wysokich (26,3 TWh), ale nie najwyższych, przepływach fizycznych na połączeniach z sąsiadami. Było to możliwe dzięki najwyższemu od co najmniej dekady wykorzystaniu połączeń transgranicznych do handlu prądem. Ponad 88% całej energii przepływającej przez polskie granice została sprzedana lub kupiona w Polsce, a niespełna 12% stanowiły przepływy nieplanowane (np. tranzytowe przepływy z Niemiec przez polskie sieci do Czech i następnie do Austrii) lub pomoc między operatorami.

Handel energią elektryczną i nieplanowe przepływy mocy przez Polskę
W 2023 roku ponad 88% przepływów energii przez Polskę stanowiła już wymiana handlowa

Inwestycje PSE i unijne przepisy odblokowały handel

To efekt kilku czynników. Po pierwsze, wprowadzone kilka lat temu na granicy z sąsiadami przesuwniki fazowe ograniczyły wykorzystywanie polskich sieci jako autostrad dla energii przepływającej z północy Niemiec na południe tego kraju i do Austrii.

Czytaj także: Greenwashing się nie opłaca. Wymyślono nową strategię

Po drugie, ze względu na interwencję UE, niegdysiejsza jedna strefa handlowa Niemiec, Liechtensteinu i Austrii została rozbita na dwie strefy, co dodatkowo ograniczyło problem zapychania połączeń transgranicznych Polski (a nawet naszych wewnętrznych sieci na Śląsku), przez prąd przepływający przez nasz kraj tranzytem.

Miesięczny bilans handlu prądem z sąsiadami w latach 2006-2023
Miesięczny bilans handlu prądem z sąsiadami w latach 2006-2023

Po trzecie, dzięki nowemu europejskiemu mechanizmowi alokacji zdolności przesyłowych (FBA), który obowiązuje od pół roku, możliwe jest udostępnianie dla handlu znacznie większej części mocy dostępnych na interkonektorach, bez obawy o przekroczenie marginesów bezpieczeństwa.

Import energii elektrycznej do Polski w 2023 roku i bilans handlu prądem z sąsiadami w latach 1946-2023
Import energii elektrycznej do Polski w 2023 roku i bilans handlu prądem z sąsiadami w latach 1946-2023

Po czwarte, Polska, jako jedyny kraj w Europie, należy równocześnie do aż trzech obszarów handlu energią w ramach mechanizmu FBA − Core, Baltic i Hansa (dla porównania Niemcy i Francja należą tylko do dwóch). To daje nam więcej możliwości udostępniania naszych interkonektorów dla handlu i arbitrażu cenowego między poszczególnymi częściami Europy.

Rekordowe obroty handlowe w grudniu

Widać było to dobrze w grudniu 2023 roku, w którym odnotowaliśmy najwyższe w historii miesięczne obroty handlowe – przekraczające 2,3 TWh. Średnio każdej godziny grudnia kupowaliśmy i sprzedawaliśmy niemal 3,1 GW mocy, przy krajowym średnim zapotrzebowaniu w wysokości 20 GW.

Wolumen obrotów handlu energią elektryczną Polski z sąsiadami w grudniu 2023 roku osiągnęły najwyższy poziom w historii
Wolumen obrotów handlu energią elektryczną Polski z sąsiadami w grudniu 2023 roku osiągnęły najwyższy poziom w historii

Polska zarabia na arbitrażu cenowym

Przez znaczną część tego rekordowego grudnia przepływy handlowe Polski były zrównoważone, a więc w tej samej godzinie importowaliśmy podobną ilość energii z tańszych państw (np. Niemiec i Szwecji), jaką eksportowaliśmy na droższe rynki (np. do Czech i na Słowację).

Wymiana handlowa energią elektryczną Polski z sąsiadami w grudniu 2023
Wymiana handlowa energią elektryczną Polski z sąsiadami w grudniu 2023

Poza niewielkimi zyskami handlowców, zarabiały na tym przede wszystkim Polskie Sieci Elektroenergetyczne, które otrzymują połowę różnicy ceny między giełdową ceną w Polsce i u sąsiadów (drugą połowę otrzymuje operator sieci przesyłowej po drugiej stronie granicy). Pieniądze te są inwestowane w rozbudowę zdolności wymiany transgranicznej, co w praktyce często przekłada się na inwestycje w wewnętrzne sieci przesyłowe w kraju.

Wymiana handlowa energią elektryczną Polski z sąsiadami w grudniu 2023
Wymiana handlowa energią elektryczną Polski z sąsiadami w grudniu 2023

Import energii elektrycznej przewyższył eksport

Po 2022 roku, który zamknęliśmy pozycją eksportera energii elektrycznej netto, w 2023 roku powróciliśmy na pozycję importera. W całym roku import energii o 4 TWh przewyższył eksport. W wymiarze finansowym, Polska zostawiła za granicą o blisko 2 mld zł więcej, niż zarobiła na sprzedaży energii. Jednak, po odliczeniu uprawnień do emisji CO2, realny deficyt handlowy na energii elektrycznej wyniósł ok. 1 mld zł.

Wymiana handlowa energią elektryczną Polski z sąsiadami
Wymiana handlowa energią elektryczną Polski z sąsiadami

Czytaj także: Wydobycie węgla w Polsce w 2023 cofnęło się do 1910 roku. Co dalej?

Zagraniczna prasówka energetyczna: Złe i dobre informacje dla klimatu i transformacji, o których mniej się mówi; Europie słabo idzie bateryjne uniezależnianie od Chin; Dominacja Północy w CCS budzi obawy reszty Europy.
Zielony przemysł transformacja fabryka CO2 fot. SPC
KE chce osiągnięcia do 2030 r. w UE operacyjnej mocy zatłaczania CO2 na poziomie 50 mln ton rocznie. Fot. Depositphotos
Technologie wspiera:
Elektromobilność napędza:
Partner działu Klimat:
Zielone technologie rozwijają:
Tydzień Energetyka: Czy zarząd Enei odpowie za budowę węglowej Ostrołęki; Orlen pozywa Amerykanów za niedostarczony gaz; Amerykanie nakładają nowe sankcje na rosyjski LNG; Reaktor z amerykańskiej budowy ma jechać na Ukrainę; Hiszpania żegna się z atomem;
prawo, przepisy
Pomimo podwyżek płac, wysokich premii, zwiększenia zatrudnienia i najwyższych cen sprzedaży węgla w historii, wydobycie w polskich kopalniach spadło w 2023 roku do poziomu sprzed I wojny światowej. Tylko w 2024 roku przeciętna polska rodzina ma dopłacić do górnictwa po 500 zł, o ile koszty nie wzrosną bardziej, bo związkowcy domagają się od stycznia sporych podwyżek.
Wydobycie węgla w Polsce spada od 1979 roku i w 2023 roku osiągnęło poziom zbliżony do produkcji przed I wojną światową
Wydobycie węgla w Polsce spada od 1979 roku i w 2023 roku osiągnęło poziom zbliżony do produkcji przed I wojną światową
We wschodniej części Morza Śródziemnego znajdują się potencjalnie olbrzymie złoża gazu. Część z nich eksploatują już Izraelczycy i Egipcjanie, ale wydobycie  planowali także Palestyńczycy.
gaz

Partnerzy portalu