Rząd specustaw

23.10.2015

Koalicja PO-PSL w mijającej kadencji parlamentarnej wyznaczyła sobie kilka strategicznych zmian w przepisach energetycznych. Ile spośród obietnicy udało się zrealizować? Prześledziliśmy je rok po roku.

Spis treści

Ambitne plany

Kluczowym celem jaki w latach 2011-2015 koalicyjny rząd chciał zrealizować w obszarze regulacji sektora energetycznego był przede wszystkim uchwalenie tzw. trójpaku energetycznego, a więc pakietu trzech zupełnie nowych ustaw: Prawa energetycznego, Prawa gazowego i ustawy o odnawialnych źródłach energii. Przepisy miały pomóc uporządkować istniejące Prawo energetyczne, które do tej pory było już nowelizowane kilkadziesiąt razy.

Kolejną bardzo ważną zmianą miała być tzw. ustawa przesyłowa, a więc przepisy ułatwiające m.in. budowę sieci elektroenergetycznych, gazowniczych i ciepłowniczych.

Wśród priorytetów znalazła się także ustawa o inteligentnych sieciach energetycznych, a więc przepisy pozwalające Polsce zrealizować unijny obowiązek instalacji inteligentnych liczników u 80% odbiorców do końca 2020 roku. Ustawa miała sprawić, że wielomiliardowe inwestycje w inteligentne liczniki będą wykorzystywane w sposób efektywny.

Wśród priorytetów znalazł się także pakiet ustaw atomowych (ułatwiających inwestycję w elektrownię jądrową), pakiet ustaw łupkowych (ułatwiających inwestycje i podnoszący wpływy budżetowe z wydobycia) oraz przepisy stymulujące poprawę efektywności energetycznej (przepisy o systemie wsparcia efektywności oraz charakterystyce energetycznej budynków).

Małe ustawy

Zamiast trójpaku energetycznego po trzech latach prac udało się uchwalić mały trójpak, a więc jedynie kolejną nowelizację do Prawa energetycznego. Po prawie pięciu latach przyjęta została także ustawa o odnawialnych źródłach energii przewidująca nowy system wsparcia. Parlament nie zdążył już przyjąć pierwszej nowelizacji do niej, bo już wiadomo, że przepisy będą wymagały poprawek albo bardzo kreatywnej interpretacji przez regulatora i sądy.

Nie udało się także przyjąć ustawy o korytarzach przesyłowych. Zamiast niej rząd ponownie przeforsował dwie małe specustawy ułatwiającej pojedyncze inwestycje w gazociągi najwyższych ciśnień oraz największe sieci przesyłowe.

Ministerstwu Gospodarki zabrakło także siły politycznej w przeforsowaniu w rządzie ustawy o inteligentnych sieciach energetycznych oraz ambitnych ustaw wspierających efektywność energetyczną.

Udało się natomiast przyjąć przepisy pozwalające realizować inwestycję w pierwszą elektrownię jądrową. Ostatecznie przyjęto także w dwóch ustawach ulgi dla przemysłu energochłonnego, co powinno pomóc mu w konkurencji m.in. z niemieckimi firmami, które z takich ulg korzystają od dawna.

Ostatecznie w większości przypadków zamiast ambitnych ustaw mamy kolejne specustawy, a zamiast realizacji długookresowej strategii transformacji sektora energetycznego mamy impulsywną politykę bieżącego łatania prawa.

Poniżej podsumowujemy obietnice zmian legislacyjnych z ich faktyczną realizacją. Skupiliśmy się na kluczowych dla sektora przepisach, pomijając te mniej ważne.

2015 rok

Zrealizowane

Ustawa o OZE
Ulgi dla odbiorców przemysłowych
ustawa antysmogowa

Częściowo zrealizowane

Ustawa przesyłowa (ułatwienia formalne w budowie części sieci przesyłowych)

Niezrealizowane

Kodeks budowlany (zamiast ustawy o korytarzach przesyłowych)
Nowelizacja do ustawy o OZE
Nowa ustawa o efektywności energetycznej
Nowy system wsparcia dla kogeneracji

2014 rok

Zrealizowane

Charakterystyka energetyczna budynków
Ustawa łupkowa (zmiana w Prawie geologicznym i górniczym)
Nowela kogeneracyjna (wydłużenie systemu wsparcia kogeneracji do 2018 roku)

Częściowo zrealizowane

Specustawa gazowa (ułatwienia formalne w budowie części sieci gazowych najwyższych ciśnień)

Niezrealizowane

Ustawa o OZE
Ustawa o charakterystyce energetycznej budynków
Ustawa o inteligentnych sieciach
Ustawa o korytarzach przesyłowych
Nowy system wsparcia dla kogeneracji

2013 rok

Zrealizowane

Mały trójpak (w tym przepisy o odbiorcach wrażliwych)

Niezrealizowane

Trójpak energetyczny (Prawo energetyczne, Prawo gazowe, ustawa o OZE) – koniec prac
Ustawa o korytarzach przesyłowych
Nowela kogeneracyjna
Ustawy łupkowe
Ustawa o inteligentnych sieciach

2012 rok

Zrealizowane

Etykiety energetyczne

Niezrealizowane

Trójpak energetyczny (Prawo energetyczne, Prawo gazowe, ustawa o OZE)
Ustawa o korytarzach przesyłowych
Ustawa o inteligentnych sieciach

2011 rok

Zrealizowane

Ustawa o efektywności energetycznej
Pakiet atomowy (Prawo atomowe i ustawa o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej)

Niezrealizowane