Średnia temperatura we wrześniu bieżącego roku była wyższa niż w czerwcu. Ponadto aż o 6 stopni przekroczyła ona temperaturę we wrześniu 2022. Dodatkowo, wrześniowy spadek zapotrzebowania na paliwo gazowe w Europie wyniósł 8% r/r. W pierwszej połowie października temperatury nadal utrzymywały się powyżej średniej. W Polsce wrzesień przyniósł wzrost zapotrzebowania o ponad 11% r/r, natomiast w dalszym ciągu stanowiło to spadek o 15% w stosunku do 5-letniej średniej. Nieodwracalnie zbliżamy się do najchłodniejszego okresu w roku, niemniej jednak to nie tylko temperatura zewnętrzna wpływa na ceny błękitnego paliwa. Fundamentalnie jesteśmy w dość komfortowej pozycji ze względu na poziom napełnienia magazynów, natomiast wydarzenia z początku października zdecydowanie przełożyły się na rynkową sytuację.
8 października operatorzy przesyłowi gazu (fiński Gasgrid i estoński Elering) odnotowali spadek ciśnienia w podmorskim gazociągu łączącym systemy gazowe Finlandii i Estonii. Połączenie Balticconnector ma 150 km długości, z czego 77 km przebiega po dnie morskim. W związku z podejrzeniem uszkodzenia gazociągu i wyciekiem surowca podjęto decyzję o wstrzymaniu pracy obiektu. Wraz z rosnącym napięciem na Bliskim Wschodzie Ministerstwo energetyki Izraela poinstruowało amerykański Chevron, by wstrzymał wydobycie na złożu Tamar, znajdującym się na morzu blisko Strefy Gazy. Tamar wyprodukował około 10,25 mld m³ gazu w 2022 r., eksportując duże ilości do sąsiednich krajów, takich jak Egipt i Jordania. Egipt wykorzystuje gaz z Izraela do eksportu przez instalacje LNG na rynek Europy południowej. Złoże Tamar to jedno z ważniejszych dla Europy złóż gazu.
Jeszcze na początku października ceny gazu na rynku SPOT (TGE w Polsce oraz duński TTF) kształtowały się na poziomie TGE: 140-160 PLN/MWh [TTF: 135-155 PLN/MWh], natomiast w związku z opisanymi powyżej zdarzeniami dostawy w IIpołowie miesiąca (43 tydzień) to już poziomy TGE : ok 226 PLN/MWh [TTF: ok 210 PLN/MWh]. W dostawach krótkoterminowych wzrost jest zauważalny, natomiast na rynku terminowym prowadzonym przez TGE w zakresie dostaw paliwa gazowego na rok 2024 oraz 2025 – mówimy o zmianie na poziomie ok. 10%. Należy podkreślić, że zarówno Polska, jak i cała Europa – bazując na doświadczeniach sprzed roku – zadbała o wcześniejsze napełnienie magazynów gazu. W Polsce stan napełnienia wynosi ok. 99%, a w Europie średnio ok. 97%.
Na rynku energii elektrycznej na chwilę obecną sytuacja jest stabilniejsza. Dodatkowo według danych PSE, narastająco w okresie styczeń-wrzesień 2023 r., krajowe zużycie spadło o 4,61% r/r do 123 TWh. Odnotowano również spadek produkcji w okresie styczeń-wrzesień 2023 r. o 8,84% r/r do 118,91 TWh.
Więcej można przeczytać w najnowszym wydaniu newslettera „Transformacja Energetyczna”, w którym koncentrujemy się na aktualnej sytuacji na rynku energetycznym w Polsce oraz na działaniach podejmowanych przez przedsiębiorstwa w dążeniu do dekarbonizacji. Komentujemy dla Państwa zmiany w październikowych notowaniach cen gazu.
Pomagamy nie pogubić się w nowych przepisach dotyczących prawa energetycznego i podczas webinaru krok po kroku opowiemy o zmianach jakie zaszły w tym obszarze. Pokazujemy jak prawidłowo obliczyć kwotę zwrotu akcyzy od energii elektrycznej. Bierzemy aktywny udział w kluczowych wydarzeniach energetycznych i klimatycznych o charakterze regionalnym.
Piotr Hałoń, Krzysztof Kosiński, Marta Iwanczuk-Grzywna, Deloitte
