Spis treści
Rynek fotowoltaiki w Polsce i UE
Neutralność energetyczna jako jeden z kluczowych celów Unii Europejskiej, jak również obecna sytuacja energetyczna w Europie, w której wiele krajów UE jest zależnych od dostaw energii z Rosji, wskazuje na konieczność poszukiwania alternatywnych źródeł energii. Odnawialne źródła energii, w tym fotowoltaika, są uważane za jedno z najlepszych rozwiązań na rzecz uniezależnienia się od importowanej energii i zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych.
W ostatnich latach inwestycje w fotowoltaikę zwiększyły się znacznie w całej UE. Wiele krajów UE wprowadziło również ambitne cele w zakresie zwiększenia udziału OZE w bilansie energetycznym. Niektórzy używają wręcz określenia „boom fotowoltaiczny”. I trudno się dziwić. Według Raportu przygotowanego przez Instytut Energetyki Odnawialnej na koniec 2021 roku łączna moc zainstalowana w fotowoltaice wyniosła w Polsce 7,6 GW, z kolei na koniec 2022 roku 12,1 GW co oznacza wzrost o 4,5 GW rok do roku. Pod kątem łącznej mocy zainstalowanej i produkcji energii ze słońca Polska jest na 6 miejscu w UE. Wszystko wskazuje, że Polska utrzyma w 2023 roku jedno z najwyższych w UE tempo wzrostu. Jednocześnie warto podkreślić, że energia słoneczna jest największym motorem napędowym dla rozwoju całego rynku OZE w Polsce.
Kluczową rolę w tak dynamicznym rozwoju pełnią z pewnością zmiany regulacyjne, rosnące ceny energii elektrycznej, a przede wszystkim programy dofinansujące instalacje PV, począwszy od tych najmniejszych mikroinstalacji (tutaj głównie Program „Mój prąd”) jak również te duże instalacje realizowane przez przedsiębiorstwa czy też Jednostki Samorządu Terytorialnego.
Źródła finansowania inwestycji PV
W niniejszym artykule skupimy się na finansowaniu inwestycji fotowoltaicznych, realizowanych przez przedsiębiorców. Obejmuje to bezzwrotne dotacje oraz pożyczki preferencyjne, finansowane zarówno ze środków unijnych (w ramach polityki spójności – FEnIKS, programów regionalnych i Funduszu Modernizacyjnego), jak i krajowych (pożyczki preferencyjne z NFOŚiGW i WFOŚiGW). Poniżej przedstawiamy kilka głównych programów, w ramach których można szukać finansowania dla planowanych inwestycji fotowoltaicznych.
Energia słoneczna dla wsi
Program „Energia dla wsi„, finansowany ze środków Funduszu Modernizacyjnego, to inicjatywa, która wspiera rozwój energii odnawialnej, w tym również energii słonecznej na obszarach wiejskich i miejsko-wiejskich.
W ramach programu Wnioskodawcy mogą ubiegać się o pożyczki preferencyjne oraz dotacje bezzwrotne na budowę farm fotowoltaicznych lub inwestycji w inne źródła odnawialne. Planowane instalacje PV wspierane w ramach programu mogą mieć moc od 10 kW do 10 MW w przypadku spółdzielni energetycznych lub ich członków, a od 50 kW do 1 MW w przypadku realizacji inwestycji przez rolników (w tym również rolników prowadzących działalność gospodarczą). Dofinansowany może być również magazyn energii, o ile jest zintegrowany z źródłem energii realizowanym w ramach tego samego projektu. Program jest już dostępny, a wnioski o dofinansowanie można składać w NFOŚiGW do 15 grudnia 2023 roku. Przewidziany budżet konkursu wynosi aż 1 miliard złotych.
Program FEnIKS i Programy Regionalne
Program FEnIKS (Fundusze Europejskie dla Infrastruktury, Klimatu i Środowiska) oraz Regionalne Programy Operacyjne stanowią kluczowe elementy polityki spójności Unii Europejskiej, które mają na celu finansowanie projektów związanych z efektywnością energetyczną i odnawialnymi źródłami energii. Ostateczny wybór programu, który będzie finansował projekt, zależy od tzw. linii demarkacyjnej, która wyznacza granicę między programami realizowanymi na poziomie krajowym i regionalnym.
W przypadku projektów związanych z fotowoltaiką, linia demarkacyjna określa moc instalacji, która wynosi 0,5 MW. Oznacza to, że projekty o mocy do 0,5 MW będą kwalifikowały się do finansowania w ramach regionalnych programów, natomiast projekty o mocy powyżej 0,5 MW będą objęte wsparciem Programu FEnIKS. W związku z tym, w zależności od mocy instalacji fotowoltaicznej, należy wybrać odpowiedni program wsparcia.
W ramach programu krajowego FEnIKS, w zakresie inwestycji fotowoltaicznych, przewidziane są działania mające na celu wspieranie przedsiębiorstw w poprawie efektywności energetycznej oraz rozwój odnawialnych źródeł energii.
Jednym z nich jest Działanie FENX.01.01, które pozwala na uzyskanie wsparcia finansowego dużym i średnim przedsiębiorstwom, które zmierzają do poprawy efektywności energetycznej poprzez między innymi zastosowanie źródła opartego na OZE, czyli np. energii słonecznej. Planowany konkurs dla tego działania odbędzie się w terminie od 01.11.23 do 31.12.23 r. Przewiduje się tutaj wsparcie w formie instrumentów zwrotnych (pożyczki) z możliwym ewentualnym umorzeniem.
Z kolei, Działanie FENX.02.02 Rozwój OZE umożliwia wsparcie projektów związanych z budową lub przebudową instalacji odnawialnych źródeł energii do wytwarzania energii elektrycznej, cieplnej oraz wytwarzania paliw alternatywnych z OZE. W ramach tego działania w obecnie zaplanowanym konkursie nie przewiduje się wsparcia dla projektów związanych z fotowoltaiką, jednakże można spodziewać się, że w kolejnych konkursach projekty fotowoltaiczne również będą mogły zawalczyć o środki. Przewidziana forma wsparcia Programu to forma bezzwrotna, ale również i pożyczka. Niewykluczone, że w zależności od źródła OZE zaproponowana zostanie różna forma dofinansowania projektów.
Programy Regionalne są natomiast skierowane do inwestycji fotowoltaicznych o mocy do 0,5 MW, a projekt będzie kwalifikował się pod odpowiedni program regionalny w zależności od lokalizacji inwestycji. Aktualnie, nie są jeszcze znane szczegóły poszczególnych programów regionalnych, poza tym co widnieje w bardzo ogólnym dokumencie – Szczegółowym Opisie Programu. Obecnie nabory na inwestycje w OZE są zaplanowane w województwach łódzkim, małopolskim, śląskim, kujawsko-pomorskim.
Środki krajowe jako alternatywa dla funduszy europejskich
Program Energia Plus z budżetem 566 mln PLN pochodzącym ze środków krajowych, również wspiera inwestycje fotowoltaiczne realizowane przez przedsiębiorstwa. Wsparcie przewidziane jest w formie pożyczki preferencyjnej do 85% kosztów kwalifikowanych z możliwością jej umorzenia do 10% (jednak nie więcej niż 1 mln PLN). Oprocentowanie pożyczki to WIBOR 3M + 0,5% jednak nie mniej niż 1,5%. Wnioski można składać do 13 grudnia tego roku, chyba, że konkurs zostanie zamknięty szybciej ze względu na wyczerpanie budżetu. Co jest bardzo prawdopodobne, bo zainteresowanie programem jest bardzo duże. Poza wspomnianym programem warto nadmienić, że w każdym regionie Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej mają również odrębną ofertę finansowania, w której to znajdują się programy z zakresu ochrony powietrza wspierające inwestycje w OZE. Są to najczęściej pożyczki preferencyjne jednak możliwością umorzenia części pozyskanego kapitału. W niektórych województwach można liczyć na umorzenie w wysokości nawet do 30% co sprawia, że oferta WFOŚiGW również może być interesująca dla inwestorów.
Wachlarz możliwości jest szeroki, a kluczowy…
…wybór właściwego źródła finansowania dla inwestycji jest w praktyce uzależniony od wielu czynników, takich jak lokalizacja projektu, moc zainstalowanej instalacji czy posiadane decyzje administracyjne, w tym decyzja środowiskowa, warunki przyłączenia do sieci i pozwolenie na budowę. Dlatego zachęcamy Państwa do skorzystania z naszych usług doradczych. Nasi eksperci pomogą wybrać optymalne rozwiązanie dla Państwa inwestycji fotowoltaicznej. Co więcej, zapraszamy na nasz bezpłatny webinar, którego tematem jest finansowanie projektów fotowoltaicznych. Nasi doświadczeni doradcy opowiedzą o swoich sukcesach w pozyskiwaniu dofinansowań i wdrażaniu projektów związanych z OZE. Dodatkowym argumentem potwierdzającym doświadczenie METROPOLIS nie tylko w fazie pozyskiwania dotacji, ale także realizacji projektów inwestycyjnych, jest fakt posiadania własnej farmy fotowoltaicznej w miejscowości Boruja Nowa. Zapraszamy do kontaktu z firmą METROPOLIS Doradztwo Gospodarcze Sp. z o.o. – z nami Twoja inwestycja będzie w dobrych rękach!
Webinar odbędzie się 9 maja 2023 roku o godz. 13:00. Aby zarejestrować się na to wydarzenie, należy skorzystać z formularza dostępnego na stronie internetowej pod poniższym linkiem: https://metropolisdg.pl/webinar
Serdecznie zapraszamy do kontaktu.
