Działanie B2.2.2. Instalacje OZE realizowane przez społeczności energetyczne ma ruszyć w drugim kwartale tego roku. Najpierw zaplanowano nabór wniosków na działania przedinwestycyjne, w drugiej połowie roku – na inwestycje. Program jest ukierunkowany szczególnie na samorządy. W sumie do rozdysponowania w formie dotacji w KPO na ten cel przeznaczono 428 mln zł. Ministerstwo Rozwoju i Technologii, które zarządza programem, planuje zwiększyć pulę dostępnych środków.
Początkowo założono, że wsparcie otrzyma 139 projektów na etapie przedinwestycyjnym i 10 w części inwestycyjnej. MRiT chce dodatkowo wykorzystać pieniądze z RePower EU i zwiększyć liczbę projektów – do ok. 200 przedinwestycyjnych i 20 inwestycyjnych.
– W ramach działania B 2.2.2 chcemy wspierać projekty inwestycyjne, które będą stanowić́ modelowe, pilotażowe rozwiązania, gotowe do zastosowania także w innych społecznościach energetycznych. Przy czym nie zależy nam tak bardzo na finansowaniu inwestycji, które i tak mogą dostać finansowanie bankowe, jak np. w źródła OZE, ale bardziej na sfinansowaniu tych przedsięwzięć, których banki nie mają teraz w swojej strategii kredytowania. Mówimy na przykład o systemach zarządzania energią, bilansowaniu, sieciach energetycznych, magazynach energii, ale też o wirtualnych prosumentach. Mają to być także demonstratory dla instytucji finansowych – mówi w rozmowie z portalem WysokieNapiecie.pl Andrzej Kaźmierski, dyrektor Departamentu Gospodarki Niskoemisyjnej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii.
Czytaj także: Miliardy z KPO na energetykę coraz bliżej
Nabór wniosków będzie konkursowy i ostatecznie zdecyduje jakość projektów. Warto pamiętać, że muszą one być zrealizowane do połowy 2026 roku, więc czasu na realizację projektów jest bardzo mało.
Samorządy i firmy doradcze czekają już w blokach startowych z gotowymi projektami. Firma Doeko Group, która jest koordynatorem klastrów energii i pozyskuje fundusze dla samorządów, zapowiada złożenie około 100 wniosków o wartości inwestycyjnej pond 300 mln złotych. – Dziś współpracujemy z ponad 400 samorządami, tworzącymi łącznie 74 klastry i jesteśmy w trakcie prac nad porozumieniami na nawiązanie kolejnych, które powinny zrealizować się w do końca kwietnia tego roku. Prowadzimy rozmowy z ponad setką innych samorządów. Widzimy ogromne zainteresowanie rozwiązaniami, które podnoszą bezpieczeństwo energetyczne i samowystarczalność w zakresie energii – mówi Szymon Kozak, prezes Doeko Group.
Tymczasem nadal nie zakończyły się uzgodnienia z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który ma przyjmować wnioski. Jak można nieoficjalnie usłyszeć, proces ustalania formalnych rozliczeń między instytucjami potrwa jeszcze co najmniej kilka tygodni.
Klastry czekają na zmiany prawne
Rozwój lokalnych odnawialnych źródeł energii realizowanych przez społeczności energetyczne, w tym klastry energii, spółdzielnie energetyczne oraz inne społeczności, promuje unijna dyrektywa o energii odnawialnej – RED II. Jest to także jeden z kamieni milowych wpisany do decyzji o zatwierdzeniu KPO. Rząd jest nadal przed wdrożeniem tych przepisów. Prace nad projektem zmiany ustawy o odnawialnych źródłach energii (UC 99) trwają od ponad roku.
Projekt zakłada między innymi zmianę zasad funkcjonowania klastrów energii, w tym przepisy o współpracy członków klastra z operatorami systemów elektroenergetycznych. W projektowanej definicji klastra energii wprowadzono wymóg, aby stroną porozumienia była przynajmniej jedna jednostka samorządu terytorialnego lub samorządowa spółka. Ponadto, zakres przedmiotowy działalności klastra uzupełniono o magazynowanie energii. Projekt wprowadza rejestr klastrów energii, który będzie prowadzony przez Urząd Regulacji Energetyki. Teraz nie ma informacji, ile w Polsce powołano klastrów energii. Część z nich działa bardzo dynamicznie, część dopiero rozpoczęła prace, a sporo jest w trakcie powoływania.
Czytaj także: Spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe dostaną wyższe dotacje do OZE
Natomiast prowadzony przez KOWR rejestr spółdzielni energetycznych pokazuje, że jest ich w kraju zaledwie kilka. – Tu można spodziewać się większej liczby podmiotów. Jako doradca mamy przygotowane 38 projekty spółdzielni energetycznych – mówi Szymon Kozak.
Od półtora roku toczą się prace nad zmianą prawa energetycznego i ustawy o OZE (UC 74), która wprowadza między innymi obywatelskie społeczności energetyczne. Już dawno Polska powinna przyjąć te przepisy na mocy dyrektywy w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii. Jest to także jeden z kamieni milowych KPO. Oba te kluczowe projekty prawne nie zostały jeszcze przyjęte przez rząd.
