Rozporządzenie NC CAM w praktyce
Zgodnie z europejskim Rozporządzeniem NC CAM z 2017 r., zawierającego kodeks sieci dotyczący mechanizmów alokacji zdolności w systemach przesyłowych gazu, operatorzy co dwa lata badają, czy rynek nie zgłasza zapotrzebowania na dodatkowe zdolności przesyłu gazu na połączeniach międzysystemowych. Przed dwoma laty operatorzy rozpoczęli tzw. procedurę incremental 2019, prowadząc ocenę zapotrzebowania rynku. W razie pojawienia się zgłoszeń na zdolność przyrostową operatorzy mieli oszacować, czy należy rozpocząć prace nad projektami zwiększania zdolności przesyłowej w punktach łączących systemy gazowe.
Efekty sondowania rynku z 2019
Uczestnicy rynku w badaniu sprzed dwóch lat zgłosili niewiążące potrzeby, których spełnienie wymagałoby zwiększenia zdolności połączeń międzysystemowych.
W przypadku interkonektora z Niemcami w Lasowie, na granicy między systemami Gaz-Systemu i niemieckiego Ontras zgłoszono zapotrzebowanie na dodatkowy przesył gazu z Polski do Niemiec, przekraczającą zdolności techniczne połączenia. Dlatego operatorzy uruchomili fazę projektowania rozbudowy połączenia.
W przypadku Mallnow na gazociągu jamalskim czyli w punkcie styku Gaz-Systemu i Gascade – zgłoszenia dostał jedynie niemiecki operator. Ze strony Gaz-Systemu nie wymagało to inicjowania projektu zdolności przyrostowej, ponieważ jest ona wystarczająca. Analizy techniczne rozpoczął jedynie Gascade.
Natomiast zgłoszenia dla punktu połączenia z systemem czeskiego Net4Gas w Cieszynie zgłoszono zapotrzebowanie na zdolność przyrostową w kierunku Czech. Operatorzy zaczęli więc prace projektowe.
Zgodnie ze zgłoszeniami, dodatkowe możliwości byłby oczekiwane najwcześniej od 2026 roku. Propozycje projektów przepustowości przyrostowej zostały pod koniec kwietnia 2021 r. zatwierdzone przez Prezesa URE.
Brak wiążących deklaracji
Kolejnym etapem procedury była aukcja produktów rocznych, na której uczestnicy rynku składaliby wiążące już oferty wykorzystania dodatkowych zdolności przesyłu. Aukcje takie została przeprowadzona 5 lipca 2021 r., oddzielnie dla każdego punktu połączenia.
Czytaj także: Ostatnia węglowa inwestycja polskiej energetyki przeprasza się z gazem
Okazało się, że żaden uczestnik rynku nie nie zarezerwował zdolności przyrostowej w żadnej z aukcji. W przypadku Lasowa i Cieszyna brak ofert automatycznie oznaczał negatywny wyniki testu ekonomicznego, zarówno po obu stronach granicy polsko-niemieckiej, jak i granicy polsko-czeskiej.
Podobnie dla Mallnow, żaden uczestnik rynku nie zarezerwował zdolności przyrostowej po stronie niemieckie, w związku z czym test ekonomiczny przeprowadzony przez niemieckiego regulatora BNetzA zakończył się wynikiem negatywnym. Wyniki testu ekonomicznego po stronie niemieckiej są wiążące dla projektu po obu stronach granicy.
Rozbudowy na razie nie będzie
Zgodnie z zapisami NC CAM w przypadku, gdy brak pozytywnych wyników testu ekonomicznego, proces uzyskiwania zdolności przyrostowej zostaje zakończony. Oznacza to, że operatorzy na razie zarzucają rozważania o rozbudowie interkonektorów. Być może jednak temat wróci, ponieważ rozporządzenie nakazuje powtarzać procedurę do dwa lata. W lipcu Gaz-System ponownie rozpoczął niewiążące badanie zapotrzebowania rynku.
Czytaj także: Baltic Pipe: z przeszkodami do przodu
