Spis treści
Nowa odsłona programu Czyste Powietrze rusza 15 maja w wersji na razie okrojonej. Program dopłat do termomodernizacji i wymiany źródła ciepła w domach jednorodzinnych przeszedł dużą zmianę. Część poprawek zgłaszała Komisja Europejska i Bank Światowy, by przyspieszyć realizację programu. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska starał się wszystkie postulaty spełnić, ale dopiero od września jest szansa, by do finansowania programu włączyły się banki. Na razie nie ruszają też wyższe dotacje dla osób o niższych dochodach.
Po zmianach do skorzystania z dotacji są uprawnione tylko osoby, których roczny dochód nie przekracza 100 tys. zł. Nie ma już możliwości zaciągnięcia w Wojewódzkich Funduszach Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pożyczek, będą tylko dotacje. Są za to inne plusy: dotacje z programu Czyste Powietrze można łączyć ze wsparciem, jakie na wymianę pieców czy termomodernizację przyznaje gmina. Wnioski zostały też mocno uproszczone – nie trzeba podawać danych technicznych, jak np. współczynnik przenikalności ciepła czy moc urządzeń. Dzięki temu obsługa programu ma przyspieszyć a na ocenę wniosku będzie 30 dni.
Kto może sięgnąć po dotacje z programu Czyste Powietrze
Program jest skierowany do właścicieli i współwłaścicieli domów jednorodzinnych. Nie ma możliwości otrzymania dofinansowania na domy nowo budowane, wsparcie dotyczy tylko budynków mieszkalnych jednorodzinnych już istniejących.
Dotację otrzyma osoba, której roczne dochody nie przekraczają 100 tys. zł. To ważna zmiana. Nie liczy się teraz dochodu na członka rodziny. Gdy o dotację występuje na przykład mąż to nie bierze się pod uwagę dochodów żony. Natomiast nie będzie możliwości dostania potem kolejnej dotacji z programu Czyste Powietrz na ten sam budynek.
Czytaj także: Czy banki wyprostują absurdy programu Czyste Powietrze?
Zaświadczenia o zarobkach nie trzeba dołączać do wniosku, za to w formularzu należy wskazać jakim PIT-em rozlicza się wnioskodawca. To odejmuje pracę WFOŚiGW. Dokumenty należy natomiast mieć w domu pod ręką na wypadek kontroli podczas realizacji przedsięwzięcia i 5-letniego okresu trwałości inwestycji.
Uproszczone wnioski
Wnioski w programie Czyste Powietrze w pierwszej odsłonie nowej wersji programu można pobrać z portali beneficjenta WFOŚiGW. Są uproszczone – mają 12 stron, z czego połowa to wniosek podstawowy, a reszta – załączniki, oświadczenia i warunki umowy, jak np. zgoda współwłaściciela domu na realizację inwestycji, poświadczenie własności nieruchomości. W formularzu wiele danych wypełnia się automatycznie po zaznaczeniu odpowiedniego okienka. NFOŚiGW dopuszcza jedną korektę lub uzupełnienie, wtedy czas 30 dni na ocenę zostaje przedłużony.
Wnioski złożone na portalu beneficjenta należy wydrukować i przesłać (zanieść) do WFOŚiGW. Według zapowiedzi przedstawicieli NFOŚiGW, na przełomie maja i czerwca będzie możliwość składania e-wniosków przez portal gov.pl.
Warunki dofinansowania
Wydatki na inwestycje – termomodernizację i wymianę źródła ciepła – są kwalifikowane od 15 maja 2020 r. To znaczy, że wcześniej poniesione inwestycje nie zostaną już zakwalifikowane do programu.
Nowe zasady są takie, że inwestycje można zacząć na 6 miesięcy przed złożeniem wniosku, nie wcześniej jednak niż 15 maja 2020 r. Nie ma znaczenia, czy inwestycja w momencie składania wniosku jest zakończona czy nie. Od momentu złożenia wniosku jest czas 30 miesięcy na zrealizowanie inwestycji. Można też złożyć wniosek na końcu, gdy inwestycja jest zakończona. Wypłata dofinansowania i tak następuje dopiero wtedy, gdy WFOŚiGW dostanie potwierdzenie zakończenia inwestycji w całości lub w częściach – przelew dotacji może nastąpić w maksymalnie trzech transzach.
Dotacje na termomodernizację, wymianę pieca i instalację PV
W nowym programie nie ma limitu inwestycji 53 tys. zł, jak było wcześniej. Za to są inne limity – kwotowe i procentowe. Wysokość dotacji jest uzależniona od rodzaju przedsięwzięcia i faktycznie poniesionych kosztów.
Podstawowa dotacja wynosi 30 proc. kosztów, ale na pompy ciepła o podwyższonej efektywności i na kotłownie gazowe w budynkach bez gazowego przyłącza dotacja dochodzi do 45 proc. Jeszcze wyżej – 50-procentową dotacją – są premiowane przyłącza do sieci ciepłowniczej. Tyle też wynosi dotacja do mikroinstalacji słonecznej o mocy 2-10 kW. Liczą się jednak też limity kwotowe.
Gdy w budynku jest już efektywne źródło ciepła na samą termomodernizację można dostać do 10 tys. zł. Maksymalna dotacja przy termomodernizacji i wymianie starego pieca na pompę ciepła o podwyższonej efektywności wynosi 25 tys. zł. Do tego można dostać 5 tys. zł na mikroinstalację fotowoltaiczną. Nadal finansowane są piece na węgiel.
Łączenie dotacji z programem gminnym
Gdy ktoś już otrzymał dofinansowanie, np. z unijnych czy gminnych funduszy, nadal może skorzystać z dotacji Czystego Powietrza, ale na inny zakres działań niż wcześniej dofinansowane, np. na termomodernizację a nie wymianę pieca. Dotyczy to okresu od 2014 roku do 30 kwietnia 2020 roku.
Jeśli ktoś korzysta z programów dotacyjnych po 30 kwietnia tego roku, to może też złożyć wniosek do Czystego Powietrza nawet na ten sam zakres działań. Wyjątkiem jest Mój Prąd – nie można wziąć na tę samą instalację słoneczną dwóch dotacji. Łączna kwota dofinansowania ze środków publicznych nie może przekroczyć 100 proc. kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.
Czytaj także:Do kiedy wystarczy dotacji na fotowoltaikę z programu Mój Prąd?
Przykładowo, w podwarszawskiej gminie Łomianki wprowadzono program wymiany pieców z dotacjami na poziomie 70 proc. Na wymianę kopciucha na piec gazowy można dostać maksymalnie 7 tys. zł. Mieszkaniec gminy przechodzi na ogrzewanie gazowe, płacąc za całość przedsięwzięcia 10 tys. zł. Z gminy dostaje zwrot 7 tys., z programu Czyste Powietrze dostanie pozostałe 30 proc. – 3 tys. zł. Warto jednak pamiętać, by koszty inwestycji ponieść po 15 maja tego roku.
Nie udziela się dofinansowania jeśli ktoś skorzystał z rządowego programu Stop Smog.
Dalsze zmiany w programie
Program Czyste Powietrze po zmianach składa się z dwóch części. Pierwsza dotyczy dotacji podstawowej dla osób o dochodach rocznych do 100 tys. zł i ten program rusza od 15 maja. Jest jednak też druga część – dla osób uboższych, które mogą dostać do 60 proc. zwrot kosztów inwestycji. W tym przypadku limity kwotowe dotacji będą też wyższe.
Problem w tym, że na razie NFOŚiGW nie może ruszyć z tą częścią. Jak wyjaśniła Katarzyna Siwkowska, zastępca dyrektora departamentu efektywności energetycznej NFOŚiGW, konieczne są zmiany w prawie. W założeniu, by dostać wyższą dotację trzeba będzie przedstawić zaświadczenie z gminy o dochodach – limit dochodu na osobę to 1400 zł w gospodarstwie wieloosobowym i 1960 zł w jednoosobowym. Gminy będą miały za zadanie wydawać zaświadczenia uprawniające do wyższego poziomu dofinansowania. Tego jednak nie uregulowano jak dotąd żadną ustawą.
– Poinformujemy o uruchomieniu tego naboru odrębnym ogłoszeniem – zapowiedziała Katarzyna Siwkowska podczas szkolenia Akademii Czystego Powietrza.
Kiedy pożyczki i kredyty?
Od 15 maja NFOŚiGW rezygnuje w Czystym Powietrzu z pożyczek. Za to gminy będą mogły pożyczać fundusze z WFOŚiGW i udzielać dofinansowania beneficjentom – wynika z zapowiedzi. Jednocześnie NFOŚiGW poinformował nas, że ma obecnie podpisanych porozumień z 658 gminami, które zgodziły się wziąć na siebie przyjmowanie wniosków do programu.
Według planów po wakacjach mają też ruszyć bankowe kredyty z dotacjami z Czystego Powietrza. Na razie NFOŚiGW nie ma z żadnym bankiem podpisanej umowy, jest natomiast porozumienie ze Związkiem Banków Polskich. Negocjacje w sprawie umów ciągną się już prawie od 10 miesięcy.
