Spis treści
Co do zasady, audyt przeprowadzany w różnych zakładach może różnić się zakresem prac. Wynika to przede wszystkim z następujących czynników:
- sposobu wykorzystania energii w przedsiębiorstwach oraz branży,
- liczby i wielkości lokalizacji, w których przeprowadzane są wizje lokalne,
- zakresu dostępnych danych dotyczących zużycia energii w audytowanym przedsiębiorstwie.
Przed wizją lokalną
Pierwszy etap prac związanych z audytem energetycznym przedsiębiorstwa polega na ustaleniu koordynatorów audytu odpowiedzialnych za komunikację podczas przeprowadzanych prac.
Następnie audytowany otrzymuje od audytora wiodącego specjalistyczny kwestionariusz, zawierający informacje o dokumentach i danych niezbędnych do przeprowadzenia audytu i dostarczenia audytorom przed wizją lokalną.
Wśród wymaganych danych znajdują się m.in. faktury za media i paliwa energetyczne, informacje o eksploatowanych instalacjach i urządzeniach, informacje o wielkości zakładu oraz przeznaczeniu budynków oraz o przeprowadzanych procesach produkcyjnych oraz reżimie pracy przedsiębiorstwa.
Terminy wizji lokalnych ustalane są po otrzymaniu wstępnych informacji od audytowanego przedsiębiorstwa. Dane są analizowane przez zespół audytorski wyznaczony przez audytora wiodącego. Informacje te pozwalają na odpowiednie przygotowanie i poprowadzenie wstępnej rozmowy dotyczącej rodzajów energii, paliw oraz sposobów wykorzystania energii w przedsiębiorstwie.
Po wstępnej analizie danych, audytor wiodący ustala i potwierdza terminy wizji lokalnych w oddziałach przedsiębiorstwa oraz przedstawia zakres prac przewidzianych do przeprowadzenia podczas wizyty w przedsiębiorstwie.
Na każdą z wizji lokalnych wyjeżdża zespół audytorski składający się z co najmniej dwóch audytorów, współpracujących podczas obchodu i wykonywanych w przedsiębiorstwach pomiarów. Wielkość zespołu audytorskiego ustalana jest przez audytora wiodącego na podstawie wielkości obiektu i zakresu przewidywanych do przeprowadzenia prac.
Pierwsze spotkanie
Wizje lokalne każdorazowo zaczynają się od spotkania otwierającego, na którym szczegółowo omawiane są informacje udostępnione przez przedsiębiorstwo w kwestionariuszach. W przypadku nieprzesłania części informacji lub konieczności ich uzupełnienia, wszelkie braki są wskazywane podczas spotkania oraz ustalany jest termin ich przekazania.
Spotkanie otwierające kończy ustalenie kolejności przeprowadzanych działań (w zależności od dostępności pracowników ze strony audytowanego, którzy odpowiadają za oprowadzenie audytorów i wskazanie obszarów, instalacji i urządzeń odpowiadających za znaczące zużycie energii).
Poszczególne pary audytorskie przeprowadzają obchód po przydzielonych elementach infrastruktury (instalacje elektryczne, instalacje grzewcze, instalacje sprężonego powietrza, instalacje chłodnicze) oraz dokonują kontroli i pomiarów przy wykorzystaniu sprzętu pomiarowego (m.in. analizatory elektroenergetyczne, kamery termowizyjne, ultradźwiękowe detektory, luksomierze, pomiary przepływów, pomiary ciśnienia w sieci sprężonego powietrza, pomiar temperatury i składu spalin na emitorach). Wybrane elementy instalacji, budynków oraz maszyn są fotografowane w celu przeprowadzenia dalszych analiz i udokumentowania opinii zespołu audytorskiego przedstawianej w finalnym raporcie.
Wizja lokalna kończy się spotkaniem podsumowującym, na którym audytor wiodący przekazuje wstępne informacje o zakładzie, zauważonych elementach wymagających napraw (szczególnie niecierpiących zwłoki) oraz elementach i obszarach, które poddane zostaną dalszym analizom. Audytor wiodący informuje audytowanego o konieczności przeprowadzenia dodatkowej wizji lokalnej oraz wstępnie ustala jej termin i zakres badań.
Analiza
Dane zebrane na wcześniejszych etapach poddawane zostają kilkuetapowej analizie. Na podstawie danych dotyczących zużycia mediów energetycznych i paliw tworzona jest struktura zużycia energii oraz struktura kosztów ponoszonych na pokrycie potrzeb energetycznych przedsiębiorstwa. Ustalane są kluczowe media energetyczne, mające wpływ na przeprowadzane w przedsiębiorstwie procesy. Analiza faktur zawiera sprawdzenie możliwości optymalizacji kosztów związanych z dystrybucją mediów oraz ustalenie możliwości uzyskania rekompensat związanych z energochłonnością przedsiębiorstwa.
Szczegółowy zakres analiz dotyczących możliwości wygenerowania oszczędności wynikających z ponoszonych obecnie opłat, który przeprowadzany jest podczas audytów opisano w artykule: Eksperci wyliczają jak i ile można zaoszczędzić na rachunkach za prąd w firmie
Dane zebrane podczas pomiarów przygotowywane są w formie oddzielnych raportów zawierających informację o stanie instalacji, wskazujących miejsca powstawania strat oraz możliwe do uzyskania oszczędności energii. Wskazują też miejsca i elementy stwarzające zagrożenie awarii lub stanowiące elementy niebezpieczne do eksploatacji przez pracowników audytowanego przedsiębiorstwa.
Poszczególne instalacje oraz systemy wykorzystywane w przedsiębiorstwie są szczegółowo opisywane. Dzięki temu raport z audytu stanowi kompendium wiedzy o obecnym stanie gospodarki energetycznej zakładu, eksploatowanych urządzeniach, instalacjach i budynkach.
Na podstawie przeprowadzanej wizji lokalnej omawiane są pomysły i możliwości rozwiązań powodujących oszczędności energii.
Przykładowe rozwiązania opisano w artykule: Niższe rachunki za energię w firmie na 50 sposobów – PRZEWODNIK
Audytor wiodący na podstawie wewnętrznego spotkania rozpoznaje i przydziela konkretnym audytorom do szczegółowej analizy działania, które na podstawie kryterium oszczędności energii oraz oszczędności finansowych mogą przynieść największe rezultaty.
W przypadkach, gdy do określenia kosztów proponowanych działań niezbędna jest wycena urządzenia, audytorzy zwracają się z prośbą o przedstawienie oferty cenowej do producentów lub dystrybutorów rozwiązań.
Na podstawie kalkulacji dotyczących oszczędności energii oraz przewidywanych kosztów inwestycji, audytorzy przeprowadzają kalkulację opłacalności ekonomicznej proponowanego działania.
Raport i rekomendacje
Wyniki wszystkich opisanych powyżej prac prezentowane są w formie raportu z audytu energetycznego przedsiębiorstwa. Początkowa część raportu zawiera informacje o obecnej infrastrukturze przedsiębiorstwa, sposobach wykorzystania energii, wielkościach zużycia energii oraz kosztach z tym związanych.
Druga część raportu zawiera informacje oraz opinię audytorów dotyczącą infrastruktury energetycznej zakładu oraz podsumowanie przeprowadzonych podczas prac pomiarów. Zawarta jest w niej ocena bezpieczeństwa pracy instalacji, miejscach powstawania strat oraz rekomendacja dotycząca działań, jakie w opinii audytorów powinny zostać podjęte.
Trzecia część raportu zawiera analizę pozostałych zobowiązań prawnych przedsiębiorstw, związanych bezpośrednio ze zużyciem energii, takich jak m.in. obowiązki przeprowadzania kontroli systemu ogrzewania i systemu klimatyzacji, obowiązki sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków, prowadzeniu rejestru urządzeń i instalacji zawierających gazy cieplarniane oraz przeprowadzania regularnych inspekcji i kontroli urządzeń i instalacji. Ta część audytu służy sprawdzeniu oraz często poinformowaniu przedsiębiorstwa o pozostałych obowiązkach, których niedopełnienie w przypadku kontroli przez odpowiednie organy może grozić ryzykiem nałożenia kar finansowych lub wyłączeniem z eksploatacji niektórych urządzeń.
Czwarta część raportu zawiera szczegółowy opis oraz wyniki analiz działań, które mogą pozytywnie wpłynąć na poprawę efektywności energetycznej (zmniejszenie zużycia energii) lub efektywności ekonomicznej (ograniczenie kosztów energii w wyniku optymalizacji umów lub autoprodukcji energii,
Na ten ostatni temat więcej znaleźć można w artykule: Autoprodukcja energii elektrycznej w zakładzie przemysłowym – systemy wsparcia
Analiza obu tych aspektów ma zwrócić uwagę na często spotykany problem dotyczący braku środków na realizację zaleceń audytowych- brak budżetu na przeprowadzenie odpowiednich działań. Poprzez oszczędności finansowe, które zidentyfikowano w raporcie, przedsiębiorstwo może stworzyć dodatkowy budżet przeznaczany w dalszym etapie na realizację kapitałochłonnych inwestycji.
Co i jak zrealizować? Które koszty obniżać?
Piąta część raportu zawiera szczegółowe informacje o aktualnie dostępnych środkach i programach wspierających poprawę efektywności energetycznej w przedsiębiorstwach oraz systemach wsparcia. Z racji, że w zdecydowanej większości Klientami opisywanej usługi są duże przedsiębiorstwa, możliwości ubiegania się o wsparcie są bardzo ograniczone. Nie zmienia to faktu, że dostępne obecnie programy i środki często są nieodpowiednio rozreklamowane, a przedsiębiorstwa nie są zaznajomione z ich zasadami, warunkami udziału oraz katalogiem inwestycji, który może ubiegać się o wsparcie. W ten sposób audytorzy informują audytowanych, gdzie można szukać zewnętrznych środków na realizację rekomendacji wynikających z audytów, przyspieszyć podejmowanie decyzji i skutecznie poprawiać efektywność energetyczną przedsiębiorstw.
Szósta część raportu zawiera podsumowanie audytu. Zawarte są w niej streszczone informacje o obecnym stanie gospodarki energetycznej oraz możliwościach jej poprawy. Działania analizowane podczas przeprowadzanych prac grupowane są jako:
- rekomendowane do wdrożenia,
- działania nierekomendowane obecnie, ale które należy rozważyć w dalszej kolejności,
- działania, które mogłyby przynieść oszczędności (energetyczne lub finansowe), ale z uzasadnionych przyczyn (technicznych lub finansowych) nie są rekomendowane.
Podsumowanie zawiera informacje i wyliczenia dotyczące możliwego do uzyskania wsparcia wraz z informacją, jak wpływa to na polepszenie wskaźników finansowych inwestycji. Podsumowanie zawiera informacje dotyczące optymalnego sposobu wdrażania opisywanych rozwiązań i ich wzajemnych zależności, które pozwalają uzyskać najlepsze efekty oraz w najsprawniejszy sposób przeprowadzić proponowane inwestycje.
Zakończenie prac następuje w momencie akceptacji raportu z audytu energetycznego przedsiębiorstwa. Po akceptacji prac przygotowywana jest skrócona prezentacja zarządcza zawierająca wyłącznie najważniejsze wnioski z raportu. Następnie organizowane jest spotkanie w celu omówienia rekomendacji z audytu oraz wsparcia i wyjaśnień dotyczących wdrażania rekomendacji.
