Spis treści
Wiceminister energii Grzegorz Tobiszowski w piątek poinformował opinię publiczną, że Polska przez miniony tydzień nie importowała energii elektrycznej, podczas gdy nasi sąsiedzi mieli problem z zaspokojeniem zapotrzebowania odbiorców. Portal WysokieNapiecie.pl zweryfikował te dane. Rzeczywistość okazała się niemal dokładnie odwrotna.
We wtorek w Polsce padł rekord zapotrzebowania na moc (23,8 GW). W czwartek podobny rekord został pobity także w Chorwacji (3 GW), gdzie cena energii w szczycie z dostawą na następny dzień poszybowała do równowartości 600 zł/MWh. We Włoszech cena energii z 200 zł podskoczyła do dawno nie spotykanych 430 zł/MWh. W Polsce w tym samym dniu płacono za nią w szczycie nawet 470 zł/MWh, chociaż raczej w efekcie paniki, niż realnych trudności z zaspokojeniem popytu. Kto nie kupił wystarczającej ilości energii na giełdzie po tej cenie, rozliczał swój nadmiarowy pobór po znacznie niższej stawce – niespełna 230 zł/MWh – na tzw. Rynku Bilansującym.
Sytuacja w polskim systemie elektroenergetycznym jest bardzo spokojna i na szczęście niczym nie przypomina sierpnia 2015 roku, gdy wprowadzono 20 stopień zasilania. W tym roku Polskie Sieci Elektroenergetyczne ani razu nie musiały nawet sięgać po usługę redukcji zapotrzebowania na moc (tzw. DSR), świadczoną za wynagrodzeniem przez część odbiorców – głównie większych zakładów przemysłowych.
Błędne informacje wiceministra
Niecodzienne wydarzenia w europejskiej energetyce odnotował także w piątek wiceminister energii Grzegorz Tobiszowski. – Mamy upały, i Bogu dzięki nasza energetyka wytrzymuje, podczas gdy u naszych sąsiadów – w Szwecji, na Litwie czy nawet w Niemczech, widać problemy z podażą energii – powiedział w Katowicach Polskiej Agencji Prasowej. – Ten tydzień był ciekawy, bo nie mieliśmy wpływu do Polski energii z zewnątrz. To jest chyba pierwszy raz od niepamiętnych czasów, a na pewno za tego rządu – dodał w rozmowie z dziennikarzami, cytowanej przez PAP.
Portal WysokieNapiecie.pl zweryfikował informacje wiceministra, które okazały się być zdecydowanie zbyt pesymistyczne dla sąsiadów i dalece zbyt optymistyczne dla Polski. Z danych udostępnianych przez polskiego operatora sieci przesyłowych (PSE) wynika, że w Polsce w 2017 roku nie było jeszcze ani jednego tygodnia, w którym nie importowalibyśmy energii elektrycznej.
Zobacz także: Polska importerem prądu. Drugi raz po 1989
Bisko takiej sytuacji było jedynie w styczniu, gdy Francja wyłączyła wiele swoich reaktorów atomowych do przeglądu i z powodu silnych mrozów na potęgę importowała energię z całej Europy (więcej o tym pisaliśmy m.in. tutaj: Francję czekają wyłączenia prądu? Rząd prosi obywateli o pomoc). Między innymi za pośrednictwem Niemiec prąd popłynął wówczas także z polskich elektrowni węglowych, które wyprodukowały w styczniu o 8% więcej energii rok do roku.
Od wiosny Polska jest jednak przede wszystkim importerem. W ciągu minionego tygodnia, a nawet dwóch minionych tygodni, nie było nawet jednego dnia bez importu energii elektrycznej, a eksport odbywał się wyłącznie w środku nocy. Łącznie w ciągu pierwszej połowy 2017 roku zaimportowaliśmy o ponad 500 GWh więcej, niż wyeksportowaliśmy, co odpowiada 0,6% krajowego zużycia energii elektrycznej w tym czasie. Niekorzystny jest przy tym bilans cenowy – za granicą kupujemy zwykle drogą energię w szczytach zapotrzebowania, a sąsiadom sprzedajemy tanio energię w nocy.
Problem z zaopatrzeniem w energię? Nie u sąsiadów
Przeważający import energii do Polski to efekt niższych hurtowych cen prądu u naszych sąsiadów. Wbrew informacjom wiceministra nie tylko nie mają oni problemu z zaopatrzeniem swoich odbiorców, ale niektórzy cierpią już na dokładnie odwrotną chorobę – nadmiar prądu latem. W niedzielę, 30 lipca, w środku dnia panele słoneczne w Niemczech dostarczały do systemu moc 25 GW, odpowiadającą za połowę zapotrzebowania całego kraju. Kolejnych 18 GW wygenerowały niemieckie wiatraki. Energii z tych dwóch źródeł było tak dużo, że Niemcy musieli pierwszy raz od dawna ograniczyć produkcję w elektrowniach atomowych – aż o 1/3 w ciągu kilku godzin – i eksportować do sąsiadów niemal 12 GW. To niewiele mniej, niż wyniosło wówczas całkowite zapotrzebowanie Polski (17 GW). Ceny energii na połączonym rynku Niemiec, Austrii i Luksemburga spadły wówczas do absurdalnego poziomu minus 67 euro (czyli równowartości minus 285 zł/MWh). Wytwórcy płacili zatem kolosalne pieniądze odbiorcom za zużycie nadmiaru prądu.
Podobna sytuacja miała wówczas miejsce także w Belgii, gdy energia elektryczna w szczycie nasłonecznienia w niedzielę osiągnęła cenę minus 40 euro/MWh. Z niemal identyczną ceną ujemną Belgowie zmierzyli się także w ostatnią niedzielę – 6 sierpnia.
Ceny energii u naszych sąsiadów rosną wieczorem, gdy zachodzi słońce, ale polski prąd wciąż zwykle jest wówczas droższy. Energia elektryczna z równomierną dostawą (tzw. base load) przez cały poniedziałek, 7 sierpnia, została na warszawskiej Towarowej Giełdzie Energii wyceniona na 168 zł/MWh, czyli równowartość 40 euro. Tymczasem na Litwie, Łotwie, Estonii i Finlandii, a także we Francji i Belgii cena wyniosła nieco ponad 34 euro, w Niemczech, Austrii, Czechach i Danii po 33 euro, w Szwecji 32 euro, a Norwegii 26 euro. Drożej płacono tylko na Węgrzech (71 euro), połączonej z nią Słowacji (65 euro) i w Wielkiej Brytanii (46 euro).
Skąd te informacje?
Nie wiemy skąd wiceminister energii czerpał te, kompletnie różne od rzeczywistości, informacje, ani dlaczego prezentował je publicznie, ale to niestety nie pierwszy tak poważny błąd merytoryczny w wypowiedziach kluczowych urzędników Ministerstwa Energii. Wcześniej całą serię równie błędnych danych dotyczących zmian klimatu na kongresie gospodarczym w Katowicach przedstawiał minister energii Krzysztof Tchórzewski. Na pytania jednego z posłów skąd minister czerpał wiedzę, resort odpowiedział, że były to jedynie słowa, które miały zwrócić uwagę słuchaczy na określony problem. Być może piątkowymi słowami wiceminister Tobiszowski chciał wobec tego przykuć uwagę naszych czytelników do sytuacji meteorologicznej w Europie?
Zobacz także: Czy musimy ograniczać import energii?
Najefektywniejsza kosztowo droga synchronizacji systemów energetycznych państw bałtyckich z UE wiedzie przez Polskę - takie są wnioski z analiz, przeprowadzonych przez Komisję Europejską. Do odłączenia Obwodu Kaliningradzkiego od krajów bałtyckich szykują się też Rosjanie, budując m.in. małą elektrownię węglową.
Urząd Nadzoru EFTA uznał zaproponowany przez Norwegię system wsparcia stacji tankowania wodoru za zgodny z zasadami pomocy publicznej. Decyzja może stać się punktem odniesienia dla projektowanych w Polsce ram prawnych.
Oto kolejny krok na drodze do uniezależnienia się od ładowarek i powerbanków: baterie litowo-jonowe, które same się naładują, korzystając z energii słonecznej.
Zaproponowana przez Ministerstwo Energii zmiana przyszłorocznego popytu na zielone certyfikaty oznacza, że ich nadmiar na rynku utrzyma się jeszcze pięć lat – wynika z analiz portalu WysokieNapiecie.pl. Jednak realna produkcja „zielonego” prądu w 2020 roku będzie o 1/3 mniejsza, niż zaplanował i uzgodnił z Brukselą rząd.
