Spis treści
W sieciach straty zamiast eldorado. Duża spółka na sprzedaż – pisaliśmy w portalu WysokieNapiecie.pl jesienią ubiegłego roku. Z kilku niezależnych od siebie źródeł usłyszeliśmy wtedy, że Eltel sonduje możliwość sprzedaży swoich polskich spółek, które w minionych latach notowały pokaźne straty finansowe.
Wśród przyczyn strat wskazywano głównie na inflacyjne skutki pandemii COVID-19 oraz agresji Rosji na Ukrainę, a także na brak adekwatnej reakcji na te wydarzenia po stronie inwestorów, czyli przede wszystkich operatorów sieci.
W sztywnych realiach zamówień publicznych oraz praktyk państwowych inwestorów waloryzacja kontraktów nie nadążała więc za inflacją, albo nie było jej wcale – zwłaszcza w przypadku starszych, długoterminowych umów. Ostatnie lata były więc w tym kluczowym dla transformacji energetycznej sektorze wykonawstwa dosyć chude, a kilku słabszych graczy musiało zwinąć żagle.
Plotki stały się faktem
Gdy jesienią minionego roku pisaliśmy o tym, że Eltel chce sprzedać swój biznes w Polsce, to centrala grupy w Sztokholmie w odpowiedzi na pytania portalu WysokieNapiecie.pl przekazała tylko, że „jako spółka notowana na giełdzie ma politykę niekomentowania plotek”. Z naszych informacji wynikało jednak, że już wtedy oferty sprzedaży miały trafić co najmniej do kilku podmiotów.
Po kilku miesiącach nasze informacje stały się faktem – w czwartek oficjalnie poinformowano, że mający siedzibę w Monachium fundusz inwestycyjny Mutares kupi polskie spółki Eltel Networks Energetyka oraz Eltel Networks Engineering.
Wśród tych firm kluczowa jest ta pierwsza, która należy do grona największych firm na polskim rynku wykonawstwa sieci elektroenergetycznych. Natomiast druga specjalizuje się pracach projektowych.
– Cieszymy się, że nasz polski biznes High Voltage Poland znalazł strategicznego właściciela, który ma możliwość wykorzystania swoich szans, może rozwijać biznes w przyszłości i będzie dobrze dbać o pracowników – skomentował Håkan Dahlström, prezes i dyrektor generalny firmy Eltel.
– Jesteśmy głęboko przekonani, że bycie częścią Mutares to bardzo pozytywny krok dla naszych klientów, naszych pracowników i biznesu na polskim rynku – dodał Krzysztof Lobert, dyrektor zarządzający grupą Eltel w Polsce.
Wskazano jeszcze, że transakcja ma zostać sfinalizowana do końca drugiego kwartału 2024 r., a zmiana właściciela nie będzie miała wpływu na poziom zatrudnienia w spółkach.
Eltel emigruje na Północ
Znacznie więcej szczegółów przynoszą komunikaty opublikowane przez Mutares oraz szwedzką centralę grupy Eltel. Ta ostatnia podała, że wartość transakcji – licząc również zwolnienie gwarancji, które spółkom zapewni nowy właściciel – wynosi ok. 25 mln euro.
Biznes w Polsce miał zamknąć ubiegły rok przychodami na poziomie 36 mln euro i prawie 5 mln euro skorygowanej straty EBITA (wynik operacyjny przed potrąceniem odsetek od zobowiązań oprocentowanych, podatków oraz amortyzacji). Załoga liczyła ok. 410 pracowników.
Prezes grupy Håkan Dahlström komentując transakcję wyjaśnił, że obniży ona ryzyko związane z działalnością poza krajami nordyckimi i pozwoli grupie skupić się na rozwoju na głównych rynkach, gdzie ma ugruntowaną pozycję.
Warto przy tym przypomnieć, że już na początku 2019 r. Eltel postanowił rozważyć możliwości rezygnacji z działalności w Polsce i Niemczech, aby móc się skoncentrować na Skandynawii. Finalnie doszło wtedy do sprzedaży tylko telekomunikacyjnego biznesu w Polsce, który kupiło Vinci Energies.
Cała grupa Eltel, w której głównymi akcjonariuszami są inwestorzy z Finlandii (46 proc. w kapitale) i Szwecji (21 proc.), miała w 2023 r. ok. 850 mln euro przychodów oraz niespełna 8 mln euro straty netto. Grupa zatrudniała ok. 5 tys. osób i poza krajami skandynawskimi była aktywna jeszcze w Niemczech, Polsce i Litwie.
Eltel w Polsce działa od 2003 r., gdy kupił Zakład Wykonawstwa Sieci Elektrycznych Olsztyn. Następnie przejmował kolejne podmioty świadczące usługi w branży sieci elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych.
Przez minione dwie dekady struktura grupy w Polsce się zmieniała i aktualnie – nim zostanie sfinalizowana transakcja z Mutares – tworzą ją trzy spółki: Eltel Networks Energetyka (czyli dawny ZWSE Olsztyn), Eltel Networks Engineering (dawny Energoprojekt Kraków) oraz gdański Eltel Networks Poland, który pełni funkcję centrum usług wspólnych dla grupy Eltel poza Polską. Na tę ostatnią firmę transakcja z Mutares nie będzie miała wpływu.
Polska ma potencjał
Z kolei w komunikacie opublikowanym przez Mutares podano, że przejmowane spółki grupy Eltel należą do „czołowych dostawców usług elektroenergetycznych w Polsce”. Podkreślono również, że są „dobrze przygotowane, aby sprostać rosnącemu polskiemu rynkowi, a także wykorzystać swoje doświadczenie w projektach transgranicznych w Wielkiej Brytanii, Niemczech i krajach nordyckich”.
Mutares zapowiada też, że poza Polską spółki będą prowadzić ekspansję w segmencie wysokich napięć również na rynkach krajów ościennych, korzystając z potencjału generowanego przez transformację energetyczną.
Strategia ekspansji ma być wspierana doświadczeniami dwóch innych podmiotów działających w sektorze infrastruktury elektroenergetycznej, które Mutares posiada w swoim portfelu inwestycyjnym – włoskiej firmy Conexus oraz portugalskiej Efacec.
Robin Laik, dyrektor generalny Mutares, w komentarzu wyraził przekonanie, że pierwsza energetyczna transakcja w Polsce przyniesie grupie umocnienie pozycji oraz dalszy rozwój. Ocenił również, że przejecie spółek Eltel pokazuje „ogromny potencjał transakcyjny na polskim rynku”.
W 2023 r. Mutares miał prawie 4,7 mld euro przychodów oraz ponad 100 mln euro zysku netto. Firma inwestuje w kilku głównych sektorach, m.in. motoryzacyjnym, inżynieryjnym, spożywczym, a także w handlu detalicznym. Prognoza wyników na 2024 r. przywiduje osiągnięcie przychodów na poziomie 5,7-6,3 mld euro, a zysk netto ma się znaleźć w przedziale 108-132 mln euro.
Spółka jest już obecna nad Wisłą. Według raportu rocznego spółki w ubiegłym roku Mutares odnotował w Polsce ponad 80 mln euro przychodów. We wrześniu 2022 r. spółka przejęła od koncernu Arriva przewoźnika autobusowego Arriva Bus Transport Polska, który aktualnie działa pod nazwą ReloBus. W Polsce zakłady ma też m.in. spółka SFC Solutions, która produkuje komponenty dla motoryzacji.
Niemcy chcą zarobić na polskich sieciach
Mutares sam siebie opisuje jako firmę private equity, która koncentruje się m.in. na restrukturyzacji biznesów przejętych od dużych korporacji. Spółka zakłada w przejmowanych podmiotach przeprowadzenie procesu naprawczego, wejście na ścieżkę stabilnego i rentownego wzrostu, a następnie „żniwa”, czyli bardzo zyskowne wyjście z inwestycji. Oznacza to, że w ciągu najbliższych kilku lat polskie spółki mogą ponownie zmienić właściciela.
Sektor inwestycji sieciowych w Polsce w Polsce jest bardzo perspektywiczny. Według opublikowanego w ubiegłym miesiącu przez PSE projekt nowego planu rozwoju sieci przesyłowej na lata 2025-2034 wartość inwestycji w ciągu najbliższej dekady ma wynieść 64 mld zł.
Z kolei spółki dystrybucyjne dotychczas szacowały swoje potrzeby do 2030 r. na co najmniej 130 mld zł. Natomiast według ubiegłorocznego projektu Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. niezbędne nakłady przesył i dystrybucję to minimum 500 mld zł.
Jednak sieci to też trudny rynek, na którym dotychczas trudno było o pokaźne zyski, co pokazuje sam przykład spółek z grupy Eltel. Dlatego obserwowanie dalszych poczynań Mutares w polskiej elektroenergetycznej rzeczywistości będzie bardzo ciekawe.
Portal WysokieNapiecie.pl w najbliższym czasie szerzej przyjrzy się sytuacji i perspektywom polskiego rynku wykonawstwa sieci elektroenergetycznych.
