Spis treści
Już nie tylko niemiecka opozycja, ale i współrządzący liberałowie zgłaszają zastrzeżenia do projektu prawa, zabraniającego instalowania nowych kotłów gazowych w domach. 70 proc. obywateli opowiada się za rezygnacją z projektu.
Zgodnie z przyjętym przez rząd projektem, autorstwa wicekanclerza Roberta Habecka z Zielonych, już od 2024 roku nowe systemy grzewcze musiałyby w co najmniej 65% korzystać z energii odnawialnej. W praktyce oznacza to zakaz instalowania nowych kotłów gazowych, nawet w przypadku ich wymiany w starych budynkach.
.Projekt zawiera też szereg wyjątków, np. dla osób powyżej 80 roku życia, ale ma też harmonogram stopniowego złomowania starszych instalacji, tak by w 2045 roku ogrzewanie w Niemczech było już całkowicie bezemisyjne.
Projekt Habecka od początku krytykowało opozycyjne CDU i skrajna prawica, ale ostatnio do grona krytyków dołączyli liberałowie ze współrządzącej FDP. Liberałowie twierdzą m.in. że projekt wzbudza obawy ze względu na potencjalne koszty. Oliwy do ognia dolewa branża energetyczna, np. spływowe stowarzyszenie BDEW, wskazując, że zapisy o użyciu wodoru do ogrzewania to czysty nonsens.
Według „Financial Times” obecnie 75 proc. niemieckich gospodarstw domowych grzeje się paliwami kopalnymi z czego przygniatająca większość przypada na gaz. 40 proc. kotłów gazowych ma ponad 20 lat. Jednak „wärmewande”, jak nazywa się inicjatywę rządu (przez analogię do energiewende), budzi olbrzymie kontrowersje. Notowania forsujących projekt Zielonych spadły do 14 proc. – poniżej antysystemowej AfD. Obywatele boją się nie tylko kosztów samej wymiany kotła na pompę ciepła ( „FT” ocenia je ok. 25 tys. euro), ale także problemów z ogrzewaniem. Pompa ciepła działa dobrze w należycie docieplonych budynkach, ale wielu starych domów nie opłaca się docieplać – w zasadzie należałoby je wyburzyć i zbudować nowe.
Propozycje rządu wywołały boom dla sprzedawców kotłów gazowych. „FT” informuje, że od stycznia do marca sprzedano 168 tys. nowych urządzeń, dwukrotnie więcej niż w pierwszym kwartale 2022 r.
Niemcy chcą oczywiście ograniczyć zużycie paliw kopalnych w gospodarstwach domowych, ale chodzi też o to, że gaz może być bardziej potrzebny energetyce. Rząd niemiecki zapowiedział budowę ok. 25 GW nowych elektrowni gazowych, które będą pracować jako jednostki szczytowe i wspierające OZE.
Kanclerz Olaf Scholz, wchodząc w buty arbitra z jednej strony stwierdził, że projekt „wärmewende” nie powinien ulec daleko idącym zmianom podczas prac z Bundestagu, ale z drugiej strony sprawił, że jego pierwsze czytanie odłożono.
PSE zapłaci farmom PV za odłączenie
Operator systemu przesyłowego energii elektrycznej PSE ogłosił, że wypłaci stosowne rekompensaty farmom fotowoltaicznym, którym w kwietniu dwukrotnie polecał ograniczyć produkcję z przyczyn bilansowych.
Chodzi o niedziele 23 i 30 kwietnia, kiedy to operator wydał polecenie odłączenia od sieci niektórych farm PV. Były to pierwsze przypadki odłączania źródeł, przyłączonych do sieci średnich napięć. PSE opublikowało wzory odpowiednich wniosków, chociaż nie wiadomo jaka cena energii zostanie użyta do kalkulacji rekompensat.
W obu wymienionych dniach operator, dbający o zbilansowanie krajowego systemu stanął przed problemem nadmiaru produkcji energii elektrycznej. Popyt na nią był stosunkowo niski, ponieważ były to niedziele, kiedy większość zakładów przemysłowych nie pracuje. Jednocześnie były to dni słoneczne, a polska fotowoltaika pracowała z mocą przekraczającą 8 GW. Nawet po maksymalnym „przykręceniu” produkcji elektrowni konwencjonalnych, do bezpiecznego poziomu ok. 9 GW, energii było za dużo i nie dało się jej wysłać za granicę, ponieważ w innych krajach sytuacja była podobna. Wobec tego operator nakazał odłączanie od sieci niektórych OZE, po raz pierwszy sięgając do tych, przyłączonych do sieci średnich napięć.
Atomowe konsorcjum Westinghouse i Bechtel
Westinghouse i Bechtel najwyraźniej dogadały się w kwestii utworzenia konsorcjum dla budowy elektrowni jądrowej na Pomorzu. Państwowa spółka Polskie Elektrownie Jądrowe podpisała z obydwiema amerykańskimi firmami umowę, która określa zasady współpracy PEJ z konsorcjum, które będzie odpowiedzialne za budowę.
Nie jest to jeszcze właściwy kontrakt na inżynieryjne i projektowe. Ta zawierająca już konkretne zobowiązania finansowe wobec Amerykanów umowa ma być podpisana później. Raczej jest to dokument, potwierdzający, że dostawca technologii (Westinghouse) i wykonawca (Bechtel) dogadały się, na przykład co do tego, kto za co ponosi odpowiedzialność w polskim projekcie. Nie jest tajemnicą, że żadna z amerykańskich firm w tak ryzykownym przedsięwzięciu nie chciała odpowiadać za ewentualne wpadki drugiej.
Porozumieniu na pewno sprzyjał fakt, że to Bechtel w amerykańskiej elektrowni Vogtle dokończył budowę dwóch bloków jądrowych z reaktorami Westinghouse, takimi, jakie mają stanąć nad Bałtykiem.
SMR Orlenu i Synthosu mają opinię
Polski regulator jądrowy – Prezes Państwowej Agencji Atomistyki – wydał tzw. opinię ogólną dotyczącą technologii reaktorów BWRX-300, których budowę planuje Orlen Synthos Green Energy.
W opinii Prezes PAA uznał, że założenia techniczne technologii są generalnie zgodne z wymaganiami krajowych regulacji, ale dokładna ocena będzie możliwa dopiero po dostarczeniu przez inwestora szczegółowych danych.
Prezes PAA wskazał też jedno założenie techniczne, które musi zostać powtórnie zweryfikowane. Regulator wskazał też przepisy prawa krajowego, dla których nie złożono dokumentacji pozwalającej na dokonanie oceny. Jak wyjaśnił odpowiadając na pytanie portalu WysokieNapiecie.pl wiceprezes OSGE Dawid Jackiewicz, chodzi o linię energetyczną, która ma być podłączona do elektrowni- w dokumentach była mowa o pojedynczej, a powinna być podwójna.
Opinia ogólna Prezesa PAA nie jest wiążąca, to dobrowolny, fakultatywny element dialogu regulatora z inwestorem, który ma na celu pokazać wnioskodawcy, czego ma się spodziewać we właściwym procesie regulacyjnym i co ma przygotować. W przypadku SMR to jednak o tyle istotne, że choć działającej jednostki nie ma na świecie, to PAA potwierdza, że założenia teoretyczne są poprawne.
Jednak dopiero wydana przez Prezesa PAA licencja na konkretną technologię jądrową w konkretnym miejscu jest podstawą do starania się o pozwolenia na budowę. Na razie żaden z krajowych atomowych pretendentów nawet nie zbliżył się do etapu licencyjnego.
Mały atom też w Rumunii
Rządy USA, Japonii, Korei Południowej i Zjednoczonych Emiratów Arabskich zadeklarowały w sumie 275 milionów dolarów na prace nad koncepcją budowy w Rumunii zespołu 6 reaktorów jądrowych o łącznej mocy 462 MW w technologii VOYGR firmy NuScale. Pieniądze mają być przeznaczone na zamówienia niektórych elementów, na ekspertyzy i prace badawcze w potencjalnej lokalizacji, analizy regulacyjne itp.
Równolegle amerykański EXIM Bank oraz U.S. International Development Finance Corporation (DFC) zadeklarowały wsparcie rumuńskiego projektu pożyczkami w kwocie odpowiednio 3 i 1 mld dolarów, czyli identycznie jak w przypadku BWRX-300 w Polsce.
Rumuni analizują obecnie perspektywy budowy zespołu reaktorów VOYGR w miejsce węglowej elektrowni w Doicesti.
W Polsce do budowy reaktorów w technologii NuScale przymierza się KGHM.
.
