Spis treści
Prezydent Joe Biden ogłosił zakaz sprowadzania z Rosji ropy, paliw, produktów petrochemicznych, węgla i gazu. Te dwie ostatnie pozycje nie mają żadnego znaczenia. Amerykanie i jednego i drugiego mają w nadmiarze, gazu z Rosji nie importują wcale, węgla w 2020 roku sprowadzili 280 tys. ton, czyli ilość symboliczną.
W zeszłym roku USA sprowadziły z Rosji niecałe 73 mln baryłek surowej ropy o wartości niecałego miliarda dolarów. To 3% całego importu i około 1% całej amerykańskiej konsumpcji. Więcej Amerykanie sprowadzili półproduktów rafinacji ropy – 130 mln baryłek. Do tego nieco ponad 40 mln baryłek paliw, domieszek do paliw, mazutu i różnych destylatów.
Embargo na pewno nie wstrząśnie amerykańskim rynkiem. Miejscowi nafciarze z pewnością mogą te braki uzupełnić, choć pewnie kosztem jakiegoś, na razie trudnego do oszacowania wzrostu cen. I tak paliwa w USA są bardzo drogie. Z drugiej strony amerykańscy nafciarze mogą, zamiast zwiększyć wydobycie, korzystać z wysokich cen. W grę może też jeszcze wejść czynnik polityczny – nacisk rządu federalnego. To zresztą nie jedyny punkt, gdzie w tej historii wielka polityka może zmienić bieg wydarzeń.
Rosjanie zarabiają na Chińczykach i Europie
Całe embargo to raczej problem amerykański niż rosyjski. Rosja od niego nie zbankrutuje. W 2020 r. sprzedała za granicę ropę za ponad 65 mld $, więc amerykański miliard nie robi wielkiej różnicy. Największy klient Rosjan to Chiny, które oczywiście importu nie wstrzymają. Chińczycy w zeszłym roku dostarczyli jednej trzeciej wpływów z eksportu ropy – prawie 24 mld $.
Ciekawie się robi dopiero na następnych pozycjach. Drugim co do wielkości klientem na rosyjską ropę są Niderlandy, z 13% udziałem w imporcie ropy. W zeszłym roku Holendrzy zapłacili za nią prawie 9,5 mld $. A zaraz za nimi są Niemcy – niemal 9% udział w rosyjskim eksporcie i rachunkiem w 2021 roku na 6,28 mld $. I tak się składa, że to te dwa państwa sprzeciwiają się najbardziej otwarcie europejskiemu embargu, przyznając wprost, że są zbyt uzależnione od rosyjskiej naftowej kroplówki.
Czytaj także: Bruksela zdejmuje nogę z rosyjskiego gazu
Z drugiej strony Rosjanie mocno by odczuli europejski zakaz, bo to właśnie z Europą robią na ropie największe interesy, inkasując za „czarne złoto” znacznie więcej niż za gaz. Dość powiedzieć, że tylko przez pierwszą połowę zeszłego roku kraje Unii zapłaciły im za ropę 25 mld €, podczas gdy za gaz – 17 mld €. Embargo na ropę dla Kremla byłoby znacznie bardziej bolesne niż na gaz.
OPEC i Iran pomogą. Albo nie
Nie można wykluczyć, że wielcy importerzy skłonią kraje OPEC do podniesienia wydobycia, oferując im np. ograniczenie zakupów w Rosji. Jest też jeszcze kwestia embarga na ropę z Iranu. Wydaje się, że wkrótce z Irańczykami zawarte zostanie nowe porozumienie atomowe, co pozwoliłoby wrócić im na rynek. Rosja już wyraziła zresztą zaniepokojenie, ogłaszając, że żaden atomowy układ bez jej udziału się nie uda i będzie nieważny.
Rosyjska ropa? Z najwyższym obrzydzeniem
Pozostaje jeszcze efekt ostracyzmu – niechęci do zakupów rosyjskiej ropy ze względu na potencjalne kłopoty z jej odbiorem i zdobyciem gwarancji bankowych, którymi zwykle posługują się traderzy. Banki i ich klienci obawiają się wprowadzenia jakichś ograniczeń, np. zakazu zawijania tankowców z rosyjską ropą do portów. Takie rozwiązanie od końca tego roku wprowadza Wielka Brytania. Może jednak gdzieś pojawić się wcześniej. To rodzi ryzyko.
Czytaj także: Bruksela proponuje Polsce energetyczny handel
Z drugiej strony rosyjscy producenci oferują sute premie, żeby tylko ropę od nich odebrać. Symboliczne stał się już ponad 28 dolarowe dyskonto na baryłce, z którym ropę z Rosji kupił Shell. Pod presją opinii publicznej firma zrezygnowała z dalszych zakupów spotowych. Na razie traderzy wstrzymują się z zakupami w Rosji. To jednak nie oznacza, że ktoś w przyszłości się jednak nie skusi, zwłaszcza w czasach gdy Brent i WTI szybują powyżej 120$ za baryłkę.
Według rosyjskiego dziennika „Kommiersant”, mimo niejasnych perspektyw, produkcja ropy w Rosji rośnie. Co prawda rosyjskie firmy jak Surgutnieftiegaz czy Zarubieżnieft maja problemy ze zbytem, i oferują ropę URALS z dyskontami rzędu 15$ na baryłce, ale Rosjanie są przekonani, że ich ropy nie da się szybko zastąpić, a już na pewno nie w 2022 r. Choćby dlatego, że generalnie popyt na ropę na świecie rośnie.
