13 czerwca 2013
dotyczy propozycji Komisji Europejskiej w sprawie zmiany dyrektywy 2009/7/EURATOM z dnia 25 czerwca 2009 r. ustanawiającej wspólnotowe ramy bezpieczeństwa jądrowego obiektów jądrowych
Komisja Europejska (KE) 13 czerwca przedstawiła projekt zmian dyrektywy ws. bezpieczeństwa obiektów jądrowych. Nowe prawo przewiduje m.in. ogólnounijne badania wszystkich reaktorów pod katem wskazanego przez KE zagadnienia a także zwiększa niezależność krajowych organów regulacyjnych.
Propozycja dyrektywy to efekt, przeprowadzonych po katastrofie w elektrowni Fukushima, badań bezpieczeństwa elektrowni jądrowych (tzw. stress testów). W okresie od czerwca 2011 do kwietnia 2012 dokonano przeglądu 147 reaktorów jądrowych w 14 krajach członkowskich oraz dwóch sąsiadujących. Wyniki opublikowane 4 października 2012 nie wykazały uchybień w przestrzeganiu norm bezpieczeństwa. Jednakże Komisja zaleciła dalsze doskonalenie i usprawnienie systemów zabezpieczeń prawie wszystkich europejskich elektrowni atomowych.
Główne założenia zmian to:
- Cele w zakresie bezpieczeństwa: Kraje UE mają obowiązek zagwarantować, że ryzyko uwolnienia do środowiska – w razie awarii elektrowni – substancji radioaktywnych jest w praktyce wyeliminowane.
- Ogólnounijne prawnie wiążące przeglądy co sześć lat: Kraje UE wspólnie ustalą konkretne tematy przeglądów i metody ich prowadzenia. Realizacją przeglądów zajmą się specjalne zespoły międzynarodowe. Państwa członkowskie są też odpowiedzialne za wdrażanie zaleceń. W razie opóźnień w ich wdrażaniu Komisja Europejska ma prawo zorganizować w danym kraju misję kontrolną.
- Przeglądy krajowe: Każda elektrownia jądrowa co najmniej raz na dziesięć lat musi przejść okresową kontrolę bezpieczeństwa, a w przypadku możliwości przedłużenia okresu eksploatacji – specjalną kontrolę bezpieczeństwa.
- Nowe elektrownie jądrowe: Wszystkie nowe elektrownie jądrowe muszą być zaprojektowane w taki sposób, by skutki uszkodzenia rdzenia reaktora nie wykraczały poza obręb zakładu.
- Gotowość na wypadek sytuacji wyjątkowej i reagowanie na miejscu: Każda elektrownia jądrowa musi być wyposażona w ośrodki reagowania w sytuacjach wyjątkowych zabezpieczone przed promieniowaniem, trzęsieniami ziemi i powodziami i realizujące surowe wytyczne z zakresu zarządzania katastrofami.
- Przejrzystość: krajowe organy oraz władze elektrowni będą miały obowiązek opracować i opublikować strategie informowania o awariach oraz bieżącym funkcjonowaniu elektrowni.
- Dodatkowo obywatele będą mieli możliwość uczestniczenia w procesie decyzyjnym dotyczącym udzielania zezwoleń na budowę elektrowni jądrowych. Jednak nie będą mieli możliwości blokowania budowy.
- Niezależność krajowych organów regulacyjnych w podejmowaniu decyzji oraz to, że ich interesy polityczne, ekonomiczne lub społeczne nie mogą mieć pierwszeństwa przed celami z zakresu bezpieczeństwa.
Komisja ma nadzieję, że projekt dyrektywy zostanie przyjęty przez Radę w przyszłym roku. Wcześniej niewiążące stanowiska przedstawią Parlament Europejski oraz Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny.
W UE działają obecnie 132 reaktory w 14 krajach, a cztery (we Francji, Finlandii i na Słowacji) są budowane. Kolejnych 16 reaktorów w 9 państwach Unii, w tym w Polsce, jest planowanych.
Tekst pochodzi z Obserwatora Legislacji Energetycznej (OLE!) portalu WysokieNapiecie.pl
