Spis treści
Czyste Powietrze to sztandarowy program walki ze smogiem. Dotychczas skorzystało z niego ponad sto tysięcy osób, a drugie tyle czeka na dotacje. Docelowo program ma przyczynić się do wymiany ogrzewania w 3 mln domów, z tego część przejdzie też termomodernizację. Tempo składania wniosków o dotacje jest jednak zbyt wolne i to mimo ułatwień, jakie w ubiegłym roku wprowadził Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Lista pomoże w rozliczaniu dotacji
Jednym z takich ułatwień jest lista zielonych urządzeń i materiałów (ZUM), która ma pomóc w wyborze ogrzewania i materiałów kwalifikujących się do dofinansowania. Żeby wpisać produkt na listę, wymagana jest rejestracja przez producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela. Lista nie jest obowiązkowa, ale pomaga beneficjentom w wyborze odpowiednich produktów, a i urzędnicy mają mniej pracy przy rozpatrywaniu wniosków. Natomiast jeśli beneficjent wybierze produkt spoza listy, to musi dostarczyć dokumenty potwierdzające spełnienie wymagań technicznych programu.
Lista ZUM jest cały czas uzupełniana, w każdym momencie można do niej zgłosić swój produkt. Znajdują się na niej kotły, pompy ciepła, ogrzewanie elektryczne, wentylacja mechaniczna, kolektory słoneczne, panele fotowoltaiczne. Nowością było dodanie we wrześniu ubiegłego roku materiałów izolacyjnych, stolarki okiennej, drzwi zewnętrznych i garażowych. Zarejestrowano w sumie 216 producentów i ponad 1600 urządzeń i materiałów. Kolejne 200 jest na etapie uzupełniania wymaganej dokumentacji i weryfikacji – informuje NFOŚiGW.
Lista ZUM cieszy się dużym zainteresowaniem przede wszystkim ze strony producentów urządzeń grzewczych – liczy ok. 1400 takich urządzeń. Mniejsze zainteresowanie jest ze strony producentów materiałów budowlanych (materiały izolacyjne, stolarka okienna i drzwi) – ok. 200 materiałów.
Jeden producent drzwi
Producentów drzwi w Polsce jest sporo, tymczasem na liście ZUM jak dotąd są tylko jedne drzwi zewnętrzne – firmy Krispol.
– Od 2018 roku działamy aktywnie jako producent stolarki otworowej na rzecz edukacji w zakresie wymiany stolarki okienno-drzwiowej i otrzymania na te działania dofinansowania. Na listę zgłosiliśmy nasze produkty, które spełniają wymogi programowe, stąd szczęśliwie klienci mogą zobaczyć tam nasze energooszczędne bramy, okna, drzwi jako rekomendowane – mówi Patrycja Haremska z firmy Krispol.
Czytaj także: Czyste Powietrze po nowemu
Nieco lepiej jest w przypadku drzwi balkonowych, tarasowych i okien, bo na liście ZUM oprócz firmy Krispol zarejestrował kilka swoich produktów Plastbud. – W naszej ocenie sytuacja taka spowodowana jest przede wszystkim specyfiką branży producentów okien. W większości przypadków beneficjent, który przystępuje do przedsięwzięcia polegającego na wymianie okien, korzysta z lokalnych firm, które oferują okna jednego producenta wraz z usługą montażu. Ponadto usługa taka zazwyczaj poprzedzona jest wizytą w domu w celu przeprowadzenia pomiarów, w starych domach otwory okienne nie zawsze były standardowe – mówi wiceprezes NFOŚiGW Paweł Mirowski.
I jeden producent fotowoltaiki
W przypadku fotowoltaiki tylko Valliant zgłosił swoje instalacje. Z rozmów portalu WysokieNapiecie.pl z branżą fotowoltaiczną wynika , że nie wszyscy interesują się wpisaniem instalacji fotowoltaicznych na listę ZUM. – Przede wszystkim produkty na listę ZUM wprowadzają producenci, a nie dostawcy usług instalacyjnych. Dlatego w naszym przypadku musimy czekać na zgłoszenie produktów na listę przez producentów, z którymi współpracujemy – mówi Jakub Jadziewicz, członek zarządu Alians Oze. Jak dodaje, dobrym przykładem są marki pomp ciepła, które oferuje Alians Oze i które zostały przez producentów wpisane na listę ZUM. – Warto zaznaczyć, że ta lista powstała specjalnie na potrzeby systemów ogrzewania i daje klientom zrozumiały obraz oczekiwań wobec produktów konkretnych dostawców, a także pewnego rodzaju gwarancję poziomu oszczędności – mówi Jadziewicz.
W ramach programu „Czyste Powietrze” na liście ZUM wskazywane są produkty spełniające wymagania programu w zakresie efektywności oraz ekologicznego charakteru pracy (choćby w zakresie paliw wykorzystywanych do produkcji ciepła). Jest to rekomendowana lista, ale ma charakter otwarty tzn. możliwe jest włączanie do listy dodatkowych produktów. Jednocześnie nie wyklucza realizacji dofinansowania, po skorzystaniu z produktów nie ujętych na liście, a spełniających wymagania efektywnościowe.
Czytaj także: Czy nowe piece węglowe powinny dostawać dotacje?
Hymon zamierza w najbliższym czasie zgłosić jeden z produktów. – Lista nie była jak dotąd nagłaśniana – wskazuje Damian Krzaczek, wiceprezes Hymon Energy.
Producencie, weź i zgłoś się!
Wiceprezes NFOŚiGW Paweł Mirowski zapewnia, że dostrzega problem i za każdym razem, tam gdzie jest to możliwe, zachęca producentów do współtworzenia listy ZUM. Informację o możliwości dodawania urządzeń i materiałów przekazujemy przez stronę internetową programu czystepowietrze.gov.pl, media tradycyjne i społecznościowe, a także konferencje branżowe.
Związek Polskie Okna i Drzwi angażuje się w działania promujące termomodernizację, z naciskiem na wymianę stolarki okiennej, drzwiowej i bramowej, która spełnia wymagania programu Czyste Powietrze. Współpracuje z NFOŚiGW, w ramach akcji edukacyjnej Wymień Stolarkę z Dobrym Montażem organizuje m.in. szkolenia o wypełnianiu wniosków. – Lista ZUM została uruchomiona we wrześniu ubiegłego roku, więc stosunkowo niedawno, a jak wiadomo dla wszystkich był to bardzo trudny czas chociażby ze względu na absencję pracowników, co jest prawdopodobnie przyczyną małej frekwencji firm na liście. Z naszej strony dołożymy wszelkich starań by zachęcić producentów do uzupełnienia listy. Liczymy więc, że w najbliższym czasie kolejni producenci drzwi i okien wpiszą swoje produkty na listę ZUM – mówi Paweł Wróblewski, dyrektor Związku POiD.
Kiedy będą zmiany w programie Czyste Powietrze?
Związek Polskie Okna i Drzwi chce wydzielenia osobnej kategorii dla drzwi zewnętrznych oraz wyższą o 50 proc. stawkę dofinansowania. Obecnie wartości współczynnika przenikania ciepła Uc, zgodnie z wymogami programu, nie mogą przekroczyć 1,30 [W/(m2·K)]. Dotacja na drzwi spełniające podane warunki wynosi tylko 600zł./m2, ale nie więcej niż 30 proc. ich wartości. Według Związku wartość ta jest zbyt niska i nie odzwierciedla rzeczywistych, rynkowych cen. „Dobrym odniesieniem jest tu brama garażowa, przy której jest wręcz odwrotnie, a znajduje się w tej samej kategorii dopłat co drzwi” – wskazuje ZPOiD.
NFOŚiGW nie wprowadzi jednak tych poprawek przy najbliższej zmianie programu „Czyste Powietrze”. Jak tłumaczy wiceprezes Paweł Mirowski, oznacza to konieczność „dostosowania formularza wniosku o dofinansowanie i innych dokumentów, a tym samym wymaga zmian w systemach informatycznych 16 wfośigw oraz NFOŚiGW”. Dlatego będzie ona wprowadzona z innymi planowanymi zmianami o tak dużym zasięgu. Kiedy – tego jeszcze nie wiadomo.
