Menu
Patronat honorowy Patronage
  1. Główna
  2. >
  3. Klimat
  4. >
  5. Bez samorządów nie będzie czystego powietrza

Bez samorządów nie będzie czystego powietrza

Smog to zmora polskich miejscowości. Wiele samorządów dokłada starań, by poprawić jakość powietrza i ograniczyć tak zwaną niską emisję z kominów domów. Na inwestycje w termomodernizację budynków i wymianę ogrzewania na bardziej ekologiczne idą potężne pieniądze z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i i Gospodarki Wodnej. WysokieNapiecie.pl wyruszy w Polskę, by sprawdzić, jak samorządy radzą sobie w walce ze smogiem.
smog-Polska

Przeznaczyliśmy już ponad 5,2 mld zł na poprawę jakości powietrza w Polsce – poinformował minister klimatu Michał Kurtyka. Skala wydatków jest ogromna, a to dopiero początek długiej drogi prowadzącej do wygrania walki ze smogiem, którego głównym źródłem w Polsce są emisje z domowych kominów.

W ubiegłorocznym badaniu opinii publicznej ankietowani Polacy za priorytet uznali wymianę starych pieców na niskoemisyjne.  W połączeniu z termomodernizacją efekty są jeszcze większe. Ocieplanie domów ogranicza zapotrzebowanie na ciepło i zmniejsza rachunki za ogrzewanie.

Świadomość dotycząca smogu rośnie, ale czy pójdą za tym odpowiednie inwestycje? W ramach akcji z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dziennikarze portalu WysokieNapiecie.pl odwiedzą wybrane niewielkie miejscowości, by opisać, jak rozwiązywany jest w nich „palący” problem.

Ulga w portfelu

W ramach programu Czyste Powietrze właściciele domów jednorodzinnych złożyli niemal 150 tys. wniosków o pożyczki i dofinansowanie inwestycji w termomodernizację i wymianę ogrzewania. Wartość wsparcia, o jakie się ubiegają od września 2018 roku, wynosi 2,2 mld zł. Program ma na celu zwiększenie efektywności energetycznej domów jednorodzinnych oraz zmniejszenie emisji pyłów i innych zanieczyszczeń. Na wymianę starych, nieefektywnych kotłów na paliwa stałe oraz termomodernizację domów można dostać dotacje wynoszące 30-50 proc. kosztów prac. Górne limity możliwego do uzyskania wsparcia są zróżnicowane – większe w przypadku bardziej efektywnych źródeł energii. Najwyższe dotacje przewidziano w przypadku instalacji pomp ciepła. Z programu są też finansowane instalacje fotowoltaiczne.

CzystePowietrze Maj2020 1

Właściciele domów mogą łączyć dotacje z programu Czyste Powietrze z ulgą termomodernizacyjną. Po raz pierwszy wydatki na termomodernizację, wymianę ogrzewania, instalację kolektorów słonecznych i paneli fotowoltaicznych można było w tym roku uwzględnić w rozliczeniu podatkowym za 2019 r.  Szacunkowe wyniki za ostatni rok podatkowy pokazują, że wartość odliczeń w ramach ulgi termomodernizacyjnej sięgnęła ok. 3 mld zł.

czysteCzerwiec2020 1

Polski program rozkręcenia termomodernizacji domów jednorodzinnych świetnie może wpasować się w nową inicjatywę Renovation Wave, jaką szykuje w ramach Zielonego Ładu Komisja Europejska. „Fala renowacyjna” budynków publicznych i prywatnych ma pomóc w dekarbonizacji gospodarki, obniżyć zapotrzebowanie na energię i ograniczyć ubóstwo energetyczne.

Uproszczenia, przyspieszenia

W Polsce mamy 5,4 mln domów jednorodzinnych, z czego około 4,5 mln ogrzewanych paliwami stałymi – węglem i drewnem, a trzy czwarte jest słabo ocieplonych (albo i wcale). Program Czyste Powietrze skierowany jest właśnie do ich właścicieli.  Przewidywano, że dofinansowanie obejmie około 4 mln budynków. Rocznie powinno skorzystać z Czystego Powietrza ok. 400 tys. właścicieli domów, ale teraz jest ich  znacznie mniej.

Rok temu wysłano prośbę do gmin o przyłączanie się do programu. Zgłosiło się 658 gmin, gdzie mieszkańcy mogą składać wnioski o dofinansowanie z programu Czyste Powietrze. Program w tym roku uproszczono, w czerwcu prowadzono możliwość składania wniosków on-line. To może przyspieszyć aplikowanie o dotacje z Czystego Powietrza. Co więcej, wsparcie można łączyć z programami gminnymi do wysokości 100 proc. kosztów inwestycji termomodernizacji czy wymiany ogrzewania.

Czytaj także: Prostsze dopłaty w programie Czyste Powietrze

Jednocześnie zrezygnowano z udzielania pożyczek, zamiast tego do programu mają wejść banki. Na pierwszą ofertę kredytów bankowych z dotacją z programu Czyste Powietrze jest szansa we wrześniu. Powstaje projekt Funduszu Gwarancji i Poręczeń w Banku Gospodarstwa Krajowego. To z niego udzielane byłyby gwarancje między innymi dla zobowiązań beneficjentów programu Czyste Powietrze.

ubi

Samorządy na start

Największym wyzwaniem jest likwidacja ubóstwa energetycznego. Wsparcie osób, które nie mają pieniędzy ani szansy na kredyt w banku, wymaga zaangażowania gmin. W lutym 2019 r. weszły w życie przepisy zmienionej ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów, na podstawie których został uruchomiony skierowany do gmin program Stop Smog. Z programu osoby ubogie mogą pokryć nawet 100 proc. kosztów termomodernizacji domu jednorodzinnego  i wymiany starego kotła na niskoemisyjne źródło ciepła. W 70 proc. koszty termomodernizacji pokrywa rząd – w 30 proc. gminy. Limit wydatków rząd ustalił na 53 tys. zł, w praktyce jednak może to być więcej, bo stan domów osób ubogich jest często katastrofalny.

Czytaj także: Nowy program Czyste Powietrze obejmie dotacje do fotowoltaiki

Od czasu wejścia w życie ustawy podpisano tylko trzy porozumienia z gminami Skawina, Sucha Beskidzka i Pszczyna. Kolejne dwa wnioski gmin Tuchów i Niepołomice są w trakcie procedowania. Zgodnie z tymi wnioskami i 3 podpisanymi porozumieniami, w latach 2019-22 będzie zrealizowanych 897 przedsięwzięć niskoemisyjnych na łączną kwotę blisko 48 mln zł. Kolejne gminy przygotowują się do przygotowania wniosku, w tym m.in. Nakło nad Notecią, Opoczno, Proszowice, Sosnowiec, Rybnik, Żywiec.

Program Stop Smog będzie wdrażany przez NFOŚiGW. Na wniosek gmin zostanie też uproszczony, by przystąpiło do niego więcej samorządów.

Czyste Maj

Dlaczego taka akcja?

Na liście Światowej Organizacji Zdrowia 50 najbardziej zanieczyszczonych miast na świecie aż 36 znajduje się w Polsce. Głównym źródłem tego problemu jest tak zwana niska emisja – zanieczyszczenia ulatujące z domowych kominów w wyniku spalania w przestarzałych kotłach niskiej jakości paliwa, a nierzadko nielegalnie spalania odpadów. Zły stan jakości powietrza w Polsce został również potwierdzony w wyroku z dnia 22 lutego 2018 r. Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. TSUE uznał, że Rzeczpospolita Polska uchybiła zobowiązaniom wynikającym z dyrektywy w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy.

Ogrzewanie budynków musi zostać zmienione na bardziej ekologiczne, a ich efektywność energetyczna powinna jak najszybciej zostać poprawione. To zadanie na lata.

Wspólnie z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej postanowiliśmy opisać kilka miejscowości, gdzie  walka ze smogiem nabrała realnego kształtu. Chcielibyśmy oddać głos ludziom, którzy w mniejszych miastach i miasteczkach borykają się z problemem zanieczyszczonego powietrza i chcą to zmienić.

Nfos czyste powietrze

Materiał Partnera
Wzrost cen energii elektrycznej prowadzi do wyższych kosztów produkcji dla przedsiębiorstw, a to się później przekłada na wyższe ceny produktów, które nabywają konsumenci.  Dodatkowo wpływ pandemii na produkcję jest znaczący – może prowadzić do obniżania opłacalności produkcji lub zwiększania kosztów wyrobów końcowych.
przemysl
Rynek energii rozwija:
Technologie wspiera:
30 czerwca 2020 r. mija 20 rocznica uruchomienia na giełdzie energii pierwszego rynku, na którym można było handlować energią elektryczną w obrocie giełdowym. TGE zaczynała na marginesie polskiej energetyki, by po dwóch dekadach stać się centrum handlu energią elektryczną, gazem i prawami majątkowymi.
TGE-Nadsaq-NY
Rynek energii rozwija:
Rada nadzorcza nie wiedziała co ma zrobić w skomplikowanej sytuacji politycznej więc na wszelki wypadek odłożyła decyzję na „po wyborach”. Może czas już pomyśleć o reformie zarządzania spółkami skarbu państwa.
tauron pogotowie energetyczne
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uruchamia w piątek 26 czerwca nabór wniosków do trzech programów dofinansowania zakupu pojazdów elektrycznych: "zielony samochód" dla osób fizycznych, "eVAN" dla przedsiębiorców i "Koliber" dla taksówkarzy. Łączna wartość programów to 147,5 mln zł.
426214083 Nowy Nissan LEAF najlepiej sprzedaj cy si zeroemisyjny samoch d elektryczny
The new Nissan LEAF: the world's best-selling zero-emissions electric vehicle now most advanced and accessible on the planet
Elektromobilność napędza:
Technologie wspiera: