Warszawa, 02.02.2022 (ISBnews) – Sąd Unii Europejskiej uznał nieważność decyzji Komisji Europejskiej z 2019 r., która odrzuciła skargę Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa (PGNiG) na praktyki Gazpromu, złożoną w trakcie antymonopolistycznego postępowania prowadzonego przez KE wobec tego koncernu, poinformował Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Wyrok w sprawie T-399/19 został ogłoszony dzisiaj.
Komisja jeszcze raz będzie musiała zająć się tą sprawą.
PGNiG złożyło 9 marca 2017 r. do Komisji skargę odnoszącą się do praktyk Gazpromu, który w 2009 r. i w 2010 r., uzależnił zawarcie kontraktu na dostawę uzupełniających ilości gazu od warunków mających m.in. na celu wzmocnienie jego wpływu w zakresie zarządzania polskim odcinkiem gazociągu jamalskiego.
W styczniu 2018 r. Komisja wskazała, że zamierza odrzucić złożoną do niej skargę i wezwała PGNiG do przedstawienia stanowiska w terminie czterech tygodni. Decyzją z 2019 r. KE odrzuciła skargę.
Uzasadniając swoją decyzję Komisja odróżniła zawarte w skardze zarzuty, które odpowiadały zastrzeżeniom w zakresie konkurencji objętym zobowiązaniami Gazpromu od pozostałych zarzutów, wysuniętych w tej skardze, i jeśli chodzi o tę drugą kategorię, oddaliła m.in. innymi twierdzenia dotyczące warunków w zakresie infrastruktury.
PGNiG wniosło skargę o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji, która została uwzględniona przez Sąd Unii Europejskiej. Sąd rozpatrzył w pierwszej kolejności zastrzeżenia dot. naruszenia prawa strony do bycia wysłuchaną i poinformowaną w ramach postępowania administracyjnego wszczętego w związku z jej skargą złożoną do Komisji.
W piśmie w sprawie zamiaru odrzucenia skargi, skierowanym do PGNiG, Komisja uznała m.in., że nie istnieją dostateczne podstawy do dalszego prowadzenia dochodzenia ws. warunków w zakresie infrastruktury ze względu na ograniczone prawdopodobieństwo stwierdzenia naruszenia art. 102 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej w stosunku do Gazpromu.
Uzasadnienie opierało się na decyzji Urzędu Regulacji Energetyki (URE), przyznającej operatorowi polskiego odcinka gazociągu jamalskiego – Gaz-Systemowi certyfikat niezależnego operatora systemu i na "międzyrządowym kontekście" stosunków między Polską a Rosją w dziedzinie gazu.
Komisja powtórzyła w zaskarżonej decyzji odniesienie do decyzji certyfikacyjnej jako uzasadnienie na poparcie ograniczonego prawdopodobieństwa stwierdzenia naruszenia zasad konkurencyjności. W decyzji zawarła też odniesienie do tzw. wyjątku przymusu państwowego. Sąd przypomniał, że wyjątek w postaci przymusu państwowego, który należy stosować w sposób ścisły, pozwala wykluczyć zachowanie antykonkurencyjne z zakresu stosowania art. 101 i 102 TFUE, w sytuacji gdy zachowanie to zostaje narzucone danym przedsiębiorstwom przez ustawodawstwo krajowe, przez ramy prawne stworzone przez to ustawodawstwo czy też przez wywierane przez władze krajowe naciski, którym muszą się one poddać.
Jednak – jak podkreślił sąd – orzecznictwo nie uznało jego stosowania w przypadku przymusu państwowego wywieranego przez państwo trzecie, dlatego Komisja powinna była uprzedzić w tym piśmie, że jej wstępna ocena opiera się na możliwym przypadku zastosowania tego wyjątku, aby umożliwić wysłuchanie PGNiG.
W konsekwencji, nie przedstawiając tych informacji w piśmie w sprawie zamiaru odrzucenia skargi, zdaniem sądu Komisja naruszyła obowiązek poinformowania spoczywający na niej.
Ze względu na fakt, że w przypadku braku tego naruszenia przepisów zaskarżona decyzja mogłaby mieć inną treść, naruszenie to może prowadzić do stwierdzenia nieważności tej decyzji.
Sąd zauważył, że Komisja, powołując się na stwierdzenia i oceny zawarte w decyzji certyfikacyjnej dotyczące inwestycji na polskim odcinku gazociągu jamalskiego, ograniczyła twierdzenia przedstawione w złożonej do niej skardze jedynie do zarzutów dotyczących gazociągu jamalskiego, mimo że praktyki Gazpromu miały różny charakter i wykraczały poza tę samą kwestię inwestycji.
Sąd uznał zatem, że Komisja popełniła błąd w ocenie, powołując się na decyzję certyfikacyjną w celu poparcia swojego wniosku w przedmiocie ograniczonego prawdopodobieństwa stwierdzenia naruszenia przez Gazprom art. 102 TFUE w związku z twierdzeniami dotyczącymi warunków w zakresie infrastruktury.
W związku z oczywistym błędem w ocenie i z wcześniejszym stwierdzeniem naruszenia art. 7 ust. 1 rozporządzenia nr 773/2004 sąd uznał, że Komisja nie przestrzegała spoczywającego na niej obowiązku poinformowania PGNiG dotyczącego uzasadnienia decyzji i stwierdził tej decyzji nieważność.
(ISBnews)
