31 marca br. Samorząd Województwa Dolnośląskiego przekazał Ministerstwu Funduszy i Polityki Regionalnej robocze wersje terytorialnych planów sprawiedliwej transformacji. Dokument ten stanowi podstawę do objęcia Dolnego Śląska FTS i przyznania regionowi 556 milionów euro w nadchodzącej perspektywie finansowej Unii Europejskiej.
– Dziś przekazujemy do Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej wersje robocze naszych planów. Przed nami kilka miesięcy spotkań i dyskusji z partnerami w regionie, a także w rządzie i Komisji Europejskiej. Liczę na to, że w połowie roku będziemy mieli gotowe plany transformacyjne dla subregionu wałbrzyskiego i powiatu zgorzeleckiego – informował kilka dni temu marszałek Województwa Dolnośląskiego, Cezary Przybylski.
– Przekazane dziś do ministerstwa projekty Terytorialnych Planów Sprawiedliwej Transformacji dla subregionu wałbrzyskiego oraz powiatu zgorzeleckiego stanowią podstawę do dalszych rozmów o szczegółach wykorzystania pieniędzy z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji na Dolnym Śląsku. Praca nad nimi nie kończy się i w dalszym ciągu zachęcamy do kontaktu z nami i uczestniczenia w procesie tworzenia planów transformacyjnych naszego regionu. Liczę również na to, że ostateczna pula środków, jakie w swojej dyspozycji będzie miał Dolny Śląsk, zostanie jeszcze zwiększona – podkreślał wicemarszałek Grzegorz Macko.
Europejski Zielony Ład to zbiór inicjatyw politycznych Komisji Europejskiej, których nadrzędnym celem jest osiągnięcie neutralności dla klimatu w Europie do 2050 roku. Aby tak się stało niezbędna jest m.in. dekarbonizacja systemu energetycznego i przejście do gospodarki niskoemisyjnej. Temu właśnie służy Fundusz Sprawiedliwej Transformacji – instrument finansowy, który w ramach polityki spójności ma zapewnić wsparcie obszarom zmagającym się z poważnymi wyzwaniami społeczno-gospodarczymi wynikającymi z transformacji w dążeniu do osiągnięcia neutralności klimatycznej. FST ułatwi wdrażanie Europejskiego Zielonego Ładu, w szczególności na terenach, które do tej pory wykazywały się znaczącym udziałem w emisji CO2.
Dolny Śląsk jest jednym z najsilniej uprzemysłowionych regionów w Polsce. Stoi więc przed nami poważne wyzwanie, ponieważ neutralność klimatyczna to maksymalne ograniczenie emisji dwutlenku węgla w przemyśle, transporcie i energetyce. W praktyce oznacza to m.in. konieczność przeprowadzenia kosztownych zmian w produkcji energii. Dzięki staraniom zarządu województwa oraz organizacjom takim jak Komitet Transformacji Regionu Turoszowskiego, Dolny Śląsk może liczyć na potężne wsparcie finansowe na ich przeprowadzenie.- informuje Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego.
– Na Dolnym Śląsku wsparciem zostanie prawdopodobnie objęty subregion wałbrzyski – powiat wałbrzyski, świdnicki, dzierżoniowski, ząbkowicki, kłodzki oraz miasto Wałbrzych. Dzięki Funduszowi Sprawiedliwej Transformacji możliwe będzie dofinansowanie m.in. wdrażania technologii zapewniających tanią i czystą energię, redukcji emisji gazów cieplarnianych, regeneracja terenów zdegradowanych, ale także pomoc dla przedsiębiorców na tworzenie nowych miejsc pracy. Dzięki rozmowom, jakie prowadzimy w regionie, zidentyfikowaliśmy także kolejne obszary, które chcemy zakwalifikować do wsparcia Funduszem – uważa wicemarszałek Grzegorz Macko.
Zdaniem zarządu województwa obszarem wymagającym już dziś wsparcia z tej puli jest powiat zgorzelecki. Zagłębie turoszowskie obecnie odpowiedzialne jest za ok. 4% rocznej produkcji energii w Polsce. W przemyśle węglowym w Kopalni i Elektrowni Turów zatrudnionych jest ok. 3,5 tys. pracowników, a pośrednio zakłady te oddziałują na tysiące mieszkańców powiatu zgorzeleckiego. Dlatego włączenie tego obszaru do planu sprawiedliwej transformacji jest dla samorządu województwa sprawą kluczową.
Starania o objęcie Dolnego Śląska Funduszem Sprawiedliwej Transformacji, to nie jedyna inicjatywa marszałka województwa dolnośląskiego. Dążenia do zmniejszenia emisji CO2 w powiecie zgorzeleckim marszałek Cezary Przybylski podejmował już wcześniej, o czym informował na Twitterze.
– Razem z Premierem Saksonii Michaelem Kretschmer podpisaliśmy list poparcia dla projektu zaopatrzenia mieszkańców Zgorzelca i Görlitz w neutralne dla klimatu ogrzewanie miejskie. Projekt zmniejszy emisję CO2 i przede wszystkim poprawi jakość życia mieszkańców tego obszaru. – informował marszałek w ostatnich dniach marca.
Aby właściwie przygotować się do wykorzystania wsparcia funduszu, zarząd województwa powołał specjalną grupę roboczą, w jej skład weszli przedstawiciele wszystkich instytucji i podmiotów, których dotyczy transformacja węglowa na Dolnym Śląsku. Znalazły się wśród nich jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe, agencje rozwoju, przedsiębiorstwa czy duże spółki energetyczne. Zarząd województwa podjął również decyzję o naborze wstępnych propozycji interesujących ich projektów. Zgłoszono ich niemal 500 propozycji, pozwoliło to określić główne kierunki wsparcia w przygotowywanych Terytorialnych Planach Sprawiedliwej Transformacji.
Jak informuje Samorząd Województwa Dolnośląskiego sprawiedliwa transformacja tego regionu będzie miała trzy wymiary: gospodarczy, społeczny i środowiskowy.
- Wymiar gospodarczy odnosi się do stworzenia nowoczesnej gospodarki, kształtującej lokalny rynek pracy. Cel ten ma przede wszystkim sprzyjać inwestycjom w tworzenie nowych przedsiębiorstw i nowych miejsc pracy. Mają one powstać również poprzez ułatwienie dostępu do infrastruktury wspierającej przedsiębiorczość, w tym inkubatorów przedsiębiorczości wraz z katalogiem usług szkoleniowych i informacyjnych. Taka gospodarka ma sprzyjać między innymi aktywności mieszkańców i zatrzymaniu młodych ludzi w regionie, stworzenia im doskonałych warunków do pracy, mieszkania oraz związania swojej przyszłości z Dolnym Śląskiem.
- Wymiar środowiskowy polega na zapewnieniu mieszkańcom wysokiej jakości otoczenia w którym żyją. To również przywrócenie pełnej wartości ekonomicznej i środowiskowej terenom zdegradowanym. W subregionie wałbrzyskim jednym z kluczowych działań mających na celu poprawę jakości przestrzeni i jej funkcjonalności będzie regeneracja obszarów przekształconych wskutek działalności górniczej oraz w wyniku powiązanych z nią aktywności. Istotna jest tu rekultywacja i nadawanie nowych funkcji obszarom poprzemysłowym, zagospodarowanie zwałowisk, stawów osadowych i niezrekultywowanych hałd. Również tworzenie terenów inwestycyjnych czy wykorzystanie przestrzeni poprzemysłowych w celu nadania im zupełnie nowej funkcji np. turystycznej.
- Cel społeczny nawiązuje do głównej siły napędowej transformacji jaką jest kompetentne, świadome i aktywne społeczeństwo. To właśnie mieszkańcy stanowią w procesie przemian największą wartość. Dlatego oprócz działań związanych z pozyskiwaniem kompetencji i kwalifikacji odpowiadających potrzebom nowoczesnej gospodarki planowane jest przygotowanie mieszkańców do zmieniających się priorytetów rozwojowych związanych z neutralnością klimatyczną. Najistotniejszym zadaniem jest zbudowanie więzi społecznych, a tym samym wspólnej i świadomej odpowiedzialności społecznej oraz poczucia bezpieczeństwa.
(opr.)
