Gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ) jest coraz częściej uznawana za alternatywę dla obecnego liniowego modelu działalności gospodarczej (tzw. wyprodukuj, wykorzystaj, wyrzuć), który jest otwarty i prowadzi do ekstensywnego wykorzystania zasobów naturalnych, wzrostu emisji zanieczyszczeń oraz krótkiego okresu żywotności większości produktów konsumpcyjnych. Ten coraz bardziej popularny stosunek do problemów ekologicznych ma na celu skuteczne zrównoważenie wykorzystania zasobów i zmniejszenie obciążenia ekologicznego. Gospodarka o obiegu zamkniętym pozwala przez długi czas zachować wartość dodaną wyrobów i wyeliminować odpady, a co za tym idzie przyczynia się do oszczędności surowców. System ten polega na zamknięciu cyklu życia wyrobów, w których produkt nie trafia do kosza i na wysypisko po zakończeniu jego użytkowania, ale zostaje ponownie wykorzystany poprzez odzysk i recykling.
Przejście na gospodarkę obiegu zamkniętego niesie ze sobą radykalną zmianę w funkcjonowaniu biznesu zarówno dla producentów, jak i konsumentów. Na samym początku najistotniejsza jest zmiana dotychczasowego myślenia i potraktowanie odpadów jako zasobów, które mogą zostać jeszcze wykorzystane. GOZ to przede wszystkim rozszerzona odpowiedzialność producenta, czyli obniżenie oddziaływania produktu na środowisko przez obarczenie producenta większą odpowiedzialnością za jego recykling i unieszkodliwienie. Aby skutecznie praktykować gospodarkę o obiegu zamkniętym w przedsiębiorstwie istotne jest wykorzystywanie w procesach produkcyjnych odnawialnej energii oraz surowców, jak również zwrot odzyskanych zasobów biologicznych do biosfery. Należy zadbać o jak największy udział odnawialnych źródeł energii w bilansie energetycznym, zamykanie obiegów poprzez recykling, ponowne wykorzystanie komponentów a także odzysk składników biochemicznych z bioodpadów. Należy zwiększać świadomość, że odpad może być surowcem, a produkt uboczny nie zawsze jest odpadem. Konsumentom należy stworzyć możliwości dokonywania świadomych wyborów przez kampanie informacyjne na temat ekologicznych aspektów różnych produktów.
Wobec powyższego, Polska powinna zwrócić szczególną uwagę na stworzenie przedsiębiorcom możliwości wejścia na nowe rynki związane z gospodarką o obiegu zamkniętym i równocześnie zapewnić, aby rynek pracy dysponował koniecznym zasobem umiejętności. Połączenie wspomnianych wytycznych poprzez współdziałanie i poprawa komunikacji środowiskowej może przyspieszyć dojście krajów europejskich do gospodarki o obiegu zamkniętym, będącej drogą do zrównoważonego rozwoju. Do priorytetów Polski w ramach GOZ należy wdrażanie innowacyjnych rozwiązań w gospodarce, stworzenie europejskiego rynku na surowce wtórne, zapewnienie wysokiej jakości surowców wtórnych i rozwój sektora usług.
Należy pamiętać, że gospodarka cyrkulacyjna nie dotyczy wyłącznie branży odpadowej i nie należy pod żadnym pozorem sprowadzać jej do pojęcia recyklingu.
E.G.
