Według wstępnych danych PSE, ARE i ENTSOE, przeanalizowanych przez portal WysokieNapiecie.pl, w 2023 roku Polska wyprodukowała niemal 166 TWh energii elektrycznej. W tym aż 44 TWh pochodziło z odnawialnych źródeł energii, z czego połowę dostarczyły lądowe farmy wiatrowe.
Udział węgla w produkcji energii elektrycznej w Polsce w 2023 roku spadł do 63%, udział źródeł odnawialnych wzrósł do 27%, a udział gazu sięgnął 10%. O ile udział gazu pozostaje na poziomie, jaki obserwowaliśmy już w 2020 roku, o tyle węgiel i źródła odnawialne wykazały się najszybszymi zmianami w historii.
![Udział energetyki węglowej w Polsce spadł w 2023 roku do 63#](https://wysokienapiecie.pl/wp-content/uploads/2024/01/oze-polska-odnawialne-zrodla-energii-2023-1024x587.png)
Odnawialne źródła energii w ciągu roku zwiększyły swój udział w krajowym miksie energetycznym z 20% do 27%, podczas gdy udział węgla skurczył się z 73% do 63%, osiągając najniższy poziom w ponad 100-letniej historii polskiej elektroenergetyki.
To tempo zakładane w najnowszym (powstałym po agresji Rosji na Ukrainę i wybuchu wojny paliwowej na linii Rosja-UE), scenariuszu Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Przygotowywana aktualizacja Polityki energetycznej Polski zakłada bowiem, że w ciągu najbliższej dekady udział węgla będzie spadać w podobnym tempie dalej, aż do poziomu niespełna 20% w 2035 roku.
![Polityka energetyczna Polski do 2040 roku zakłada dalszy szybki spadek znaczenia węgla w krajowej energetyce](https://wysokienapiecie.pl/wp-content/uploads/2024/01/zrodla-energii-elektrycznej-polska-2023-2040-1024x587.png)
W 2023 roku tak duża dynamika zmian była możliwa dzięki nałożeniu się kilku czynników. Kluczowym był oczywiście wzrost mocy zainstalowanej w OZE – zwłaszcza w fotowoltaice (głównej domowej) i farmach wiatrowych. W niewielkim stopniu pomogły także warunki hydrologiczne (do listopada elektrownie wodne dostarczyły do systemu o 25% więcej energii niż przed rokiem).
Znaczną rolę odegrał jednak spadek łącznej krajowej produkcji energii, za który odpowiadają praktycznie wyłącznie przez elektrownie węglowe. Od stycznia do listopada generacja w elektrowniach opalanych węglem brunatnym skurczyła się aż o 27% względem analogicznego okresu 2023 roku, natomiast elektrownie na węgiel kamienny dostarczyły w tym czasie odbiorcom o 17% energii elektrycznej mniej.
![Udział odnawialnych źródeł energii w Polsce w 2023 roku w granulacji miesięcznej](https://wysokienapiecie.pl/wp-content/uploads/2024/01/oze-polska-fotowoltaika-wiatr-produkcja-twh-2023-1024x587.png)
Spadek produkcji wynikał w znacznej mierze ze spadku zapotrzebowania odbiorców w kraju (o ponad 3% rok do roku) oraz za granicą. Podczas gdy w 2022 roku Polska wyeksportowała netto ponad 1 TWh energii elektrycznej, to w 2023 roku import przewyższył eksport o blisko 4 TWh.
Rekord handlu prądem z sąsiadami
![Udział odnawialnych źródeł energii w Polsce w 2023 roku w granulacji godzinowej](https://wysokienapiecie.pl/wp-content/uploads/2024/01/produkcja-energii-w-polsce-2023-xrodla-oze-wegiel-gaz-1024x587.png)
Skokowa zmiana miksu energetycznego mocno odbiła się na krajowym rynku węgla kamiennego. Od stycznia do października elektrownie zawodowe spaliły niespełna 24 mln ton tego paliwa, podczas gdy rok wcześniej przepaliły w analogicznym okresie ponad 29 mln ton, a w całym 2021 roku pochłonęły aż 38 mln ton węgla kamiennego.
![Umowa społeczna dla górnictwa przewiduje utrzymanie zdolności wydobycia miałów węglowych przekraczających przewidywany przez rząd popyt. Oznaczać może to konieczność dotowania eksportu węgla](https://wysokienapiecie.pl/wp-content/uploads/2023/12/wegiel_mialy_zuzycie_polska_2023-1024x587.png)
Wydobycie węgla w Polsce w 2023 cofnęło się do 1910 roku. Co dalej?