Projekt ustawy „o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych” przede wszystkim definiuje podmioty, które będą mogły skorzystać z jej zapisów.
Tzw. podmiotami uprawnionymi mają być osoby fizyczne czy prawe, prowadzące w ramach działalności rolniczej gospodarstwo rolne lub dział specjalny produkcji rolnej; wpisane do CEiDG, z przedmiotem działalności w postaci produkcji energii elektrycznej, ciepła, biogazu rolniczego lub biometanu.
Uprawnione będą też grupy producentów rolnych, organizacje producentów, osoby prowadzące działalność gospodarczą w zakresie produkcji rolnej albo konfekcjonowania artykułów rolnych, producenci wina, spółdzielnie energetyczne, oraz spółki handlowe z udziałem wymienionych wyżej podmiotów.
Zgodnie z projektem, biogazownia rolnicza ma leżeć na gruncie należącym do podmiotu uprawnionego, a co najmniej część substratów ma pochodzić z działalności prowadzonej przez ten podmiot. Nie wiadomo jaka miałaby to część, projekt tego nie precyzuje.
Moc elektryczna biogazowni, które projekt ma obejmować jest ograniczona do 3,5 MW, cieplna w skojarzeniu – do 10,5 MW, roczna produkcja biogazu nie może przekraczać 14 mln m sześc., a biometanu – 8,4 mln m sześć. Proponowane przepisy precyzują, że limity te dotyczą jednej lub więcej biogazowni łącznie, posiadanych przez podmiot powiązany kapitałowo na terenie jednej gminy.
Lista substratów do produkcji biogazu ma być zamknięta, określi ją w drodze rozporządzenia minister rolnictwa, biorąc pod uwagę zasady zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska.
Jeżeli w MPZP dany teren przewiduje lokalizację zabudowy związanej z rolnictwem lub produkcją, proponowana ustawa wskazuje wprost, że oznacza to możliwość lokalizacji biogazowni rolniczej przez podmiot uprawniony. Chyba że ustalenia planu zakazują wprost budowy takich instalacji, ewentualnie powierzchnia gruntów rolnych jest większa niż 1 ha, lub zmiana przeznaczenia gruntów wymaga zgody ministra rolnictwa. Zgody takiej wymaga zmiana przeznaczenia na cele nierolnicze i nieleśne użytków rolnych klas I-III.
Proponowane przepisy zakładają, że jeżeli moc elektryczna biogazowni nie będzie większa niż 2 MW, operator systemu dystrybucyjnego będzie zobowiązany wydać warunki przyłączenia w ciągu 90 dni. W przypadku gdy organ administracji nie wyda decyzji ws. pozwolenia na budowę w terminie 45 dni od dnia złożenia wniosku o takie pozwolenie, organ nadrzędny wymierzy temu organowi 500 zł kary za każdy dzień zwłoki.
Zawarte w projekcie ograniczenia przewidują, że przez 10 lat od otrzymania pozwolenia na użytkowanie biogazowni, nie wolno w niej prowadzić innej działaności niż wytwarzanie biogazu. W projekcie znajduje się też zakaz sprzedaży, oddania, przeniesienia własności biogazowni.
Natomiast jeżeli podmiot uprawniony przestanie spełniać warunki ustawowe, ma poinformować o tym KOWR, a KOWR nakazuje wtedy powierzyć w ciągu roku prowadzenie instalacji innemu podmiotowi uprawnionemu. Za nie poinformowanie KOWR grozi kara do 10 tys. zł.
Zmienić się ma też definicja biogazu rolniczego w ustawie o OZE. Będzie to więc gaz, powstający w efekcie fermentacji metanowej:
• produktów rolnych oraz produktów ubocznych rolnictwa, w tym odchodów zwierzęcych;
• produktów z przetwórstwa produktów pochodzenia rolniczego i produktów ubocznych, odpadów lub pozostałości z tego przetwórstwa, w tym z przetwórstwa i produkcji żywności, z zakładów przemysłowych, a także z zakładowych oczyszczalni ścieków z przetwórstwa rolno-spożywczego, w których jest prowadzony rozdział ścieków przemysłowych od pozostałych rodzajów osadów i ścieków;
• produktów spożywczych przeterminowanych lub nieprzydatnych do spożycia;
• tłuszczów i mieszanin olejów z separacji olej/woda zawierających wyłącznie oleje jadalne i tłuszcze;
• biomasy roślinnej zebranej z terenów innych niż zaewidencjonowane jako rolne lub leśne;
• odchodów zwierzęcych pozyskanych z działalności innej niż rolnicza;
z wyłączeniem biogazu pozyskanego z odpadów komunalnych, ze składowisk odpadów, a także z substratów pochodzących z oczyszczalni ścieków innych niż z przetwórstwa.
Jest to definicja szersza, niż obowiązująca, w której biogaz rolniczy to gaz otrzymywany w procesie fermentacji metanowej:
• surowców rolniczych;
• produktów ubocznych rolnictwa, płynnych lub stałych odchodów zwierzęcych;
• produktów ubocznych, odpadów lub pozostałości z przetwórstwa;
• produktów pochodzenia rolniczego lub biomasy leśnej, lub biomasy roślinnej zebranej z terenów innych niż zewidencjonowane jako rolne lub leśne.
Jak widać, w nowej propozycji znika biomasa, w tym biomasa leśna jako dopuszczalne źródło biogazu.
Projektem w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi zajmuje się wiceminister i poseł Solidarnej Polski, Janusz Kowalski. Wsparcie inwestycji w elektrownie na biogaz i biomasę są głównym elementem transformacji energetycznej, na jakiej skupia się Solidarna Polska w kontrze do planów zwiększania inwestycji w energetykę wiatrową na lądzie.
