Spis treści
W branży energetycznej kobiety stanowią mniejszość wśród pracowników, ale jeszcze słabiej są reprezentowane na kierowniczych stanowiskach, w zarządach i radach nadzorczych. Dotyczy to wszystkich gałęzi energetyki.
Jak wskazuje Konfederacja Lewiatan, nie da się zwiększać konkurencyjności gospodarki bez wyrównywania szans kobiet i mężczyzn w dostępie do stanowisk, gdzie decyzje się podejmuje, a nie tylko wykonuje. Rozwinięte gospodarki odczuwają niedostatek wykwalifikowanych pracowników i rosnące koszty starzejącego się społeczeństwa. Bez wykorzystania potencjału kobiet i polityki zarządzania różnorodnością nie zrobią kroku naprzód.
Energetyka jądrowa potrzebuje nowych kadr
Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), wskazuje, że podniesienie odsetka zatrudnianych kobiet w jednej z kluczowych gałęzi sektora energetycznego – energetyce jądrowej, może stać się odpowiedzią na rysujące się problemy ze znalezieniem specjalistów. Ze względu na nowe projekty, energetyka jądrowa będzie potrzebowała wielu odpowiednio wykształconych pracowników, którzy zapewnią bezpieczne działanie elektrowni.
„Kraje członkowskie borykają się z poważnym niedoborem wykwalifikowanej siły roboczej, którym należy się zająć w następnej dekadzie i później, jeśli technologie jądrowe mają być stosowane bezpiecznie i skutecznie. Istnieje zapotrzebowanie na więcej naukowców i inżynierów zdolnych do wspierania nowych projektów, skutecznych regulacji oraz zaawansowanych badań i rozwoju, którzy mogą również służyć jako kluczowi liderzy w przyszłości. Potrzeby są ogromne, a fakt, że kobiety są zdecydowanie niedostatecznie reprezentowane na stanowiskach kierowniczych oraz w w naukach ścisłych, technologii, inżynierii i matematyce (STEM), pokazuje, że wiele krajów traci dostęp do ogromnej puli talentów” – czytamy w najnowszym raporcie Agencji Energii Atomowej OECD (NEA). To pierwszy raport, który zbadał równowagę płci w sektorze energetyki jądrowej, łącznie z nadzorem i edukacją.
Problem zaczyna się już na etapie edukacji. Nadal w krajach OECD, mężczyźni w na kierunkach inżynieryjnych i informatycznych przewyższają liczbę kobiet w przybliżeniu cztery do jednego.
Więcej kobiet, ale nie na najwyższym szczeblu
Statystycznie kobiety stanowią niecałe 25 proc. pracowników sektora energetyki jądrowej krajów NEA. Na stanowiskach związanych z naukami ścisłymi, inżynierią, informatyką i matematyką odsetek kobiet wynosi ok. 21 proc. Na stanowiskach kierowniczych – już tylko niewiele ponad 18 proc.
Nowe rekrutacje pokazują, że odsetek zatrudnianych kobiet rośnie, jednak przy obecnych trendach nie przełoży się to odpowiednio na zwiększenie roli kobiet na wysokich stanowiskach kierowniczych – ocenił raport. Jedną z przeszkód w awansach kobiet w energetyce są stereotypy, brak wsparcia w pracy, a macierzyństwo jest postrzegane jako przeszkoda w karierze. Raport wskazał też na nierówność w zarobkach oraz krzywdzące w miejscu pracy uwagi i traktowania ze strony mężczyzn. Wyzwaniem będzie wiec nie tylko przyciągnięcie większej liczby kobiet do zawodu, ale także ich zatrzymanie w pracy i awansowanie.
Polska była jednym z 17 państw, które dostarczyły dane do tego badania. Ankiety wypełniły: Polskie Elektrownie Jądrowe, Państwowa Agencja Atomistyki, Instytut Chemii i Techniki Przemysłowej, Narodowe Centrum Badań Jądrowych, Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych oraz Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Co ciekawe, w Polsce odsetek zatrudnionych, nowo zatrudnionych i awansowanych kobiet jest wyższy od średniej z badania. Gorzej natomiast wypadły kobiety pod względem różnicy w zarobkach, które w polskich podmiotach związanych z energetyką jądrową wynoszą ponad 10 proc. – pokazał raport.
Przyciąganie talentów
Raporty na temat zatrudnienia kobiet w sektorze odnawialnych źródeł energii wydaje Międzynarodowa Agencja Energii Odnawialnej – IRENA. W 2019 r. obliczono, że kobiety stanowią niecałą jedną trzecią zatrudnionych pracowników w branży OZE. W 2020 r. raport wykazał, że w energetyce wiatrowej kobiety stanowią zaledwie 21 proc. Ubiegłoroczny raport dotyczący fotowoltaiki wskazuje już na znacznie wyższy odsetek pracujących tu kobiet – 40 proc. , z czego większość ma posady związane z administracją. Tylko 12 proc. kobiet pracuje wśród instalatorów fotowoltaiki.
W badaniu uczestniczyły 123 kraje, odpowiedzi udzieliło prawie 1,3 tys. podmiotów.
Branża fotowoltaiczna jest największym pracodawcą w sektorze energii odnawialnej, zapewniając około 4,3 miliona miejsc pracy. Jeśli biznes związany z energią słoneczną nie uwzględni perspektywy płci, aby włączyć więcej kobiet, branża jest narażona na ryzyko wykluczenia puli talentów, która jest integralną częścią jej wzrostu – wskazała IRENA.
Zatrudnienie w branży OZE na całym świecie wynosi obecnie ok. 13 mln osób, do 2030 roku liczba ta wzrośnie powyżej 38 mln.
Duży błąd, jeśli nie szukacie
Zdaniem dr Anny Dębowskiej, dyrektor sprzedaży i marketingu firmy Luneos, w wielu przypadkach nadal można zauważyć u kobiet niepewność związaną z podjęciem pracy w sektorze związanym z odnawialnymi źródłami energii. Firma ma szeroki zakres działalności, m.in. realizuje duże projekty fotowoltaiczne i wiatrowe, posiada spółkę obrotu zieloną energią, oferuje pompy ciepła i magazyny energii. Kobiety w Luneos są zatrudnione na stanowiskach: administracyjnych, prawnych, finansowych, sprzedażowych, menedżerskich i stricte technicznych.
– Część kobiet nie szuka zatrudnienia w tzw. twardej branży, czyli np. przemysłowej lub energetycznej. To duży błąd. Choćby nasz przykład doskonale pokazuje, że mocno stawiamy na kobiety i mamy im do zaoferowania wiele różnorodnych stanowisk w bardzo przyszłościowej branży. Dodatkowo szeroko rozumiany sektor OZE daje szansę na atrakcyjne wynagrodzenia. Myśląc o nowej pracy lub przebranżowieniu w najbliższych latach zdecydowanie warto przeanalizować oferty pracy z firm zajmujących się energią odnawialną i transformacją energetyczną – ocenia dr Anna Dębowska.
Czytaj także: Kobiety w energetyce są obecne, ale ich nie widać
Komisja Europejska w 2021 r. wydała raport na temat zatrudnienia kobiet w sektorze energetycznym w ramach projektu w ramach projektu ASSET (Advanced System Studies for Energy Transition). Mężczyźni stanowili około cztery piąte ogółu zatrudnionych w sektorze energetycznym w 2019 roku. Liczba kobiet rośnie powoli- w latach 2008-2019 udział kobiet wzrósł z 20 proc. do 23 proc. W całej UE (28 członków) w sektorze energetycznym pracowało 491 tys. kobiet, z czego w Polsce ponad 50 tys., co czyni nasz rynek trzecim pod tym względem w UE.
