Spis treści
Rozstrzygnięcie było mocno wyczekiwane od połowy grudnia, gdy przedsięwzięcie pozyskało 17-letni kontrakt w ramach przeprowadzonej przez PSE aukcji głównej rynku mocy. PGE zakontraktowała w niej obowiązek mocowy wynoszący 795 MW od 2027 r.
To największa umowa zawarta podczas ostatniej aukcji, a oprócz Rybnika umowę mocową pozyskał jeszcze jeden znaczący projekt nowej jednostki gazowej – kogeneracyjny blok gazowy, który Veolia chce postawić w Łodzi. Szczegółowo na ten temat pisaliśmy w artykule pt. Magazyny energii, Słowacja i Litwa debiutują w rynku mocy.
Polimex i Siemens biorą Rybnik
Wyniki aukcji zostały 9 stycznia ostatecznie zatwierdzone przez URE, na co zapewne jeszcze oczekiwała PGE, aby podjąć finalną decyzję ws. przetargu na blok w Rybniku.
Ta decyzja zapadła w środę (11 stycznia) i wynik postępowania nie jest zaskoczeniem, gdy nawet Wojciech Dąbrowski, prezes PGE, pod koniec listopada informował, że jeśli grupa zdecyduje się realizację tej inwestycji, to tylko oferta konsorcjum Polimeksu jest możliwa do zaakceptowania, ze względu na cenę.
Przypomnijmy, że oferty otwarto w połowie listopada. Budżet zamawiającego ustalono na 3,278 mld zł brutto. Konsorcjum spółek Polimex Mostostal, Siemens Energy oraz Siemens Energy Global wyceniło zadanie na 4,619 mld zł brutto. Natomiast drugą ofertę, wartą aż 7,292 mld zł brutto, złożyło konsorcjum spółek General Electric Global Services, GE Global Parts and Products oraz Budimex.
Przy takiej różnicy cenowej wynik był łatwy do przewidzenia. W środę PGE wskazało jako najkorzystniejszą ofertę Polimeksu, gdyż osiągnęła ona „najniższą wartość formuły ewaluacyjnej”, na którą składają się parametry techniczne oraz dotyczące cen za budowę bloku oraz długoterminowy serwis. Konsorcjum Polimeksu uzyskało wynik 31,8 pkt., a konsorcjum GE otrzymało 97,1 pkt.
Przetarg na elektrownię gazową w Rybniku o mocy 800-900 MW ruszył w grudniu 2021 r. Postępowanie w formule dialogu konkurencyjnego w imieniu spółki celowej Rybnik 2050 prowadziła PGE Energia Ciepła.
Blok pochłonie 1 mld m3 gazu rocznie
W lipcu 2022 r. PSE wydały warunki przyłączenia do sieci planowanej jednostki – w stacji elektroenergetycznej Wielopole, rezerwując 1006 MW.
Na potrzeby przedsięwzięcia podpisano też porozumienie przed-przyłączeniowe z Gaz-Systemem oraz uzyskano decyzję środowiskową dla planowanego gazociągu. Dotychczas zakładano, że roczne zapotrzebowania elektrowni na gaz może wynieść nawet ok. 1 mld m sześc. Przypomnijmy, że zużycie gazu w Polsce to w 2022 r. ok. 18 mld m3.
Aktualnie – po tym, jak w sierpniu 2022 r. z eksploatacji wyłączono dwa niedostosowane do nowych norm emisji bloki po 225 MW każdy – Elektrownia Rybnik dysponuje sześcioma jednostkami węglowymi o łącznej mocy 1350 MW. W przyszłości mają one trafić do Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego, która -według obecnych zapowiedzi- ma powstać do końca pierwszego kwartału 2023 r.
Ciepła z tego gazu nie będzie
Inwestycja w potężny blok gazowy w Rybniku, który będzie produkować tylko energię elektryczną, zamiast w jednostkę kogeneracyjną, może budzić pewne kontrowersje.
W przeszłości w Rybniku – jednym z najbardziej dotkniętych smogiem miast w Polsce – dyskutowano o tym, aby do rozwoju tamtejszego ciepłownictwa systemowego w większym stopniu wykorzystać jedną z największych elektrowni węglowych w Polsce, która ogrzewała tylko przylegle do zakładu osiedla.
Ostatnią taką inicjatywą była ta z grudnia 2017 r. PGE ogłosiła wówczas, że wybuduje w Elektrowni Rybnik moduł ciepłowniczy, wyposażony w układy ciepłownicze dwóch bloków energetycznych. Przedsięwzięcie, którego koszt szacowano na ok. 100 mln zł, miało pozwolić na uzyskanie mocy szczytowej 100 MW cieplnych.
Z czasem PGE jednak wycofała się z tych zapowiedzi. Natomiast w przypadku inwestycji w nowe moce gazowe w Rybniku argumentowała, że budowa elektrociepłowni zamiast planowanej elektrowni nie jest zasadna, gdyż ciepło z takiej jednostki byłoby nieopłacalne dla mieszkańców.
W 2020 r. ustalono nowy plan dla Rybnika, mający zabezpieczyć dostawy ciepła po wygaszeniu z końcem 2022 r. Ciepłowni Chwałowice, należącej do Polskiej Grupy Górniczej. Przewidziano w nim budowę kotłowni gazowych, ulokowanych w różnych punktach miasta. Inwestycje wzięła na siebie PGNiG Termika Energetyka Przemysłowa, która w przeszłości przejęła Spółkę Energetyczną Jastrzębie i PEC Jastrzębie-Zdrój, czyli dwa główne podmioty ciepłownicze w tej części Śląska.
Ponadto samorząd Rybnika myśli o energetycznym wykorzystaniu odpadów komunalnych, czemu ma służyć projekt Centrum Zielonej Energii. W marcu 2022 r. miasto podpisało list intencyjny o potencjalnej współpracy z należącą do Zygmunta Solorza spółką ZE PAK.
Zobacz też: Moc będzie z Rybnikiem, ale miasta nie ogrzeje
Gdynia do powtórki
Przetarg w Rybniku doczekał się rozstrzygnięcia, ale przypomnijmy, że większego pecha miał unieważniony niedawno przetarg PGE na budowę bloku gazowo-parowego w Elektrociepłowni Gdynia. Miała tam powstać jednostka o mocy elektrycznej 140-170 MW i cieplnej 100-130 MW.
W tym postępowaniu wpłynęła tylko jedna oferta – konsorcjum spółek Polimex Mostostal oraz Polimex Energetyka, opiewająca na łącznie ok. 1,945 mld zł brutto. Natomiast inwestor – PGE Energia Ciepła – ustalił budżet na kwotę ok. 1,161 mld zł brutto. Przetarg unieważniono z uwagi na brak możliwości zwiększenia budżetu o brakuje blisko 800 mln zł.
Problem w tym, że inwestycja w Gdyni pod koniec 2021 r. wystartowała z sukcesem w aukcji głównej rynku mocy. PGE zakontraktowała z PSE 17-letni kontrakt mocowy od 2026 r., z obowiązkiem wynoszącym 137 MW. Aktualnie energetyczny koncern zapowiada zmianę koncepcji inwestycji i liczy, że zdąży z jej realizacją na 2026 r. Tak, aby wywiązać się z umowy mocowej zawartej z PSE.
– Technologia, nad którą aktualnie trwają prace analityczne, prawdopodobnie będzie oparta o silniki gazowe oraz technologię OZE, więc będzie to miks technologiczny – zapowiada PGE, o czym pisaliśmy obszernie w artykule pt. Gazowy blok za drogi dla PGE. Potrzebny „plan B”.
Kolejny blok do kolekcji
Rybnik będzie kolejnym projektem energetycznym realizowanym przez Polimex dla PGE. Aktualnie spółka realizuje już dwa duże kontrakty w energetyce gazowej o łącznej wartości 4,8 mld zł netto: w konsorcjum z General Electric w Elektrowni Dolna Odra (2×700 MW) oraz samodzielnie nową Elektrociepłownię Czechnica (180 MW). Natomiast w Bydgoszczy ma wybudować elektrociepłownię gazową, opartą o agregaty kogeneracyjne o mocy minimum 50 MW (359 mln zł netto plus do 23 mln euro netto za serwis).
Polimex Mostostal po trzech kwartałach 2022 r. miał 118 mln zł zysku netto (+71 proc. rok do roku), 2,87 mld zł przychodów (+81 proc.) oraz portfel zamówień o wartości ponad 4 mld zł. Głównymi akcjonariuszami firmy są PGE, PGNiG, Enea i Energa, które mają łącznie 65 proc. w akcjonariacie Polimeksu.
