Spis treści
Aby zapewnić dostęp do jednolitej informacji i rynku, potrzeba wiele pracy, m.in. po stronie dostawców energii, którzy do połowy 2024 r. na własną rękę muszą zintegrować swoje systemy wewnętrzne z CSIRE.
Cyfryzacja częścią transformacji
Cyfryzacja bez wątpienia jest jednym z niezbędnych warunków osiągnięcia m.in. neutralności klimatycznej w ciągu kilku dekad. Oczekiwania stawiane wobec sektora elektroenergetycznego wymagają coraz większej przejrzystości w procesach i dostępu do informacji, zarówno przez pełnoprawnych uczestników rynku energii, aktywnie na nim działających, jak i pojedynczych konsumentów.
Sposobem na taką cyfrową rewolucję ma być budowa CSIRE. To ten system będzie gromadził, przetwarzał i udostępniał chętnym cały szereg informacji o tym, co dzieje się w samym systemie elektroenergetycznym oraz na rynku energii. W praktyce dystrybutorzy i sprzedawcy energii elektrycznej stają w obliczu złożonych wysiłków. CSIRE ma ruszyć do połowy 2024 roku i wszyscy uczestnicy rynku energii muszą zapewnić sprawną wymianę danych z CSIRE, z zachowaniem wysokich standardów bezpieczeństwa, pełnej kontroli, ciągłości działania, niezawodności i monitoringu wszystkich procesów.
Postępy w budowie CSIRE
PSE, które zostały wyznaczone na operatora CSIRE rozstrzygnęły już przetarg na jego budowę, czyli opracowanie, implementację i wdrożenie. Zwycięską ofertę złożyło konsorcjum spółek z grupy CGI. Pomyślne rozstrzygnięcie przetargu na pewno przybliża nas do budowy całego systemu, który ma ruszyć w połowie 2024 roku. Czasu nie zostało więc zbyt wiele. CGI zbuduje jednak sam system, natomiast wszystkie podmioty operujące na rynku energii elektrycznej mają obowiązek na czas zintegrować swoje wewnętrzne systemy z CSIRE. Konieczna jest budowa tak zwanego komponentu integracyjnego, który obsłuży specyficzny standard informacji CSIRE, a z drugiej strony będzie się komunikował zgodnie ze standardami danej organizacji z jej systemami.
W założeniu takie rozwiązanie ma nie obciążać wewnętrznych systemów organizacji, a jednocześnie pozwalać na skuteczną komunikację i wymianę informacji. PSE właśnie opublikowało najnowszą wersję Technicznych Standardów Komunikacji Biznesowej CSIRE 5.3, czyli dokument, zawierający spis i zawartość wszystkich komunikatów, przekazywanych do CSIRE przez klienta, oraz informacji, do których ma dzięki systemowi dostęp. Standardy opisują szczegółowo zależności logiczne między każdą parą procesów na rynku, także w czasie.
Ilość danych – największe wyzwanie
Najważniejszym problemem przy budowie wydajnego systemu informacji o rynku jest ogromny zakres wymiany danych. Podstawowych procesów rynkowych jest około 50, a zależności między nimi – o wiele więcej. Do CSIRE będzie trafiać także bardzo duża ilość informacji, generowanych przez coraz to nowe urządzenia, takie jak chociażby miliony liczników zdalnego odczytu, potocznie zwanych inteligentnymi, których montaż u odbiorców końcowych przewidują zapisy ustawowe. Do końca 2023 r. ma je mieć, co najmniej 15 proc. odbiorców danego OSD, a do końca 2028 r. – co najmniej 80 proc. Liczniki będą przesyłać swoje dane w interwałach 15 min, co samo w sobie pokazuje ilość informacji. Do systemu mają też trafiać informacje o wszystkich zawieranych umowach na usługi dystrybucji, sprzedaży i umowach kompleksowych.
5 pytań do eksperta
Co jest największym wyzwaniem przy integracji danego podmiotu z CSIRE?
Jakub Kazek, New Business Developer ds. Integracji Systemów w Unity Group: bez wątpienia kluczowym wyzwaniem jest ogromny zakres wymiany danych i duże natężenie komunikatów – choćby z inteligentnych liczników energii. Aplikacja, obsługująca integrację z CSIRE powinna więc uwzględniać natężenie pracy i umożliwiać skalowanie. Warto wybrać rozwiązanie z łatwo konfigurowalnymi ustawieniami skalowania wertykalnego jak i horyzontalnego, co ułatwi obsługę dużego wolumenu danych.
Jakie są przykłady innych wyzwań?
Jakub Kazek: niełatwym zadaniem może się okazać spełnienie wymagania pełnej audytowalności komunikatów. Zapewnienie tego może być kosztowne ze względu na konieczność przechowywania dużej ilości danych przez długi okres. Dlatego ważny jest wybór odpowiedniego rozwiązania, które pomoże zminimalizować ryzyko ponoszenia zbędnych kosztów w przyszłości. Komunikacja systemów wszystkich uczestników rynku energetycznego z CSIRE będzie często audytowana, zarówno wewnętrznie jak i przez regulatora rynku. Przy projekcie integracyjnym mówimy zatem nie tylko o warstwie integracyjnej, ale także o narzędziu wspierającym audytorów. Warto od razu zdecydować się na infrastrukturę umożliwiającą realizację tego zadania.
Czy mamy już rozwiązania, ułatwiające integrację z CSIRE?
Jakub Kazek: Jak najbardziej mamy dostępne narzędzia ułatwiające integrację systemów dziedzinowych organizacji z systemem takim jak CSIRE. A także na zbieranie, agregowanie, transformację czy mapowanie informacji z nich i przesyłanie do CSIRE w wymaganej formie. To na przykład Anypoint Platform firmy MuleSoft.
Będziemy mieli jakieś jedno, uniwersalne dla wszystkich rozwiązanie?
Jakub Kazek: Podmioty działające na rynku energetycznym używają różnych systemów do obsługi swoich procesów. Ponadto nie ma jednego spójnego dla rynku standardu przechowywania i przetwarzania danych wewnątrz organizacji. Firmy przechowują swoje dane w różnych systemach oraz w rożnych formatach. Dlatego ciężko o zastosowanie uniwersalnego rozwiązania. Każdy przypadek warto przeanalizować w sposób indywidualny i dobrać optymalne podejście, z zachowaniem dobrych praktyk oraz adekwatnych komponentów integracyjnych.
Czy mamy dość czasu?
Jakub Kazek: Tak, jest to wykonalne. Jednak biorąc pod uwagę skalę projektu – termin 1.07.2024, r. do którego zobligowane podmioty muszą być zintegrowane z CSIRE, nie jest wcale odległy. Trzeba się więc pospieszyć z wyborem firmy wdrożeniowej oraz z implementacją rozwiązania integracyjnego.
Zobacz także: CSIRE, czyli największe wyzwanie rynku energetycznego okiem eksperta
