Po konsultacjach społecznych pojawiła się druga wersja projektu zmiany ustawy o systemie handlu prawami do emisji gazów cieplarnianych, który ma powołać do życia Fundusz Transformacji Energetyki (FTE). Zrezygnowano z ustanawiania odrębnego funduszu celowego, zamiast tego Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej utworzy u siebie odrębny rachunek, gdzie trafią środki dla FTE. Takie rozwiązanie omija konieczności stosowania wymogów ustawy o finansach publicznych przy realizacji projektów.
Jednocześnie decydującą rolę w podziale środków z funduszu odegra Rada Funduszu Transformacji Energetyki, która ma składać się z przedstawicieli premiera, ministerstw (MAP, klimatu, energii, gospodarki, finansów) oraz pełnomocnika rządu ds. infrastruktury strategicznej. To Rada określi kierunki wsparcia, procentowy podział środków i będzie rekomendowała strategiczne przedsięwzięcia do dofinansowania, natomiast NFOŚiGW ma tworzyć programy, zawierać umowy i je potem nadzorować i rozliczać.
FTE będzie finansowany z 40 proc. środków uzyskanych ze sprzedaży na aukcjach praw do emisji dwutlenku węgla w latach 2023-30. Do tego zaliczone zostanie 50 proc. kwoty ze sprzedaży puli uprawnień niewykorzystanych w ramach derogacji. Pierwsze pieniądze – ponad 2,5 mld zł – pojawią się na koncie FTE w przyszłym roku. Maksymalny limit wydatków do 2031 r. ustalono na 112 439 009 000 zł.
Czytaj także: Idą potężne pieniądze na transformację energetyki
W porównaniu z pierwszą wersją projektu, zmieniono formułę wydawania środków, ponieważ FTE ma finansować nie tylko inwestycje ale bardziej ogólnie „przedsięwzięcia”. Lista także jest dłuższa i obejmuje:
- energetykę jądrową
- OZE
- sieci przesyłowe i dystrybucyjne
- wytwarzanie ciepła, rozbudowę i modernizację sieci ciepłowniczych oraz infrastruktury związanej z dostarczaniem ciepła systemowego oraz rozwoju systemów monitorowania i zarządzania systemami ciepłowniczymi
- spalarnie odpadów, w tym na paliwo RDF, zasilające systemy ciepłownicze
- gazowe jednostki
- magazyny energii elektrycznej i ciepła
- rozwój sieci odbioru ciepła odpadowego z zakładów przemysłowych i wykorzystania jej na cele ciepłownicze
- innowacyjne technologie
- wytwarzanie i wykorzystanie wodoru
- poprawę efektywności energetycznej
- wychwyt, przetwarzanie i składowanie dwutlenku węgla
- wspierania sprawiedliwej transformacji, w tym szkolenia pracowników
- inne przedsięwzięcia służące transformacji sektora energetycznego.
Wykluczono przedsięwzięcia związane bezpośrednio z wykorzystaniem węgla. Natomiast dopuszcza się finansowanie sieci ciepłowniczych podłączonych do jednostek na węgiel, oraz przedsięwzięcia typu CCS, które nie wpływają bezpośrednio na moce wytwórcze. Dofinansowanie z FTE będzie pomocą publiczną, więc będzie wymagało zgody Komisji Europejskiej.
Zmiana ustawy ma wejść w życie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Z projektem można zapoznać się na stronie RCL. Wyznaczony czas na konsultacje wynosi 21 dni.
