Spis treści
Prezes URE czekał niemal do ostatniej chwili z ogłoszeniem podwyżek cen energii, tak by mogły wejść od 1 stycznia. Ruch był zdecydowany: ceny energii elektrycznej w taryfach czterech sprzedawców z urzędu mogą wzrosnąć o 37%, co wraz z ok. 4% podwyżką części za dystrybucję daje wzrost przeciętnego rachunku o jedną czwartą.
W nowej taryfie PGNiG OD gaz zdrożeje o 83%, co i tak jest wartością stosunkowo niewielką w porównaniu do kilkukrotnego wzrostu cen na rynku. Po uwzględnieniu innych zmian w składowych rachunku, odbiorcy na taryfie zapłacą od 41% do 58% większe rachunki w zależności od zużycia (grupy taryfowej).
W pierwszym kwartale 2022 wzrosty, odczuwane przez konsumentów zostaną nieco złagodzone przez zmniejszenie stawek VAT na prąd i gaz z 23% do odpowiednio 5 i 8%.
W przypadku statystycznego gospodarstwa domowego podwyżka rachunku za energię elektryczną mogłaby wynieść 21 zł. W pierwszym kwartale 2022 wzrosty, odczuwane przez konsumentów zostaną nieco złagodzone przez zmniejszenie stawek VAT na prąd i gaz z 23% do odpowiednio 5 i 8%.
Najmniejsi odbiorcy gazu, tzw. kuchenkowicze zapłacą o ok. 9 zł netto więcej miesięcznie, spadek VAT przełoży się na ograniczenie wzrostu rachunku o ok. 4,5 zł. Ale już w grupie ogrzewających gazem domy podwyżki będą znacznie bardziej dotkliwe, od 150 do 200 zł miesięcznie. Podwyżki gazu będą jednak zamortyzowane przez rozłożenie ich w czasie na mocy specjalnie uchwalonej ustawy.
Trzy nowe duże „gazówki” w rynku mocy od 2026
Do 2026 roku powinny powstać trzy nowe duże bloki gazowe – wynika z pierwszych rezultatów aukcji głównej rynku mocy na rok dostaw 2026. Oficjalnych wyników jeszcze nie ma, ale spółki giełdowe pochwaliły się swoimi kontraktami.
W aukcji wygrały dwa zgłoszone przez Energę, czyli Orlen. Chodzi o gazowe bloki w Ostrołęce – 696 MW – oraz w Grudziądzu – 518 MW.
Trzecia duża jednostka gazowa, o której już wiadomo to projekt ZE PAK, dla którego zakontraktowano 493 MW obowiązku mocowego.
Ponieważ we wszystkich trzech przypadkach chodzi o źródła niskoemisyjne, ich kontrakty mocowe będą aż 17-letnie.
Cel OZE na 2020 osiągnięty
GUS podał, że Polska ze sporym zapasem osiągnęła swój 15% cel udziału OZE w końcowym zużyciu energii brutto na 2020 rok. Ostateczny rezultat to 16,13%. GUS – dzięki m.in. danym ze spisu powszechnego – skorygował w górę zużycie drewna opałowego, poprawiając statystyki. Dla przypomnienia, biomasa stała jest źródłem ok. 70% zapisywanemu OZE zużyciu energii końcowej brutto.
Nie osiągnęliśmy za to oddzielnego celu dla OZE w transporcie. Wyznaczony dla każdego państwa UE poziom wynosił 10%, Polska doszła do 6,58%. Celu tego nie zrealizowało jednak aż 15 krajów członkowskich.
Czytaj także: Polska osiągnęła cel OZE na 2020 dzięki poprawie statystyki
Sejm poparł prawie 30 mld zł dla górnictwa
Sejm gładko i bez poprawek przegłosował zmianę ustawy górniczej, przyznającej górnictwu węgla kamiennego 28,8 mld zł w ciągu następnych 10 lat w formie dopłat do produkcji węgla.
Ustawę poparło PiS, większość posłów Lewicy i koło Polska 2050, niemal cała reszta opozycji, w tym PO i PSL – wstrzymała się. Ustawa jest blankietowa, o samym mechanizmie dopłat nic w niej nie ma, szczegóły mają się znaleźć dopiero w rozporządzeniu wydanym na jej podstawie przez MAP. Rozporządzenie ma zostać uzgodnione z Brukselą. Górnicy nie zobaczą żadnych dopłat do momentu zatwierdzenia pomocy publicznej przez Komisję Europejską. Z wypowiedzi przedstawicieli MAP wynika, że wniosek notyfikacyjny zostanie złożony w styczniu, a rozpatrywanie go może potrwać ok. 12 miesięcy.
Na publiczną kroplówkę będą się składać oprócz dopłat do produkcji także darowanie części długów i zaległych składek. Chodzi tu m.in. o 1 mld pożyczki z PFR dla PGG, oraz zawieszenie i umorzenie 818 mln składek na ZUS, zarówno w części płaconej przez pracownika, jak i pracodawcę. Od chwili wejścia w życie ustawy spłata ma być zawieszona, a w chwili zatwierdzenia pomocy przez KE umorzona.
Taki jest koszt „umowy społecznej”, którą w maju rząd zawarł z górniczymi związkami zawodowymi i która przewiduje koniec fedrowania w 2049 roku.
UE bez konkluzji w sprawie energii
Po burzliwej dyskusji na szczycie Rady Europejskiej ostatecznie nie doszło do uchwalenia żadnych konkluzji w sprawie dalszych działań na rynku energii. Francja, Hiszpania, Polska, Czechy, Łotwa i Węgry domagały się interwencji na rynku uprawnień do emisji CO2. Według „Financial Times” Emmanuel Macron i Andrej Babis nie zgadzali się także z oceną Brukseli,że na rynku uprawnień do emisji nie doszło do nieprawidłowości. Według premiera Mateusza Morawieckiego, z rynku uprawnień powinny zostać wykluczone instytucje, które nie potrzebują ich do działalności w rodzaju banków i funduszy. Ostatecznie żądania reformy zostały storpedowane przez Niemczy, Austrię i Luksemburg. Chociaż według „FT” nowy kanclerz Niemiec Olaf Scholz wyraził zaniepokojenie cenami uprawnień, które ostatnio przekraczały 80€.
Państwa UE nie doszły też do porozumienia w sprawie tzw. taksonomii czyli wytycznych KE, które określają jakie inwestycje energetyczne są zrównoważone i w związku tym powinny być wspierane przez instytucje finansowe. Francja, Polska, Czechy, Węgry chcą uwzględnienia tam energetyki atomowej, czemu sprzeciwia się bardzo ostro Austria. Olaf Scholz stwierdził po szczycie, że ważność tej sprawy jest przeceniana.
