Spis treści
Wiatr i słońce ze swoimi indeksami
Specjalne indeksy dla energii z wiatru i słońca to jedna z rekomendacji raportu Instytutu Jagiellońskiego „Kierunki rozwoju rynku giełdowego dla sektora OZE”. Raport to wstęp do rozważań nad potencjalną ofertą produktową TGE, a autorzy wskazują w nim na szereg obszarów, w których giełda powinna poszerzać ofertę w warunkach rosnącego znaczenia energii ze źródeł odnawialnych na rynku.
Jak podczas debaty, towarzyszącej prezentacji raportu, zapowiedział prezes TGE Piotr Zawistowski, giełda zapewne zacznie od utworzenia indeksów dla wiatru i słońca, ponieważ jest to stosunkowo proste i dzieje się w oparciu o znane mechanizmy.
cPPA: standardyzacja i obrót giełdowy
Natomiast raport IJ jako rzecz najważniejszą wskazywał wprowadzenie standaryzowanych produktów, opartych na cechach kontraktów cPPA (corporate Power Purchase Agreement) w formie fizycznej dostawy wraz z gwarancjami pochodzenia. Korzyścią miałoby być połączenie zawierania takich kontraktów na rynku giełdowym z uwzględnieniem prowadzenia rozliczeń i związanych z nimi zabezpieczeniami.
Na przeszkodzie może jednak stanąć różnorodność umów cPPA, zawieranych przez różne podmioty, w różnych celach i w różnych formach. Na przykład z 11 zawartych dotychczas w Polsce cPPA, fizyczną dostawą rozliczane są tylko dwa, a pozostałe są rozliczane finansowo.
Zawistowski oceniał, że kontrakty tego typu są tak różne, że trudno będzie je wystandaryzować, prawdopodobnie jednego standardu do obrotu giełdowego nie uda się opracować. Chociaż, jak wskazał, można się skoncentrować na rzeczach najistotniejszych cPPA, czyli na pewnych jego parametrach. Wzięcie właśnie ich pod uwagę pozwoliłoby na pewne ujednolicenie. Prezes TGE zwrócił też uwagę, że wypracowanie jednolitego standardu pozwoliłoby na obrót wtórny takimi kontraktami.
Dodatkowo wskazał, że instrumenty notowane w powszechnym obrocie dają instytucjom finansowym szanse na zabezpieczenie swoich działań. Właśnie to może być wartością rynku giełdowego i ułatwiać decyzje o finansowaniu – gdy zabezpieczeniem jest umowa z odbiorcą końcowym energii.
Krótszy horyzont finansowania
Zawistowski oceniał też, że generalnie kontrakty służące finansowaniu inwestycji w OZE powinny być krótsze niż typowe 15 lat. Jak wskazywał, w związku z licznymi ryzykami takiego przedsięwzięcia, skrócenie horyzontu finansowania powinno zwiększyć wykorzystywanie takiego instrumentu do finansowania inwestycji w OZE.
Także zdaniem Ireny Gajewskiej z Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, generalnie okresy finansowania powinny być skracane, co redukuje ryzyka. Gajewska wskazała jednocześnie, że instytucje finansowe ciągle jeszcze ostrożnie podchodzą do cPPA, ale PSEW liczy, że ten rynek zyska na transparentności dzięki instrumentom rozwijanym przez TGE.
Dla ograniczenia śladu węglowego gospodarki cPPA ma znaczenie pierwszorzędne – wskazał z kolei Henryk Kaliś, prezes skupiającego przemysł energochłonny Forum Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu. Jak podkreślał, sektor produkcyjny potrzebuje jak najwięcej energii z OZE, jako elementu obniżania cen i poprawy konkurencyjności, ale także z punktu widzenia obniżenia śladu węglowego. cPPA to forma spełniająca wszystkie wymagania regulacyjne – zaznaczył Kaliś.
Co dalej?
Według raportu Instytutu Jagiellońskiego, kolejnym krokiem po standaryzacji cPPA powinno być wprowadzenie do obrotu giełdowego wieloletnich kontraktów zabezpieczających cenę energii w formule instrumentów finansowych.
W jeszcze dalszej perspektywie powinno się wypracować akceptowalne przez uczestników rynku i jednocześnie spełniających standardy bezpieczeństwa formy pokrywania wymaganych wartości depozytów zabezpieczających.
W ramach poszerzania oferty TGE dla OZE powstanie specjalny zespół roboczy, który opracuje kluczowe założenia i zasady funkcjonowania rekomendowanego modelu rynku z uwzględnieniem wymogów relacji prawnych oraz uregulowań biznesowych. Jak podkreśla TGE, zespół przeanalizuje korzyści, koszty funkcjonowania czy ryzyka związane z uruchomieniem omawianych instrumentów i przeprowadzi konsultacje z uczestnikami rynku Giełdy.
