Najwyższa Izba Kontroli ostrzega, że polskie systemy wodociągowe są bardzo czułe na przerwy w dostawach prądu. Wiele wodociągów ujęć wody pitnej i zakładów uzdatniania wody nie ma zasilania awaryjnego i nie jest dostosowanych do jego zasilania z zespołów prądotwórczych.
O tym jak brak prądu w całym mieście wpływa na działanie wodociągów, w październiku przekonali się na własne oczy mieszkańcy 140-tysięcznej Zielonej Góry. Huragan Kaswery pozbawił miasto prądu na wiele godzin. W jednych dzielnicach zasilanie przywrócono po kilku godzinach, w innych po trwało to dużo dłużej.
– W niecałą godzinę po wyłączeniu prądu nie było wody – wspomina Dawid Lorenz, mieszkaniec Zielonej Góry. Dodaje, że woda w jego bloku ponownie pojawiła się szybciej niż prąd. Jak twierdzi, u niego w mieszkaniu przerwa w dostawie prądu trwała cztery godziny, a więc stosunkowo krótko, bo w całym mieście „z grubsza” zakończyła się dopiero następnego dnia po południu.
Ze słów pana Lorenza wynika, że znacznie gorzej było w okalających miasto miejscowościach. Tam prądu i wody nie było po kilka dni. W końcu drugiej doby od uderzenia huraganu media informowały, że w całej Zielonej Gorze przywrócono dostarczanie wody, a w sołectwach Racula, Ochla i Jarogniewice stacje pomp zasilane były z agregatów prądotwórczych. W całym lubuskim w szczytowym momencie bez prądu i wody było ok. pół miliona osób.
Nie tylko w Zielonej Górze i okolicach jednym ze skutków huraganu Ksawery były w przerwy w dostawach wody spowodowane awariami sieci energetycznych. Podobnie było w części Poznania.
Zobacz także: Uzależnieni od prądu. Recenzja „Blackoutu” Marca Elsberga
– Z powodu wiatru spadało napięcie lub występowały chwilowe braki w zasilaniu. Nasze stacje uzdatniania wody oraz pompownie załączały się i wyłączały co chwilę. Woda przestała płynąć – informowała w krytyczną noc Dorota Wiśniewska, rzeczniczka Aquanetu, spółki zaopatrującej Poznań i gminy ościenne w wodę. W efekcie bez wody przez kilka godzin byli mieszkańcy m.in. Jeżyc, Łazarza, Grunwaldu, Winograd i Rataj.
Z opublikowanego przez Najwyższą Izbę Kontroli raportu „Zapewnienie bezpieczeństwa zaopatrzenia w wodę dużych aglomeracji miejskich na wypadek wystąpienia sytuacji kryzysowych” wynika wprost, że dłuższa przerwa w dostawach prądu potencjalnie może skończyć się kłopotami z dostawami wody. Raport NIK zawiera dane z kontroli przeprowadzonej w czterech miastach – Katowicach, Łodzi, Poznaniu i Wrocławiu – a także informacje zawarte w innych oficjalnych dokumentach.
W raporcie można przeczytać m.in., że „z danych przekazanych przez wojewodów na dzień 31 grudnia 2015 r. wynikało przykładowo, że w województwie lubelskim nie było możliwości zapewnienia ciągłości dostaw wody w przypadku awarii sieci elektrycznej, a możliwości awaryjnej dostawy wody szacowano jedynie na około 40 proc. potrzeb”. Z kolei „w województwie małopolskim przewidywano problemy z dostawą wody w przypadku skażeń, z uwagi m.in. (…) brak agregatów prądotwórczych (…).
Jak stwierdzono w raporcie NIK, w 2014 r. było 496 wodociągów, „w tym 130 wyposażonych w zespoły prądotwórcze, 219 wyposażonych w ujęcia wody podziemnej, 106 wyposażonych zarówno w zespoły prądotwórcze, jak i w ujęcia wody podziemnej”. Oznacza to, że blisko 3/4 wodociągów było wówczas „czułych” na dłuższe przerwy w dostawach prądu. Rok później z 502 ujęć wody w tym województwie jedynie 266 było albo wyposażonych w agregaty prądotwórcze, albo miało możliwość ich odłączenia. Ze 146 studni awaryjnych tylko 80 było „wyposażonych w możliwość zasilania z zespołów prądotwórczych”.
NIK zwraca uwagę, że w ocenie przygotowań w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej sporządzanych przez Szef Obrony Cywilnej Kraju wskazywano m.in. na potrzebę „wyposażania i dostosowywania urządzeń zaopatrzenia w wodę w zapasowe źródła zasilania energią elektryczną, umożliwiające działanie w warunkach kryzysu”.
W raporcie NIK znajduje się też informacja, że odpowiadająca za 2/3 awaryjnego zaopatrzenia Katowic w wodę Stacja Uzdatniania Wody Dołowej KWK „Wujek” nie będzie działać, w przypadku braku energii elektrycznej. To zaś oznacza, że przerwa w dostawach prądu może sprawić, że awaryjne źródła wody mogą zaspokoić tylko 9 proc. niezbędnych potrzeby miasta.
O tym jak słabo przygotowane do przerw w dostawach energii są chociażby szpitale pisaliśmy na WysokieNapiecie.pl dwa lata temu w artykule (Nie)bezpieczne systemy energetyczne