Spis treści
Parlament Europejski przyjął projekt rozporządzenia, które zobowiązuje sąsiadujące państwa do pomocy w razie wystąpienia kryzysu dostaw gazu na terenie któregokolwiek z nich.
Za przyjęciem nowych regulacji głosowało 567 europarlamentarzystów, zaś 101 było przeciwnych. Posłem-sprawozdawcą i głównym negocjatorem ze strony Parlamentu Europejskiego jest przewodniczący Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii Parlamentu Europejskiego, prof. Jerzy Buzek.
Trzy ważne braki
Procedowany dokument stanowi rewizję unijnego rozporządzenia nr 994/2010 (nazywanego popularnie „rozporządzeniem SOS”) ws. środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego. We wtorkowym wystąpieniu na forum Parlamentu Europejskiego prof. Jerzy Buzek wskazał, że poprzednia regulacja okazała się mieć w praktyce trzy braki: w zakresie niezagrożonego zapewnienia dostaw tzw. odbiorcom wrażliwym (np. gospodarstwom domowym, hospicjom, czy szpitalom) oraz w zakresie sprawnego opracowywania na forum międzynarodowym działań zapobiegawczych i planów kryzysowych. Rozporządzenie z 2010 r. nie zapewniało również zdaniem byłego polskiego premiera transparentności kluczowych umów gazowych z dostawcami spoza Unii Europejskiej. Wszystkie trzy luki zostały, zdaniem sprawozdawcy, rozwiązane w najnowszych regulacjach.
Reguła solidarności
Przegłosowane we wtorek rozwiązanie przewiduje wprowadzenie prawnie wiążącego mechanizmu solidarności dostarczania gazu dla odbiorców wrażliwych z krajów sąsiednich w razie wystąpienia poważnych kryzysów dostaw. W razie ich wystąpienia każde państwo członkowskie będzie mogło ubiegać się o dostawę gazu od państw sąsiadujących, nawet jeżeli doprowadziłoby to do tymczasowego obniżenia standardu dostaw w tych krajach. Implementacja zasady jest jednym z fundamentów i kluczowych warunków realizacji Unii Energetycznej, kluczowego projektu Komisji Junckera.
Grupy regionalne
Projekt rozporządzenia przewiduje ponadto przyjmowanie na poziomie regionalnym planów działań zapobiegawczych i planów na wypadek sytuacji nadzwyczajnej, które mają poprawić transgraniczną współpracę w zakresie zapewniania dostaw gazu na terenie Unii Europejskiej. Grupy regionalne mają nie tylko opracowywać bieżącą ocenę zagrożeń, ale także wypracowywać i uzgadniać wspólne podejmowanie środków prewencyjnych i nadzwyczajnych. Polska znajdzie się w dwóch takich grupach. W ramach jednej współpracować będzie z: Białorusią, Belgią, Republiką Czeską, Niemcami, Estonią, Łotwą, Litwą, Luksemburgiem, Niderlandami i Słowacją. Drugą grupę tworzyć będą z Polską: Ukraina, Bułgaria, Republika Czeska, Niemcy, Grecja, Chorwacja, Włochy, Luksemburg, Węgry, Austria, Rumunia, Słowenia oraz Słowacja.
Najważniejsze umowy do wglądu
Rozporządzenie ma także znaczenie dla firm gazowniczych, które będą zobowiązane do zawiadamiania Komisji Europejskiej o zawieranych przez siebie umowach długoterminowych, które zapewniają co najmniej 28% rocznego zużycia gazu w danym państwie członkowskim. Komisja będzie miała także prawo zwrócić się o szczegóły innych umów handlowych, które są istotne dla zawarcia umowy na dostawy gazu, w tym umów dotyczących infrastruktury gazowej.
Po zatwierdzeniu przez Radę rozporządzenie zostanie opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej i wejdzie w życie 20 dni po jego opublikowaniu.