Koniec ustawy o OZE, jaką znamy

Opublikowany w środę projekt nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii zmienia w zasadzie wszystkie kluczowe elementy znanego nam od nieco ponad dwóch lat systemu.

Dotyczy: nowelizacja ustawy o OZE
Tytuł: Ustawa o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw
Etap: ministerstwo – konsultacje społeczne i międzyresortowe
Następny etap: ministerstwo – ostateczny projekt ustawy do prac rządowych

Celem rządowego projektu ma być zapewnienie pełnej zgodności przepisów ustawy o OZE z unijnymi przepisami pomocowymi, do czego strona polska zobowiązała się wobec Komisji Europejskiej w procedurze notyfikacyjnej w sprawie SA.43697 (2015/N). Ponadto, jak czytamy w uzasadnieniu, przyjęcie przepisów projektu ma umożliwić usunięcie licznych wątpliwości interpretacyjnych prawnych i redakcyjnych w różnych obszarach ustawy OZE.

Ministerstwo Energii spełnilo wszystkie deklaracje, jakie Andrzej Kaźmierski, dyrektor departamentu OZE w Ministerstwie Energii, złożył 9 czerwca w Sejmie, podczas posiedzenia Parlamentarnego Zespołu Gónictwa i Energii. Pisaliśmy o nich tutaj: Jest zapowiedź korzystnych zmian w ustawie o OZE

Wśród kluczowych zmian należy wymienić:

Zmiany definicji

• rozszerzenie definicji biomasy o toryfikat, [opcjonalnie: który stanowić ma produkt termicznego procesu przekształcenia stałych substancji pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, które ulegają biodegradacji, pochodzących z produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej i leśnej oraz przemysłu przetwarzającego ich produkty, a także części pozostałych odpadów, które ulegają biodegradacji, oraz ziaren zbóż niespełniających wymagań jakościowych dla zbóż w zakupie interwencyjnym],
• zmiana definicji dedykowanej instalacji spalania biomasy poprzez wyraźne dopuszczenie stosowania w niej paliwa pomocniczego,
• doprecyzowanie definicji hybrydowej instalacji OZE poprzez dodanie warunku, że żadna z instalacji wchodzących w jej skład nie może przekraczać 80 proc. ogółu mocy zainstalowanej całej instalacji. Zachowanie proporcji ma zapobiec podejmowaniu działań pozornych polegających na dołączaniu marginalnych mocy do dużych farm wyłącznie w celu uzyskania statusu instalacji hybrydowej. Doprecyzowany został aspekt spójności obszarowej i funkcjonalnej hybryd (obszar działania instalacji nie może przekraczać granic jednego powiatu lub 5 graniczących ze sobą gmin),
• zwiększenie progu mocowego mikroinstalacji do mocy nie większej niż 50 kW (z dotychczasowych 40 kW) oraz małej instalacji do większej niż 50 kW i mniejszej niż 500 kW (z dotychczasowej mocy większej niż 40 kW i nie większej niż 200 kW).

Nowa reguła kumulacji pomocy publicznej

Kluczową osią zmian w tym zakresie jest wyraźne oddzielenie wsparcia inwestycyjnego (udzielanego na pokrycie z góry określonych nakładów inwestycyjnych) od wsparcia operacyjnego (zapewniającego bieżącą rentowność projektu). Zdaniem projektodawców, dotychczasowe zasady kumulacji pomocy publicznej stawiały inwestorów niekorzystających z pomocy inwestycyjnej w gorszej sytuacji.

Wytwórca nie będzie musiał już kalkulować ceny ofertowej z uwzględnieniem otrzymanej uprzednio pomocy (fakt otrzymania pomocy inwestycyjnej powinien zdaniem projektodawców pozostać neutralny dla warunków konkurencyjnych aukcji).

Warunki ofertowania mają być równe dla wszystkich, a otrzymana wcześniej pomoc zostanie dopiero później odjęta w ramach tzw. ceny skorygowanej, tj. ceny jaką wytwórca faktycznie otrzyma po wygraniu aukcji (w ramach sprzedaży energii sprzedawcy zobowiązanemu lub pokrycia ujemnego salda).

Analogiczne warunki kumulacji obowiązywać będą wytwórców w mechanizmach FIT i FIP (patrz poniżej).

FIT/FIP dla mikro- i małych instalacji

Poprzez dodanie art. 70a-70g projekt wprowadza systemy: stałej ceny zakupu (taryf gwarantowanych, tzw. feed-in-tariff) w wysokości 80 proc. ceny referencyjnej dla instalacji o mocy poniżej 500 kW i taryf tzw. feed-in premium dla instalacji o mocy poniżej 1 MW (zakładających sprzedaż energii na rynku i wyrównanie wytwórcy różnicy do poziomu taryfy gwarantowanej). Systemy dotyczą wyłącznie instalacji biogazowych oraz hydroenergetyki. Wśród wybranych nie ma więc m.in. fotowoltaiki i wiatraków.

W nowo dodanym art. 70d ustawy ustanowiono jednak dla Rady Ministrów narzędzie do określenia w drodze rozporządzenia maksymalnej mocy zainstalowanej elektrycznej poszczególnych typów instalacji odnawialnego źródła energii, którzy mogą sprzedać niewykorzystana energię do stałej cenie zakupu energii elektrycznej.

Modyfikacja systemu błękitnych certyfikatów

Jedna ze zmian ma na celu – zgodnie z treścią uzasadnienia – uniknięcie „niepożądanego zjawiska wzrostu cen świadectw pochodzenia biogazu rolniczego ponad wysokość jednostkowej opłaty zastępczej”.

Proponowane brzmienie art. art. 47 ust. 7 ustawy ma zwiększyć możliwość realizacji obowiązku umorzenia błękitnych certyfikatów poprzez uiszczanie opłaty zastępczej i niewymuszanie zobowiązanych podmiotów do zakupu błękitnych świadectw po zawyżonych cenach.

Koszyki technologiczne i harmonogram aukcji

Projekt przewiduje, że aukcje odbywałyby się w podziale na 6 koszyków:

1. biogaz inny niż rolniczy, biomasa, biopłyny;
2. termiczne przekształcanie odpadów;
3. hydroenergia, geotermia, wiatr na morzu;
4. biogaz rolniczy;
5. wiatr na lądzie, fotowoltaika;
6. 20, 21 (hybrydowe instalacje OZE).

Projekt przewiduje możliwość publikacji przez Ministra Energii w Biuletynie Informacji Publicznej harmonogramu sprzedaży energii z OZE w trzech kolejnych latach kalendarzowych. Harmonogram ma podlegać procedurze konsultacji społecznych, których wyniki stanowić mają załącznik do harmonogramu.

Projekt przewiduje również możliwość zbycia instalacji przez wytwórcę, który wygrał aukcję pod warunkiem uzyskania na to zgody Prezesa URE.

Założono również dokonanie również kilku istotnych zmian w ustawie z 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych:

• Podatek od nieruchomości „po staremu”

Projekt przywraca w tym zakresie stan prawny sprzed zmian dokonanych „ustawą odległościową”. W związku z tym, obowiązek podatkowy w ramach podatku od nieruchomości dotyczyć będzie od roku 2018 wyłącznie części budowlanych elektrowni wiatrowych.

Z treści projektu nie wynikają jakiekolwiek wskazówki interpretacyjne w zakresie podatku należnego w roku 2017.

• Reguła 10H zadziała „w jedną stronę”

Projekt przewiduje możliwość lokalizacji budynków w okolicy już funkcjonujących elektrowni wiatrowych, przez co zasada 10H będzie działała tylko w jedną stronę, tj.  w odniesieniu do lokalizacji nowych farm wiatrowych od zabudowań, ale nie odwrotnie.

• Repowering

Projekt wprowadza możliwość modernizacji funkcjonujących elektrowni wiatrowych poprzez zniesienie ustawowego zakazu modernizacji oraz remontów funkcjonujących wiatraków.

• Zmiany w zakresie pozwoleń na budowę

Projekt umożliwia wprowadzanie niezbędnych zmian do pozwoleń na budowę (wydawanie tzw. pozwoleń zamiennych), z zastosowaniem przepisów obowiązujących do dnia wejścia w życie ustawy.

Wydane przed wejściem w życie ustawy pozwolenia na budowę mają zachować ważność na zasadach określonych w przepisach ustawy – Prawo budowlane, tj. jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 3 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 3 lata.

Projekt skierowany został do konsultacji publicznych, które potrwają do 14 lipca br.  Obecne brzmienie przewiduje, że większość przepisów wejdzie w życie z dniem 1 września br.