Microsoft zatopi centra danych pod wodą?

Czy da się przenieść centra danych na dno oceanu? Ten niecodzienny pomysł narodził się Microsofcie. Woda morska miałaby chłodzić komputery i dostarczać im energii.

Wielkie centra danych to także wielcy pożeracze prądu. W USA na przykład zużyły w 2015 r. około 70 mld kWh – mówią szacunki amerykańskiego Departamentu Energii. To inaczej 70 TWh – dla porównania, ta ilość energii odpowiada około 40% rocznej produkcji w Polsce. Nic dziwnego więc, że szuka się różnych sposobów ograniczenia konsumpcji prądu przez te megaserwerownie i przechowywalnie danych, których znaczenie będzie rosło, jako że stały się one jednym z kluczowych elementów światowej infrastruktury technologicznej. Pomysłów są setki – od drobnych ulepszeń po radykalne wizje.

Z pewnością do tej drugiej kategorii należy pomysł umieszczenia serwerów na dnie morskim. Zgłosili go Sean James i Todd Rawlings, dwaj naukowcy z Microsoftu, firmy, która – jak wiele innych gigantów informatycznych – świadczy na coraz większą skalę usługi przetwarzania danych w chmurze, z czym wiąże się konieczność stałej rozbudowy centrów komputerowych.

Kiedy w zeszłym roku James i Rawlings po raz pierwszy przedstawili swój pomysł, nikt nie wziął ich słów na poważnie. Oni jednak szukali podobnych do siebie zapaleńców i znaleźli wsparcie wśród badaczy ze sławnej politechniki MIT.

Tak narodził się Projekt Natick, w ramach którego stworzony został w komputerze model takiego podwodnego centrum danych. Składałoby się ono z wielkich stalowych cylindrów – w każdym można byłoby umieścić po kilka tysięcy serwerów. Całość byłaby ustawiona w odległości 1-3 km od brzegu w miejscach gdzie morze ma głębokość od 50 do 200 m.  – Taki zestaw, wcześniej złożony na lądzie, mógłby zostać zawieziony statkiem nawet na drugi koniec świata i tam umieszczony w morzu. Warunki pod wodą są bowiem wszędzie dość podobne, a w każdym razie znacznie mniej zróżnicowane niż na lądzie – podkreśla James.

Ambitny cel Projektu Natick – finansuje go oczywiście Microsoft – to zaprojektowanie takiej kapsuły nafaszerowanej serwerami, którą można byłoby uruchomić we wskazanej podwodnej lokalizacji w ciągu 90 dni od zamówienia zestawu. Idea wydaje się szalona, ale zwróćmy uwagę, że połowa ludności świata żyje nie dalej niż 100 km od morza. W tej strefie skupia się również ruch w Internecie. Podwodne centra danych, rozlokowane wzdłuż wybrzeży i położone blisko dużych skupisk ludności, lepiej radziłyby sobie z obsługą  tego ruchu – przekonują autorzy pomysłu. Jednak najważniejszą ich zdaniem zaletą jest radykalne zmniejszenie zużycia energii i wody potrzebnych do chłodzenia serwerów. Po zanurzeniu ich w morzu, problem praktycznie by zniknął. Na dodatek samą pracę serwerów mógłby napędzać prąd pochodzących z ulokowanych w pobliżu elektrowni przetwarzających energię pływów lub fal morskich.

Aby Projekt Natick nie pozostał intrygującą, ale teoretyczną ciekawostką, konieczne jest przetestowanie pomysłów w prawdziwym morzu. Dlatego naukowcy zbudowali platformę testową (nazwali ją „Leona Philpot” – to jedna z postaci z Xboxa), którą zanurzyli wraz z kilkoma komputerami w Pacyfiku u brzegów Kalifornii, w miejscu, gdzie woda ma temperaturę 14-18°C. Eksperyment trwał 105 dni i zakończył się sukcesem. – Nie spodziewaliśmy się tylko, że nowy, nieruchomy obiekt na dnie tak szybko przyciągnie mieszkańców mórz. Błyskawicznie pokrył się warstewką mikroorganizmów, w ślad za którymi pojawiły się zwierzęta. Naszą serwerownię polubiły ryby i kraby.  Byliśmy tym zachwyceni, ale z drugiej strony zaczęliśmy się obawiać o sprawność systemu wymiany ciepła między kapsułą a jej morskim otoczeniem. Teraz musimy więc dokonać takich zmian w projekcie, aby pogodzić potrzeby natury z potrzebami komputerów – mówi James.

Kolejną fazę podwodnych eksperymentów zaplanowano na 2017 r. Docelowo badacze chcieliby zanurzyć platformę testową z komputerami na co najmniej 5 lat. Upłynie więc jeszcze sporo czasu, zanim pierwsze komercyjne centra danych wylądują na dnie morskim.