Ostateczna decyzja o lokalizacji celu publicznego wydana dla inwestycji polegającej na wzniesieniu wiatraków lub montażu paneli fotowoltaicznych (tj. urządzeń wytwarzających energię) może być uznana za nieważną w nadzwyczajnym trybie odwoławczym, nawet jeśli od jej wydania upłynęło więcej niż 12 miesięcy. Taki wniosek płynie z nieprawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie zapadłego w dniu 19 czerwca 2013 r. – pisze w analizie dla Obserwatora Legislacji Energetycznej mec. Joanna Świostek z kancelarii DMS DeBenedetti Majewski Szcześniak.
Inwestycją celu publicznego w świetle przepisów prawa polskiego może być jedynie inwestycja zaliczona do katalogu celów publicznych ustalonego w ustawie o gospodarce nieruchomościami. W wyroku z 11 maja 2011 r. (sygn. II OSK 806/10) Naczelny Sąd Administracyjny przesądził, iż przepisy nie pozwalają na zaliczenie budowy wiatraków (urządzeń wytwarzających energię) do inwestycji celu publicznego do inwestycji celu publicznego, gdyż inwestycja nie polega na budowie i utrzymaniu ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń (art. 6 pkt 2 ww. ustawy), nie mieści się także w innych wymienionych w tym przepisie celach publicznych. Analogicznie sądy administracyjne odniosły się również do kolektorów fotowoltaicznych. Inwestycja polegająca na montażu systemu kolektorów fotowoltaicznych na obszarze pozbawionym miejscowego planu, jako nie będąca inwestycją celu publicznego, wymaga uzyskania decyzji o warunkach zabudowy a nie decyzji o lokalizacji celu publicznego. – por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 20 listopada 2012 r. II SA/Lu 696/12. Wyłącznie zatem budowa zewnętrznej sieci elektroenergetycznej kablowej będącej elementem infrastruktury towarzyszącej elektrowni wiatrowej lub fotowoltaicznej planowana na obszarze nieobjętym miejscowym planem zagospodarowania może być objęta decyzją o lokalizacji celu publicznego (por. wyrok NSA z 4 sierpnia 2011 r. II OSK 1133/11).
Konsekwencją powyższego jest brak podstaw do wszczęcia postępowania w sprawie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego dla elektrowni wiatrowej lub kolektorów fotowoltaicznych. Jeśli mimo tego postępowanie zostanie wszczęte i decyzja taka będzie wydana, to następuje to bez podstawy prawnej i może skutkować stwierdzeniem nieważności ostatecznej decyzji w ramach nadzwyczajnego trybu odwoławczego.
Art. 53 ust. 7 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym stanowi wprawdzie, iż nie stwierdza się nieważności decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło 12 miesięcy. Jednakże upływ 12–miesięcznego termin nie daje gwarancji bezpiecznego utrzymania w obrocie prawnym decyzji o lokalizacji celu publicznego wydanej wadliwie dla elektrowni wiatrowej. Jak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w nieprawomocnym wyroku z dnia 19 czerwca 2013 r. sygn. akt IV SA/Wa 750/13 stwierdzenie nieważności z powodu wydania decyzji bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa nie jest ograniczone w czasie, w przeciwieństwie do kilku innych przyczyn nieważności wymienionych w kodeksie postępowania administracyjnego, do których to ograniczenie ma zastosowanie. Wprawdzie ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie różnicuje przyczyn nieważności, jednakże winny tu mieć w ocenie WSA zastosowanie odpowiednie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.
W praktyce oznacza to, że nawet po upływie 12 miesięcy od momentu wydania decyzji o lokalizacji celu publicznego dla elektrowni wiatrowej można ją podważyć. Jeżeli zaś na podstawie wadliwej decyzji o lokalizacji celu publicznego wydane zostało pozwolenie na budowę otworzy to również drogę do stwierdzenia nieważności pozwolenia na budowę. Stwierdzenie nieważności decyzji, w oparciu o którą wydano inną przedmiotowo zależną decyzję, może bowiem stanowić podstawę do stwierdzenia nieważności decyzji zależnej jako wydanej z rażącym naruszeniem prawa. Stwierdzenie nieważności może nastąpić na wniosek organu lub strony.
