Duży udział kosztów energii w kosztach funkcjonowania małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), zwłaszcza w sektorze usług, powinien skłaniać przedsiębiorców do szukania sposobów na podniesienie efektywności energetycznej. Narodowa Agencja Poszanowania Energii i Konfederacja Lewiatan podpowiadają rozwiązanie, które w prosty sposób może pokazać firmom pole do obniżenia kosztów.
W małych i średnich przedsiębiorstwach działających w sektorze usług udział kosztów energii w ogólnych kosztach działalności w ostatnich latach rośnie, sięgając już średnio 40% Składa się na to szereg czynników, ale generalnie jest to tendencja charakterystyczna dla krajów o wysokim wzroście gospodarczym, w których zużycie energii w przemyśle spada, a rośnie w sektorach usług i transportu. Polska nie jest tu wyjątkiem, a prognozy potwierdzają, że trend ten się utrzyma.
W dodatku aktualna polityka energetyczna do 2030 r. przewiduje, że właśnie w usługach oczekiwane oszczędności zużycia energii końcowej są największe. Średnia dla okresu 2017-2030 to 4,1%. Szybkie sprawdzenie, gdzie, jak i ile można z grubsza zaoszczędzić okazuje się całkiem proste dzięki międzynarodowemu projektowi podnoszenia efektywności energetycznej SME Energy CheckUp, który w Polsce prowadzi Narodowa Agencja Poszanowania Energii we współpracy z Konfederacją Lewiatan. Adresowany jest do małych i średnich firm, prowadzących działalność hotelową, gastronomiczną, handlową i biurową.
Dlaczego właśnie tam? – Po 2 latach badań wiemy, że efektywność energetyczna w tych rodzajach działalności nie jest priorytetem, a właściwie to jest na szarym końcu – wyjaśnia członek zarządu NAPE Małgorzata Popiołek. Wśród przedsiębiorców panuje przekonanie, że w poprawę efektywności trzeba sporo zainwestować, choćby w kosztowny profesjonalny audyt, a na skutki poczekać. Tymczasem według nas, sporo zaoszczędzić można niewielkim lub wręcz żadnym kosztem – ocenia Popiołek.
Dlatego w ramach projektu powstał prosty i bezpłatny kalkulator, szybko wskazujący przedsiębiorcy możliwe pola oszczędności po wprowadzeniu najbardziej podstawowych danych na temat oświetlenia, ogrzewania, klimatyzacji itp. Co więcej, można zobaczyć, jak firma pod względem energochłonności wypada na tle średniej krajowej dla danej działalności, co może być dodatkową motywacją. Bo również o budowę motywacji i świadomości wśród przedsiębiorców nam chodzi – podkreśla prezes NAPE Andrzej Wiszniewski. Narzędzie jest dostępne na stronie www.energycheckup.eu.
Dla tych, którzy poczują się dostatecznie zmotywowani i uświadomieni, przeznaczona jest dalsza część kalkulatora, wymagająca podania pewnych informacji o firmie celem zalogowania. Wbrew częstym obawom MŚP, nie są wymagane żadne dane wrażliwe, a i te, które się podaje, są chronione – podkreśla NAPE. Rozszerzona wersja narzędzia wymaga podania szeregu szczegółowych danych o zużyciu energii, jej źródłach i odbiornikach itp., ale w zamian otrzymuje się dokładny bilans, wraz z opisem pożądanych działań energooszczędnych, a także ich przybliżonymi kosztami. I to bez korzystania z drogich nierzadko usług audytorskich.
Dotychczasowe wyniku wydają się potwierdzać spore pole do działania po stronie efektywności. W projekcie udział wzięło dotychczas około 400 polskich firm (ma około 1,5 mln MŚP). Z przesłanych przez nie danych wynika, że przeciętne oszczędności w zużyciu energii mogą sięgnąć 15-20% tylko w ramach wykonywanej działalności. Jeżeli jednak w grę wchodzi również termomodernizacja (bo np. przedsiębiorca jest właścicielem budynku) to potencjalne oszczędności sięgają 40-50%. W ramach projektu powstają również dwie bazy – chętnych do podnoszenia własnej efektywności i sprawdzonych wykonawców, dostarczających odpowiednie rozwiązania. I tu zaczyna się problem. Jak mówi Małgorzata Popiołek, największym problemem jest brak zainteresowania. W zasadzie te kilkaset firm, które zdecydowały się na udział, zostało namówionych drogą bezpośredniego kontaktu.
Ale nawet i w przypadku takich kontaktów wielu przedsiębiorców wyraziło brak zainteresowania. Jeszcze gorzej jest z wykonawcami i dostawcami, którzy w ramach projektu zyskują darmowy dostęp do potencjalnych klientów. Tych w bazie jest niecałych 20. Korzyści wydają się ewidentne, ale zainteresowanie współpracą jest bliskie zera.
– Przedsiębiorcy sektora MŚP w Polsce głównie myślą o przetrwaniu, rozwój i poprawa warunków działalności są na dalszym planie – ocenia wicedyrektor generalny Konfederacji Lewiatan Jakub Wojnarowski. Jednak, jak zaznacza, organizacja będzie namawiać swoich członków do zainteresowania się na poważnie poprawą efektywności energetycznej. A na zachętę NAPE oferuje dla uczestników 20 darmowych, ale w pełni profesjonalnych audytów energetycznych. Kto pierwszy, ten lepszy.