Prawie 13 GW nowych mocy w energetyce wiatrowej zainstalowano w 2015 roku w krajach UE. Niemal połowa z nich powstała w Niemczech, ale drugim największym rynkiem okazała się Polska, wyprzedzając m.in. Francję i Wielką Brytanię.
Z najnowszych danych Europejskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej (EWEA) wynika, że wiatr stał się trzecim, po gazie i węglu, źródłem energii w UE. Stanowi on już 15,6 proc. wszystkich mocy wytwórczych w krajach Unii i wiele wskazuje, że być może już w tym roku prześcignie w tym zestawieniu węgiel.
{norelated}Z 12,8 GW nowych mocy wiatrowych zdecydowana większość (9,8 GW) to elektrownie lądowe. Jednak około 3 GW nowych turbin wiatrowych na morzu zbudowanych w 2015 roku zwiększyło ich całkowitą łączną moc w Europie aż o jedną czwartą.
Na pozycji lidera pod względem nowych elektrowni wiatrowych zaskoczenia nie było, Na Niemcy przypadła prawie połowa wszystkich nowych mocy (6 GW). Pewnym zaskoczeniem może być natomiast druga pozycja Polski w tym zestawieniu. Z niemal 1,3 GW w nowych turbinach wyprzedziliśmy takie tuzy energetyki wiatrowej jak Francja (1,1 GW) czy Wielka Brytania (975 MW). Pod względem łącznych mocy wytwórczych w tym sektorze energetyki wyprzedziliśmy już Danię i Portugalię a ustępujemy, oprócz trzech wspomnianych już krajów, jedynie Hiszpanii, Włochom i Szwecji.
Wiatr stał się zarazem najważniejszą z technologii wśród odnawialnych źródeł energii wyprzedzając energetykę wodną. W całej Unii działa obecnie 141,5 GW mocy wytwórczych zasilanych wiatrem. Energetyka wodna ma tych mocy tylko o 500 MW mniej. Na trzecim miejscu znajduje się energetyka słoneczna z 95 GW mocy. Tych ostatnich przybyło w Europie w ostatnim roku 8,5 GW.
Ciekawie wygląda również zestawienie nowych mocy wytwórczych od 2000 roku. W tym okresie wiatr jest zdecydowanym liderem (137,5 GW) wyprzedzając gaz (120,5 GW) oraz fotowoltaikę (95 GW). Zwraca uwagę fakt, że w tym czasie ubyło aż 32,5 GW mocy wytwórczych opartych na węglu. W samym 2015 roku zamknięto elektrownie węglowe o łącznej mocy 8 GW i jeśli trend ten będzie się utrzymywał przy zachowaniu tempa wzrostu w energetyce wiatrowej, może się okazać, że na koniec 2016 roku Unia Europejska będzie w stanie czerpać więcej energii z wiatru, niż z węgla.
Wszystko wskazuje na to, że przed wiatrem w Europie przyszłość maluje się w jasnych barwach, zwłaszcza że tempa nabiera powoli morska energetyka wiatrowa, która wciąż jeszcze raczkuje w porównaniu do swojej lądowej odpowiedniczki. Motorem napędowym tego sektora jest Wielka Brytania, na którą przypada niemal połowa morskich turbin wiatrowych w UE (przeszło 5 GW mocy). Na Wyspach na różnych etapach realizacji są projekty o łącznej mocy ponad 14 GW, a kolejne 3 GW to planowane inwestycje.
Nie wszędzie jednak sektor ma tak różowe barwy. EWEA podaje choćby przykład Hiszpanii, drugiego co do wielkości producenta energii z wiatru w Europie, gdzie w efekcie niekorzystnych zmian w prawie wielkość nowych mocy w 2015 roku spadła do zera. W 2009 roku podobnym tąpnięciem zakończył się błyskawiczny rozwój fotowoltaiki w tym kraju. Pokazuje to tylko, jak bardzo sektor ten uzależniony jest od regulacji prawnych i finansowych.
Więcej o tym: Energetyka słoneczna się przegrzała na Zachodzie. A w Polsce?
Sektor energetyki wiatrowej w UE jest już w stanie wyprodukować rocznie 315 TWh energii elektrycznej przy statystycznym potencjale wiatru na naszym kontynencie. To ilość energii wystarczająca do zaspokojenia 11,4% unijnego zapotrzebowania na prąd. To wciąż zbyt mało, aby można było oprzeć europejską energetykę na tym stosunkowo mało stabilnym źródle energii, ale tempo wzrostu tego sektora musi robić wrażenie.
Wyraźnie widać to również patrząc na skalę nakładów inwestycyjnych. W minionym roku było to 26,4 mld euro, a więc aż o 40 proc. więcej, niż w roku 2014. Prawie połowa tej kwoty trafiła na rynek brytyjski, w dużej mierze na projekty offshore, co przyniesie efekty w postaci nowych farm wiatrowych w 2016 i kolejnych latach. W Polsce inwestycje zamknęły się w kwocie 648 mln euro, jest tu więc jeszcze spore pole do poprawy.
– Dane za 2015 rok pokazują, że energetyka wiatrowa jest motorem napędowym rekonstrukcji sektora energetycznego w Europie. Sektor ten jest już dojrzały, ma silne podłoże ekonomiczne, a także jest istotnym elementem przy realizacji celów w zakresie europejskiego bezpieczeństwa energetycznego oraz konkurencyjności – komentuje Giles Dickson, prezes EWEA.
Jego zdaniem kluczowe dla przyszłości sektora są decyzje polityczne. – Na chwilę obecną tylko sześć spośród krajów członkowskich UE posiada jasno określone cele w zakresie energetyki odnawialnej wykraczające poza 2020 rok. Potrzeba więcej ambicji by Unia Europejska mogła zachować miano lidera w zakresie promocji odnawialnych źródeł energii – podkreśla Dickson.
Zamiast kosztownych mechanizmów pomostowych w rodzaju operacyjnej rezerwy, należy poprawić efektywność sektora i określić długofalową wizję rozwoju energetyki.
Ministerstwo Energii poinformowało Obserwator Legislacji energetycznej, że prowadzi analizy dotyczące zmian w przepisach ustawy o systemie monitorowania i kontroli jakości paliw. Chodzi m.in. o przepisy umożliwiające ograniczenie sprzedaży najgorszych gatunków węgla.