Spis treści
W poniedziałek (24 marca) przygotowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska projekt został opublikowany do konsultacji publicznych. Wcześniej, pod koniec stycznia, uzyskał wpis do wykazu prac rządu (UC84).
O planowanych przepisach, które m.in. mają rozwiązać problem przeterminowanych umów przyłączeniowych, a także ukrócić wtórny obrót warunkami przyłączenia do sieci, pisaliśmy w lutym w artykule pt. Resort klimatu ma pomysł na „martwe” inwestycje w OZE.
Zaprezentowany projekt jest zgodny ze wcześniejszymi zapowiedziami. W uzasadnieniu podkreślono, że planowane przepisy „mają na celu zwiększenie liczby obiektów możliwych do przyłączenia przy równoczesnej optymalizacji kosztów i nakładów polegającej np. na odblokowaniu niewykorzystywanych i nierealizowanych wydanych warunków przyłączenia oraz zwiększeniu elastyczności sieci i rozwoju inwestycji w zakresie magazynowania energii”.
– Optymalizacja sposobu wykorzystania istniejących zasobów sieciowych pozwoli na osiągnięcie bardziej zrównoważonych profili wytwarzania energii, przyczyniając się do przyspieszenia procesu transformacji energetycznej, a usprawnienie procesu związanego ze składaniem wniosków o przyłączenie przyczyni się do ograniczenia liczby składanych wniosków, ograniczy mechanizmy spekulacyjne i pozwoli inwestorom na realizację planowanych przedsięwzięć – wskazał resort klimatu.
Warunki przyłączenia do sieci będą ważne przez rok
Wśród kluczowych zmian znajduje się zmiana okresu ważności warunków przyłączenia z 2 lat na 1 rok. Zmiana ta – według resortu klimatu – powinna pomóc w rozwiązaniu problemu tzw. „blokowania mocy przyłączeniowych” w związku z wydanymi, a nie realizowanymi warunkami przyłączenia. Tym samym, rozwiązanie powinno przyspieszyć realizowanie inwestycji przez podmioty zainteresowane, a także poprawić aktualność warunków przyłączenia.
Dwukrotnie wyższe zaliczki na poczet opłaty za przyłączenie
Projekt przewiduje zwiększenie kwoty zaliczki na poczet opłaty za przyłączenie z 30 zł na 60 zł za każdy kilowat mocy przyłączeniowej określonej we wniosku o określenie warunków przyłączenia. Maksymalna wartość zaliczki wzrośnie z 3 do 6 mln zł. Dotychczasowa wartość zaliczki, wprowadzona ustawą z dnia 8 stycznia 2010 r., nie była waloryzowana.
Bezzwrotne opłaty za rozpatrzenie wniosków
Planowane jest wprowadzenie bezzwrotnej opłaty za rozpatrzenie wniosku o określenie warunków przyłączenia, w wysokości 1 zł za każdy kilowat mocy przyłączeniowej wskazanej we wniosku o określenie warunków przyłączenia, jednak nie więcej niż 100 tys. zł.
Opłatę za wniosek będzie wnosiło się odrębnie dla każdego miejsca przyłączenia wskazanego we wniosku o określenie warunków przyłączenia. Według resortu klimatu, środki finansowe z tego tytułu powinny pozwolić na poprawę sprawności rozpatrywania wniosków przez przedsiębiorstwa energetyczne.
Wnoszenie zabezpieczeń dla wnioskujących o przyłączenie
Projekt zakłada ustanowienie zabezpieczenia dla podmiotów ubiegających się o przyłączenie do sieci w wysokości 30 zł za każdy kilowat mocy przyłączeniowej określonej we wniosku o określenie warunków przyłączenia, w zakresie wartości mocy nieprzekraczającej 100 MW, oraz w wysokości 60 zł za każdy kilowat mocy przyłączeniowej określonej we wniosku o określenie warunków przyłączenia, w zakresie wartości mocy przekraczającej 100 MW.
Zabezpieczenie będzie mogło zostać złożone w formie kaucji, wniesionej na oprocentowany rachunek bankowy prowadzony dla przedsiębiorstwa energetycznego, do którego sieci dany podmiot ubiega się o przyłączenie lub gwarancji ubezpieczeniowej lub bankowej. Zabezpieczenie będzie podlegało zwrotowi bądź będzie zatrzymywane przez przedsiębiorstwo energetyczne w zależności od spełnienia (bądź niespełnienia) określonych zobowiązań.
Kamienie milowe zostaną wprowadzone do umów
Resort klimatu proponuje wprowadzenie do umów o przyłączenie obowiązków realizacji przez podmiot przyłączany tzw. „kamieni milowych”.
Umowy o przyłączenie do sieci będą rozwiązywane w przypadku, gdy podmiot przyłączany do sieci w terminie 24 miesięcy od daty zawarcia umowy nie wykaże, że pozyskał wymagane zgody i pozwolenia, które są niezbędne dla realizacji całości instalacji objętej umową oraz gdy w terminie 36 miesięcy od daty zawarcia umowy nie wykaże, że zawarł niezbędne umowy na dostawę głównych urządzeń wykorzystywanych w instalacji objętej tą umową.
Aukcje na zwolnione moce przyłączeniowe
Przewidywane jest wprowadzenie aukcji na moce przyłączeniowe uwolnione z umów rozwiązanych w związku z brakiem realizacji kamieni milowych.
Projekt wprowadza rozwiązania pozwalające, aby w przypadku rozwiązania umowy o przyłączenie (z powodu braku realizacji kamieni milowych) operator sieci miał możliwość zawarcia w drodze aukcji umowy o przyłączenie obejmującej przyłączenie do tego samego miejsca w sieci i na takich samych zasadach analogicznej instalacji jak instalacja, która była objęta umową.
Rozszerzony cable pooling
Wśród rozwiązań, które mają zwiększyć dostępność mocy przyłączeniowych, znajduje się rozszerzenie koncepcji i formuły cable pooling poprzez umożliwienie realizacji wszelkich instalacji w formule współdzielenia przyłącza z uproszczeniem procedur.
Obecne regulacje umożliwiają współdzielenie przyłącza wyłącznie przez instalacje odnawialnych źródeł energii. Wprowadzenie zmian, które umożliwią szersze zastosowanie cable pooling, ma pozwolić na poprawę efektywności i niezawodności pracy krajowego systemu elektroenergetycznego oraz integrację większej liczby odnawialnych źródeł energii oraz magazynów energii.
Mniej dokumentów przy wnioskowaniu o przyłącza
Przewidywana jest likwidacja wymogu dołączania wypisu i wyrysu z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy oraz dokumentu potwierdzającego tytuł prawny do korzystania z nieruchomości, na której jest planowana inwestycja określona we wniosku.
Dotychczasowe obowiązki zostaną zastąpione poprzez złożenie stosownego oświadczenia. Jednocześnie, w uzasadnionych przypadkach, operator sieci zachowa uprawnienie do żądania od inwestora przekazania tych dokumentów
60 dni na potwierdzenie kompletności wniosku
Zgodnie z planowanymi przepisami przedsiębiorstwo energetyczne będzie mieć obowiązek potwierdzenia kompletności złożonego wniosku o wydanie warunków przyłączenia lub przekazania informacji o zidentyfikowanych brakach lub wadach tego wniosku w terminie 60 dni od jego doręczenia.
Pół roku na pójście ze sporem do URE
W sprawach dotyczących odmowy zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z przyczyn technicznych lub ekonomicznych planowane jest wprowadzenie 6-miesięcznego terminu na złożenie wniosku o rozstrzygnięcie sporu przez Prezesa URE. W obecnym stanie prawnym termin ten nie jest określony, co powoduje, że wnioski często składane są w bardzo odległym okresie od otrzymania odmowy.
Likwidacja wymogu przyłączenie OZE w 48 miesięcy
Projekt przewiduje likwidację wymogu realizacji przyłączenia OZE w terminie 48 miesięcy od zawarcia umowy o przyłączenie. Zdaniem resortu klimatu obecny stan prawny stwarza niepotrzebne trudności w realizacji umów o przyłączenie pomiędzy operatorem systemu dystrybucyjnego a podmiotem przyłączanym.
Elastyczne umowy i cyfryzacja procedur
Przedstawiony do konsultacji projekt zawiera też związane z procesem przyłączeniowym zmiany, które wynikają z wdrożenia przepisów unijnych, a także reform dotyczących KPO.
Wśród tych rozwiązań są elastyczne umowy przyłączeniowe, które dają możliwość tymczasowego przyłączenia do sieci w sytuacjach, w których przepustowość sieci jest ograniczona, tj. do czasu budowy lub modernizacji sieci, pozwalającej na standardowe przyłączenie w pełnym zakresie.
Wprowadzony zostanie także obowiązek publikowania przez operatorów sieci informacji na temat przepustowości sieci dostępnej dla nowych przyłączeń w celu ułatwienia inwestorom podejmowania decyzji.
Operatorzy będą również mieć obowiązek zapewnienia użytkownikom możliwości wnioskowania o przyłączenie do sieci i umożliwienia składania odpowiednich dokumentów wyłącznie w formie cyfrowej.
Nowelizacja ustawy ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Z całością projektu oraz uzasadnieniem można zapoznać się na stronach Rządowego Centrum Legislacji.
