Spis treści
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wstrzymał przyjmowanie wniosków w programie Czyste Powietrze – poinformowała Polityka Insight. NFOŚiGW odpowiedział na te doniesienia lakonicznym oświadczeniem. Zapewnił, że wszystkie wnioski złożone w programie Czyste Powietrze zostaną rozpatrzone.
Fundusz nie potwierdził, że wstrzymał przyjmowanie wniosków, ale zasugerował, że generalnie jest bałagan, niska efektywność i duża liczba nadużyć, za które odpowiadają poprzednicy. NFOŚiGW dodał, że finalizuje prace nad gruntowną reformą programu.
Wiceminister klimatu Krzysztof Bolesta deklarował ostatnio, że w przyszłym roku Polska wystąpi o 10 miliardów złotych z Funduszu Modernizacyjnego na Czyste Powietrze.
Cena prądu dla gospodarstw domowych dalej zamrożona
Rząd zdecydował się pozostawić zamrożona cenę energii elektrycznej dla gospodarstw domowych na poziomie 500 zł za MWh netto do końca września 2025 roku. Projekt odpowiedniej ustawy być może już w środę 27 listopada przyjmie Sejm.
Zamrożona cena ma dotyczyć tylko gospodarstw domowych, znika maksymalna cena 693 zł za MWh dla samorządów, podmiotów pożytku publicznego i małych firm. Argumentacja dla takiego posunięcia jest słuszna: na rynku można znaleźć już tańsze oferty.
Jednocześnie projekt rządowej ustawy nic nie mówi o kolejnej edycji rozwiązania znacznie bardziej efektywnego niż zamrażanie cen – czyli bonu energetycznego. Jest tylko mglista zapowiedź, że w połowie roku rząd przeanalizuje sytuację.
Projekt zobowiązuje też spółki obrotu, które mają taryfy zatwierdzane przez Prezesa URE do wystąpienia do 30 kwietnia o ich zmianę. I to mimo tego, że taryfy są już zatwierdzone do końca 2025 roku. Rząd nie ukrywa, że chodzi o wymuszenie obniżki, co przełożyłoby się na mniejsze rekompensaty za sprzedaż prądu po zamrożonej cenie.
Do połowy 2025 roku przedłużone ma zostać zawieszenie opłaty mocowej dla odbiorców, pobierających energię na własne potrzeby w punktach poboru o napięciu co najwyżej 1 kV. Tu również rząd, ustami ministra finansów zapowiada, że być może ten środek zostanie przedłużony.
Wszystko to ma kosztować prawie 5,5 miliarda złotych, w tym zawieszenie opłaty mocowej prawie półtora miliarda, które PSE ma dostać z nieśmiertelnego funduszu COVID-19.
Northvolt oficjalnie plajtuje
Szwedzka spółka Northvolt, która miała być nadzieją europejskiego przemysłu produkcji baterii, złożyła wniosek o upadłość zgodnie z amerykańskim prawem (tzw. wniosek o ochronę przed wierzycielami). Polska fabryka Northvolta została wystawiona na sprzedaż.
Polska i Bałtowie żądają ceł na nawozy ze Wschodu
Polska, Litwa, Łotwa i Estonia wspólnie wystąpiły do Komisji Europejskiej o wprowadzenie ceł na nawozy, importowane z Rosji i Białorusi. Problem nie jest nowy, ale tym razem dane GUS wskazują na gwałtowny skok importu. Do końca lipca import z Rosji wyniósł ponad 720 tys. ton, ok. trzykrotnie więcej niż rok wcześniej. A z Białorusi o Polski trafiło 185 tys. ton, 13 razy więcej niż przed rokiem.
Według danych Grupy Azoty udział Rosji w imporcie wynosi już 66% wobec 37% w 2022 roku. wobec 13,4 tys. ton rok wcześniej. A wszystko to jest efektem cen gazu, głównego składnika cenowego nawozów azotowych.
Czy Niemcy zniosą opłatę od eksportu gazu
Niemcy zgodnie z zapowiedziami zamierzają znieść od 1 stycznia szeroko kontestowaną opłatę gazową, teoretycznie związaną z kosztami magazynowania, w praktyce uderzającą w zagranicznych klientów, korzystających z tranzytu gazu przez niemiecki system.
Zarządca niemieckiego obszaru handlowego Trading Hub Europe (THE) wyznaczył przyszłoroczną opłatę, uiszczaną przy odbiorze gazu z systemu na 2,99 euro za MWh. Ale ma ona dotyczyć tylko krajowych punktów wyjścia. THE ogłosiło, że wychodzi z założenia, że opłata nie będzie nakładana na tranzyt, choć wymaga to jeszcze zmiany prawa energetycznego. Odpowiednia poprawka, przygotowana przez ministerstwo gospodarki jest już gotowa i przewiduje, że opłata nie będzie pobierana na fizycznych i wirtualnych punktach połączenia z zagranicznymi systemami gazowymi. Tyle, że w Niemczech szykują się przedterminowe wybory i nie wiadomo czy Bundestag zdąży się nią zająć.
Nad Niemcami wisi widmo procesów przed sądami UE, bo szereg państw Europy Środkowo-wschodniej, w tym Polska grozi pozwami w przypadku utrzymania opłaty w 2025 roku. Niemiecki rząd wprowadził ją w 2022 roku, obawiający się wykupienia przez zagraniczne firmy własnych zapasów gazu.
Amerykański dozór pozwala budować reaktor IV generacji
Amerykański dozór jądrowy NRC zgodził się na wydanie zezwoleń na budowę przez firmę Kairos bliźniaczych reaktorów Hermes w Oak Ridge w Tennessee. Co prawda konstrukcja pod nazwą Hermes 2 nie będzie jeszcze typowym reaktorem energetycznym, a ciągle raczej eksperymentalnym, ale będzie już miała część, w której będzie można generować prąd. Stąd oficjalna nazwa: eksperymentalny reaktor małej mocy.
Reaktory Kairosa byłyby pierwszymi jednostkami IV generacji zdolnymi produkować energię elektryczną. Jednostka taka składa się z rdzenia, z tak zwanym złożem kulowym. Paliwo w formie kul dorzuca się z góry, a zużyte wysypuje się z dołu. W ten sposób nie trzeba zatrzymywać reaktora na wymianę wsadu. Jednostka jest chłodzona stopionymi solami, które transferują ciepło za pośrednictwem wymiennika, do wody, która po zamianie w parę zasila turbinę. Stopione sole mają tę zaletę, że ciśnienie w obiegu chłodzenia jest praktycznie równe atmosferycznemu. Docelowo para reaktorów Kairosa ma mieć sumaryczną moc 150 MW.
Kairos dostał już zezwolenie na budowę w tym samym miejscu pierwszego takiego reaktora, który będzie jeszcze obiektem w pełni eksperymentalnym.
