Spis treści
Prognozy na lata 2024–2027 wskazują, że Polska może zainstalować dodatkowe 25,1 GW mocy, osiągając łącznie ponad 42 GW. To oznacza roczny wzrost mocy o ponad 21% w latach 2022-2025, co jest dwa razy szybsze niż globalne przewidywania. Polski rynek fotowoltaiczny pozostaje jednym z największych i najbardziej dynamicznych na świecie, wspierany przez wymogi klimatyczne Unii Europejskiej i inicjatywę Europejskiego Zielonego Ładu, kierującą europejską gospodarkę ku neutralności klimatycznej, z zasobnym finansowym wsparciem dla transformacji energetycznej.
Niemniej jednak, rosnąca liczba inwestorów, zarówno indywidualnych, jak i instytucjonalnych, napotyka na nowe wyzwania. Z raportu „Rynek fotowoltaiki w Polsce 2024” wynika, że w kraju osiągnięto już ponad 5 GW mocy zainstalowanych w systemach PV. Mimo to, narasta problem z jakością montażu tych instalacji. Nawet 20% nowo oddanych systemów może wykazywać usterki, co skutkuje drogimi naprawami i zmniejszeniem wydajności, a także słabnącym zaufaniem do podmiotów z branży OZE.
Aby inwestycje w panele słoneczne pozostały rentowne, a rynek OZE mógł się dalej rozwijać, konieczne są zmiany. Polska stoi przed szansą umocnienia swojej pozycji jako lidera w dziedzinie innowacji i technologii związanych z energią odnawialną. Wymaga to jednak nie tylko inwestycji kapitałowych, ale także rozwijania kompetencji, zwiększania świadomości społecznej oraz budowania infrastruktury zdolnej sprostać nowym wyzwaniom technologicznym i środowiskowym.
Wyzwania na rynku i ryzyko nierzetelnych inwestycji
Dynamiczny wzrost zainteresowania instalacjami fotowoltaicznymi, który bez cienia wątpliwości można określić jako boom, przyciągnął na rynek rzeszę nierzetelnych firm. Instalacje o mocy do 150 kWp nie wymagają bowiem pozwolenia na budowę, a ich montaż może przeprowadzać każdy z uprawnieniami do pracy na wysokościach. Rynek jest pełen nieprofesjonalnych firm, które nie zapewniają odpowiedniego wsparcia po sprzedaży, co skutkuje problemami z nieprawidłowo zainstalowanymi systemami i niepewnością dotyczącą zwrotu z inwestycji – mówi Radosław Nowak, prezes Solare Energy Sp. z o.o. – Te firmy często oferują tanie instalacje, wykorzystując wysokie zapotrzebowanie na fotowoltaikę i przyciągając klientów niskimi cenami, bez uwzględnienia długoterminowych skutków. Z przykrością zauważam ten niepokojący trend w branży. Coraz więcej klientów zgłasza się do nas, pozostawionych bez pomocy z niedziałającymi instalacjami. Dlatego też, przy wyborze wykonawcy warto zwrócić uwagę na jego doświadczenie, referencje i oferowane gwarancje.
Inwestycja w fotowoltaikę to nie tylko wybór odpowiednich urządzeń i ich profesjonalny montaż. To również ciągły proces dostosowywania się do zmieniających się przepisów i warunków rynkowych, które w Polsce już wielokrotnie zmieniały warunki działania prosumentów. Aby zapewnić bezpieczeństwo i maksymalną efektywność systemu, niezbędne jest kompleksowe podejście, obejmujące zarówno fazę projektowania i instalacji, jak i późniejsze monitorowanie, czy konserwację.
Prawdziwym wyzwaniem jest również prawidłowe przyłączenie instalacji do sieci dystrybucyjnej, co często wymaga spełnienia szeregu wymogów technicznych i formalnych. Obejmuje uzyskanie odpowiednich pozwoleń, przeprowadzenie inspekcji oraz sporządzenie dokumentacji zgodnej z obowiązującymi przepisami. Istotne jest spełnienie wszystkich obowiązków informacyjnych wobec operatorów sieci i innych instytucji regulacyjnych.
Branża fotowoltaiczna jest dziś motorem napędowym transformacji energetycznej. Jednak jej dynamiczny rozwój wiąże się z odpowiedzialnością. Musimy nie tylko śledzić najnowsze trendy technologiczne, ale także dbać o najwyższe standardy bezpieczeństwa. Instalacje fotowoltaiczne, choć są źródłem czystej energii, wymagają odpowiedniej ochrony przeciwpożarowej i spełnienia wszystkich obowiązujących przepisów technicznych. Inwestorzy i wykonawcy muszą działać w sposób odpowiedzialny, stawiając na jakość i bezpieczeństwo. Tylko wtedy będziemy mogli cieszyć się z korzyści płynących z rozwoju tej branży – komentuje Mateusz Kania, członek zarządu Solare Energy.
Wybór partnera biznesowego – fundament udanej inwestycji
Podjęcie decyzji o wyborze odpowiedniego dostawcy to jedno z najważniejszych działań, które może zdecydować o sukcesie projektu fotowoltaicznego. Rynek fotowoltaiki dojrzał, i aby dalej mógł się rozwijać i chronić jego uczestników, wymaga kompleksowego podejścia od firm, które go kształtują. Odpowiedzią na rosnące potrzeby tego sektora wydają się być przedsiębiorstwa multienergetyczne, które przejmują rolę liderów w branży, oferując pełen zakres usług od projektowania po serwisowanie, a także sięgając po rozwiązania giełdowe, pełniąc funkcję POB oraz dostarczając energię. Dzięki swojemu zintegrowanemu podejściu, przedsiębiorstwa te znacząco podnoszą efektywność i jakość realizowanych projektów.
Dlaczego to tak istotne? Współpraca z firmą uczestniczącą w rynku jedynie w zakresie montażu lub budowy instalacji PV niesie ryzyko, że brak partnera znającego cały rynek energetyczny uniemożliwi inwestorowi pełne wykorzystanie własnej inwestycji. W kontekście rosnących problemów z wydolnością sieci elektroenergetycznej, ważne jest, aby wybierać partnerów biznesowych, którzy posiadają nie tylko odpowiednie uprawnienia i certyfikaty, ale również głębokie zrozumienie rynku energetycznego oraz pełną świadomość proceduralnych i administracyjnych wymagań – wyjaśnia Radosław Nowak, prezes Solare Energy Sp. z o.o. Znajomość poszczególnych procedur OSD to tylko część sukcesu. Taki partner jest w stanie również wskazać mniej standardowe rozwiązania, takie jak umowy cPPA, różnorodne warunki bilansowania z wykorzystaniem indeksów giełdowych, czy bardziej wyspecjalizowane ubezpieczenia instalacji.– dodaje.
Jednym z głównych wyzwań, z którymi boryka się obecnie rynek odnawialnych źródeł energii (OZE), w tym fotowoltaika, jest problem braku mocy przyłączeniowej. W miarę jak rośnie liczba inwestycji w instalacje OZE, infrastruktura sieci elektroenergetycznej staje się coraz bardziej obciążona, co prowadzi do poważnych ograniczeń i problemów z przyłączaniem nowych projektów.
Na koniec pierwszego kwartału 2023 roku łączna dostępna dla inwestorów moc przyłączeniowa OZE na najbliższe pięć lat będzie nieznacznie rosła (z 3,8 do 44 GW). Jednak w porównaniu z planami wydanymi przez Operatorów Systemu Dystrybucji i Operatora Systemu Przesyłowego w 2022 roku, jest to spadek o 41%, co pokazuje pogarszający się stan wydolności sieci elektroenergetycznej. Problemy z brakiem mocy przyłączeniowej dla OZE do 2028 roku generują rosnące trudności z uzyskiwaniem warunków przyłączenia do sieci dla nowych projektów OZE, szczególnie fotowoltaicznych.
Te ograniczenia mają poważne konsekwencje dla inwestorów. Projekty, które mogłyby znacząco przyczynić się do zwiększenia udziału OZE w miksie energetycznym, są opóźniane lub wręcz anulowane z powodu braku dostępnej mocy przyłączeniowej. W rezultacie inwestorzy ponoszą dodatkowe koszty związane z długimi procedurami administracyjnymi, a także ryzyko strat finansowych z powodu opóźnień w realizacji inwestycji.
Mateusz Kania, członek zarządu Solare Energy, zauważa: Problem braku mocy przyłączeniowej to jedno z najpoważniejszych wyzwań, z jakimi mierzy się sektor odnawialnych źródeł energii (OZE). Rozwiązanie tego problemu wymaga skoordynowanych działań na kilku poziomach. Kluczowa jest zatem współpraca z podmiotami, które wykazują się głębokim zrozumieniem rynku energetycznego i posiadają szerokie kompetencje w zakresie różnych aspektów sektora energetycznego. W Solare Energy od początku kluczowe było dla nas przejście weryfikacji przez Urząd Regulacji Energetyki, co udało nam się dwukrotnie – uzyskując koncesję na obrót energią elektryczną i paliwem gazowym. Dzięki temu, zarówno my, jak i nasi klienci, mamy pewność co do jakości doradztwa, którego udzielamy. Takie kompleksowe podejście pozwala minimalizować ryzyko związane z brakami mocy przyłączeniowej i maksymalizować efektywność oraz bezpieczeństwo inwestycji w OZE.
Nie da się zatem ukryć, że dalsza transformacja energetyczna w Polsce wymaga od sektora fotowoltaicznego jeszcze większej dbałości o jakość i profesjonalizm. Wzmocnienie regulacji oraz rozwój stabilnych firm są kluczowe dla utrzymania dynamicznego wzrostu tego rynku i osiągnięcia celów energetycznych kraju.
Niezbędne jest umocnienie regulacji oraz wzmacnianie pozycji stabilnych, dobrze przygotowanych firm multienergetycznych, które oferują gwarantowaną jakość usług. Tylko dzięki temu rynek fotowoltaiki będzie mógł utrzymać swój dynamiczny wzrost, a także przynosić oczekiwane korzyści dla inwestorów i użytkowników końcowych, minimalizując przy tym ryzyko związane z bezpieczeństwem instalacji.
