Spis treści
Krajowy Plan Odbudowy w pierwszej wersji zebrał ponad pięć tysięcy uwag. Po konsultacjach powstał dokument, który jest dwa razy grubszy i uwzględnia sporą część z nich. Najważniejsza rzecz to dodanie części pożyczkowej – teraz KPO zakłada wydanie 23,9 mld euro w formie dotacji i 12,1 mld euro w formie pożyczek. Plan jest czytelniejszy, bardziej konkretny, ale też bez precyzyjnych wskaźników, z których mógłby być rozliczany. Komisja Europejska dostała go 3 maja i ma teraz dwa miesiące na jego ocenę.
Co trzecia megawatogodzina ma być zielona
W porównaniu do wersji z lutego, wysłany do Brukseli KPO uwzględnia nowe działania i dodatkowe fundusze w energetyce.
„W 2030 r. co trzecia wytworzona jednostka energii elektrycznej będzie pochodziła ze źródeł odnawialnych”. W sposób szczególny przyczyni się do tego rozwój morskiej energetyki wiatrowej, której uruchomienie przewiduje się w perspektywie 2024/25 r., a także ekspansja fotowoltaiki, która w ostatnich latach –dzięki skutecznym programom wsparcia – budzi zainteresowanie coraz większej części społeczeństwa. Bardzo ważnym elementem zmian jest rozbudowa elektroenergetycznej infrastruktury przesyłowej, a także rozwój nowych technologii, tj. magazyny energii” – czytamy w nowym KPO.
Na magazyny energii przeznaczono z części pożyczkowej 200 mln euro, z czego większość ma wesprzeć domowe magazyny. „Proponowana kwota 123 mln euro pozwoli na zagwarantowanie środków finansowych na udzielenie finansowania na blisko 28 tys. jednostek magazynów energii elektrycznej o pojemności 4-5 kWh każdy”. Pozostała część funduszy ma pójść na modernizację istniejącej elektrowni szczytowo-pompowej.
Z pożyczek będzie też finansowana efektywność energetyczna i OZE w dużych przedsiębiorstwach, dzięki czemu budżet tego działania wzrósł ponad dziesięciokrotnie – do 300 mln euro.
Trzy porty i 1,5 GW nowych mocy w offshore
Najwięcej, bo 3,25 mld euro dodatkowych funduszy z części pożyczkowej przeznaczono na morską energetykę wiatrową. Efektem ma być 1500 MW nowych mocy. To znacznie mniej, niż 2,6 GW zapisane w pierwotnym projekcie. Wsparcie mają dostać „projekty o największym stopniu przygotowania do ich rzeczowej realizacji oraz wpisujące się w cele KPO”, co jest bardzo nieprecyzyjnym zapisem. Ale w pierwszym projekcie nie była w ogóle podana suma, która miałaby pójść konkretnie na morskie farmy wiatrowe.
Zamiast wsparcia wielkoskalowych inwestycji, jak było w pierwszym projekcie KPO, jest teraz „Budowa infrastruktury offshore” z budżetem 437 mln euro. Efektem wydania tych dotacji ma być oddany do użytku w czwartym kwartale 2024 roku port instalacyjny dla morskich elektrowni wiatrowych w Gdyni oraz dwa porty serwisowe – w Ustce i Łebie, gotowe w trzecim kwartale 2026 roku.
Czyste powietrze z węglem?
W części dotacyjnej więcej pieniędzy przeznaczono na termomodernizację szkół, mniej – na sieci elektroenergetyczne i systemy ciepłownicze. Budżet na technologie wodorowe, wytwarzanie, magazynowanie i transport wodoru pozostał na poziomie 800 mln euro, ale zmniejszono z 400 do 320 MW moc elektrolizerów, które mają powstać do trzeciego kwartału 2026 roku.
Budżet na program Czyste Powietrze i poprawę efektywności energetycznej nie zmienił się i wynosi 3,2 mld euro w formie dotacji. Rząd obiecuje „prace (w tym ustalenie harmonogramu wdrożenia) nad kolejną częścią Programu adresowaną do osób o najniższych dochodach (poniżej 1000 zł/osobę) najuboższych, wymagających dodatkowego wsparcia, w tym także organizacyjnego w związku z realizacją inwestycji proekologicznych”. Nie ma natomiast wzmianki o rezygnacji ze wsparcia kotłów węglowych. Efektem wydania dotacji ma być 860 tys. „wymienionych nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo stałe na zgodne z normami nowoczesne źródła ciepła”.
Wspomniano o możliwości stworzenia harmonogramu wycofywania paliw stałych ze stosowania w gospodarstwach domowych, w tym zakazu stosowania paliw stałych niskiej jakości w tym węgla i pelletu w nowo instalowanych indywidualnych urządzeniach grzewczych. Więcej konkretów być może pojawi się w lipcu tego roku, kiedy poznamy efekty pracy zespołu ds. przeglądu paliw stałych dla sektora bytowo-komunalnego.
